Communicatie bestaat voor ruim 80 procent uit non-verbale communicatie. Wat je zegt is belangrijk, maar nog belangrijker is hoe je de boodschap overbreng – je gebruikt er namelijk al je zintuigen bij. Ook voor de klas wordt veel informatie non-verbaal overgedragen. In dit artikel lees je hoe je het maximale kunt halen uit je non-verbale communicatie.
Oogcontact, gebaren, houding, mimiek, ruimte en afstand: dit zijn allemaal non-verbale uitingen die effectiever zijn dan praten. Bij face-to-face kennisoverdracht is het dan ook goed je bewust te zijn van je non-verbale communicatie. Door slim om te gaan met je eigen houding en zintuigen bereik je een beter (leer)resultaat. We zetten 5 tips voor je op een rij:
1. Ontvang leerlingen
Leerlingen willen graag weten of jij écht de baas bent. Maak duidelijk dat je een autoriteit bent door met een rechte rug, je schouders naar achteren en je kin omhoog je leerlingen welkom te heten. Wacht je leerlingen bij aanvang van de les in de deurpost op. Knik, lach, groet zo nu en dan en sluit de deur achter je. De les kan beginnen.
2. Maak oogcontact
Alles begint met oogcontact. Aan de ogen van een leerling kun je zien hoe hij zich voelt en of hij de lesstof in zich opneemt. Andersom kunnen leerlingen ook zien hoe jij je voelt. Maak met iedere leerling heel even oogcontact en blijf waar nodig – bijvoorbeeld bij die twee kletsende dames achterin – iets langer hangen.
3. Een open houding
Een leraar die onzeker is over zichzelf of over de klas waar hij voor staat, heeft vaak een gesloten houding. Zo’n houding kan een les minder effectief maken. Terwijl het omgekeerde – dus een open houding – een les juist versterkt. Sta met open armen en in een actieve houding voor de klas. Ondanks je onzekerheid straal je dan toch overtuigingskracht uit.
4. Je mimiek
Een levendige mimiek ondersteunt dat wat je zegt: ‘Dit is best lastig jongens, dus let goed op wat ik nu doe’, komt beter over met een serieus gezicht dan met een grote glimlach op je gezicht. Kijk intussen ook goed naar de mimiek van leerlingen en interpreteer deze. Zijn ze enthousiast, verveeld, afgeleid, teleurgesteld of juist heel gemotiveerd? Op basis hiervan kun jij eventueel je lesaanpak aanpassen.
5. Gebaren
Net als met mimiek kun je ook met gebaren je woorden onderstrepen. Je kunt er emoties aan aflezen, zoals enthousiasme, spanning of energie. Leraren praten graag met hun handen. De valkuil is dat je een onrustige indruk maakt als je teveel gebruikmaakt van gebaren. Gebruik dus alleen een handgebaar als het iets toevoegt. Laat je armen anders ontspannen naast je lichaam hangen.
Meer weten?
Benieuwd naar nog meer tips over non-verbale communicatie? Kijk op lichaamstaal in de klas en non-verbale communicatie voor meer inspiratie, of bekijk dit filmpje waarin sociotherapeut Frank van Marwijk praat over non-verbale communicatie. Lees ook het boek Lichaamstaal: een praktisch handboek over hoe je lichaamstaal kunt gebruiken om goed en effectief te communiceren met leerlingen, collega’s en ouders.
Hoe non-verbaal ben jij? En maak je bewust gebruik van non-verbale communicatie? Laat je tips en ervaringen achter via onderstaand reactieformulier.
