Fantaseren is kinderen aangeboren! Maar hoe krijg je al die ideeën uit je hoofd, op papier? En wat doe je als je juist even helemaal geen inspiratie hebt? Speciaal voor Praktijk en Kennis deelt Sanne Rooseboom – schrijfster van het kinderboekenweekgeschenk 2023 – hoe je kinderen stap voor stap begeleidt bij het ontwikkelen van plezier in verzinnen en in schrijven.
Hoe Sanne zelf aan inspiratie komt lees je hier.
1 Wakker de fantasie aan
Zomaar uit het niets beginnen met schrijven op een wit vel papier is natuurlijk te moeilijk. Om de fantasie aan te wakkeren is dit een leuke oefening. Ik heb voor mijn boeken het land Jippie verzonnen, met alles erop en eraan. Dat kun je ook doen met de kinderen in de klas. Vraag wie er een land kan bedenken. Er gaan altijd wel wat vingers omhoog en er zit ook meestal een snoepland, voetballand en onderstebovenland bij. Maar laat je verrassen door wat ze verder nog bedenken en vraag door: wat leer je in dat land op school? Waar kom je terecht als je de grens over gaat? Wat gebeurt er als je ruzie krijgt met een ander land?
2 Getrapte opdrachten werken het best
Het is fijn als je het schrijven een beetje structureert voor kinderen. Ze hebben een klein zetje nodig. Je kunt hun inspiratie ‘aanzetten’ door klassikaal te starten.
- Eerst maak je drie bakjes. Daar mogen kinderen zelf suggesties in leggen voor een hoofdpersoon, een plaats en een gebeurtenis. Bijvoorbeeld Ronaldo, die zit opgesloten in de wc, in het voetbalstadion.
- Sommige kinderen hebben aan die opdracht al genoeg om zelf een verhaal te verzinnen en hoeven geen briefje meer te trekken uit het bakje. Anderen hebben dat nog wel nodig.
- Een andere manier is om kinderen die dat nodig hebben te laten kiezen uit drie beginzinnen, zodat ze vlotter starten met hun verhaal.
- En voor kinderen die verzinnen of schrijven nog te lastig is, zijn twee of drie zinnen en dan een tekening maken ook goed!
3 Begin bij het einde
Niet iedereen schrijft een verhaal chronologisch op. Na een beginnetje kun je prima alvast het einde schrijven als je daar zin in hebt. Vraag kinderen of ze willen opschrijven wat ze voor zich zien en waar ze zin in hebben. Later kunnen ze er altijd nog een lopend verhaal van maken. Dat doen echte schrijvers soms ook. Het gaat erom dat ze hun inspiratie achterna gaan en plezier krijgen in verzinnen en schrijven.
4 Laat de regels los
Kinderen spreken kun fantasie makkelijker aan als het niet netjes hoeft. Daarom is werken op een computer fijn voor de kinderen. Ze kunnen dan schrappen en deleten en opnieuw beginnen. Dat hoort ook bij schrijven. Om te fantaseren moet je de regels los durven laten.
5 Fanfictie of een uniek verhaal?
Veel kinderen schrijven graag fanfictie. Bijvoorbeeld over een beroemdheid, of personage uit een film of boek dat ze bewonderen. Dan heb je houvast aan iemands stijl en stem, die je als het ware imiteert. Dat is natuurlijk prima. Maar je kunt ze ook uitdagen om het andere uiterste te proberen. Schrijf een verhaal over jezelf of juist over iemand die je helemaal niet kent. Dan geef je je eigen verhaal en schrijfstijl meer ruimte. Al schrijvend leren kinderen vanzelf welke aanpak hen ligt.
6 Aan de slag met het thema van de Kinderboekenweek
Het thema van de Kinderboekenweek 2023 is ‘Bij mij thuis’. Dat is heel breed en op iedereen van toepassing – en tegelijk ook een beetje spannend. Want in elke klas zit misschien wel een kind dat het thuis niet fijn heeft. Dus het leukste is om met de kinderen de fantasiekant op te gaan. Hoe ziet jouw ideale huis eruit? Hoe zou het zijn als je een huis in de lucht had of op een andere gekke plek? Welke regels gelden er in jouw ideale huis? Leuk om over te fantaseren en schrijven!
Sanne Rooseboom (1979) debuteerde in 2016 met haar boek Jippie! Een humeurig sprookje. Daarna volgde Het Ministerie van Oplossingen waarvan inmiddels meerdere delen verschenen zijn. Het laatste deel is Het spook van de Haviksburcht. In 2022 verscheen haar lovend onthaalde jeugdroman Mot en de metaalvissers, dat een nominatie voor de Woutertje Pieterse Prijs in de wacht sleepte. Meer informatie: sannerooseboom.com.
De kinderboekenweek is dit jaar van 4 tot en met 15 oktober. Het thema is: Bij mij thuis. Op de themapagina vind je lessen die speciaal ontwikkeld zijn voor deze week.
Download hier het hele artikel.
