De Watersnoodramp in 1953 heeft een belangrijke stempel gedrukt op de relatie tussen Nederland en het water. Op 1 februari is het precies zeventig jaar geleden dat de zee ons land binnenstroomde. Een verhaal dat generatie op generatie moet worden verteld, vindt podcastmaker Lenny Tamerus. Daarom maakte ze voor de Evangelische Omroep (EO) de kinderpodcast De Rampnacht. ‘De Watersnoodramp verbindt de geschiedenis met de toekomst’.
‘Gevaarlijk hoog water’
De nacht van zaterdag 31 januari op zondag 1 februari 1953 voorspelt het KNMI ‘gevaarlijk hoog water’. Veel mensen denken dat het wel zal meevallen, maar de slecht onderhouden dijken breken en de lager gelegen delen van Zuid-Holland stromen vol met verwoestend zeewater. Huizen storten in en worden meegesleurd door de stroming. Tijdens de tweede vloed komt het water nóg hoger: mensen zoeken toevlucht op hun daken. Inmiddels weten we dat de Watersnoodramp veel meer was dan ‘gevaarlijk hoog water’.
Kinderpodcast over de Waternoodsramp
In de kinderpodcastserie De Rampnacht [AH1] van Lenny Tamerus wordt het verhaal over de Waternoodsramp en de impact daarvan uitvoerig verteld. Het is een fictief en spannend verhaal voor kinderen uit groep 7 en 8, waarbij je door de ogen van de twaalfjarige Janna op onderzoek uitgaat. Janna vraagt zich namelijk af waarom haar opa soms verdrietig of zenuwachtig is. Ze komt erachter dat het te maken heeft met zijn ervaringen tijdens de Watersnoodramp en besluit deze familiegeschiedenis te ontrafelen.
Te weinig aandacht in het onderwijs
Podcastmaker Lenny heeft het water zelf ook als haar vijand ervaren. Ze woonde in Houston toen orkaan Katrina in 2005 over New Orleans raasde en ze hielp bij de opvang van mensen die het water waren ontvlucht. ‘De kracht van het water heeft indruk op mij gemaakt, ook toen ik het Watersnoodmuseum in Ouwerkerk bezocht’, vertelt Lenny. Ze vindt dat scholen te weinig aandacht besteden aan de Watersnoodramp in 1953. ‘Het is een bepalende gebeurtenis in de Nederlandse geschiedenis en heeft alles te maken met onze toekomst. Het gaat net zo goed over eventuele gevolgen van de huidige zeespiegelstijging.’
Waarom een podcast?
Samen met educatief bureau Patsboem! maakte Lenny eerder een podcastserie voor kinderen over de Tweede Wereldoorlog. Ze vroeg zich af welke historische gebeurtenissen nog meer geschikt zijn voor een podcast en kwam al snel uit bij de Watersnoodramp. ‘Het zijn geluiden die de herinneringen van die nacht vormen. In het boek De Ramp van Kees Slager vertellen zo’n 250 ooggetuigen over wat zij hebben meegemaakt. In die gesprekken gaat het heel vaak over de geluiden.’
Het moet ook heel indrukwekkend zijn geweest: het water dat aan komt razen, de schreeuwende wind en de krakende huizen. ‘De podcast geeft leerlingen de kans om zelf beelden in hun hoofd te vormen, net als wanneer ze een boek lezen. En doordat ze het verhaal luisteren met een koptelefoon, zitten ze veel meer in het verhaal.’
Educatief gezien is een podcast luisteren daarom interessant. Zo draagt luisteren naar een podcast bij aan de vaardigheid begrijpend luisteren en het uitbreiden van de woordenschat. Bovendien zorgt de podcastserie De Rampnacht er volgens Lenny voor dat leerlingen het verhaal van de Watersnoodramp nooit meer vergeten.
Ook thema’s als vriendschap en verlies komen aan bod
Naast de Waternoodsramp en klimaatverandering, gaat de podcast ook over een aantal sociaal-emotionele thema’s. Denk aan familie, liefde en vriendschap, maar ook begrip hebben voor elkaar, verlies en het verwerken van een trauma. De Rampnacht laat daarnaast zien hoe verschillende mensen op een gebeurtenis terugkijken. Lenny: ‘Janna ontmoet een vriend van haar opa en hij heeft dingen anders ervaren. Als leerkracht kun je dus verschillende sociaal-emotionele lijnen uit het verhaal halen om over door te praten.’
4 tips om de podcast ‘De Rampnacht’ met je klas te luisteren
De podcastserie is geschikt om in de klas te luisteren. Lenny deelt graag een aantal tips. ‘Niet alle kinderen zijn gewend om naar een podcast te luisteren. Sommige kinderen worden bijvoorbeeld overrompeld door de kracht van audio.’
Zo luister je de podcast met je klas:
- Verbind meerdere koptelefoons aan één apparaat. Zo luisteren je leerlingen in groepjes, in plaats van alleen.
- Geef een opdracht mee voor tijdens het luisteren. Bijvoorbeeld: teken vijf dingen die je mee zou nemen tijdens een overstroming. Voor sommige kinderen helpt het tekenen om hun aandacht bij de podcast te houden.
- Laat korte fragmenten horen in de klas, geef je leerlingen de gelegenheid om thuis verder te luisteren en bespreek later wat je leerlingen hebben geleerd.
- Combineer het luisteren van de podcast met lesstof over bijvoorbeeld de Deltawerken.
De Rampnacht is vanaf maandag 30 januari te luisteren op Zapp.nl, in de Zapp-app of in je favoriete podcast-app.
Lesmethodes over de Watersnoodramp
Ben je op zoek naar lesmethodes waarin de Watersnoodramp aan bod komt? Malmberg heeft verschillende methodes waarin de Watersnoodramp voor groep 5-6 wordt behandeld:
- Brandaan, groep 5-6, thema 10, les 2
- Meander, groep 5-6, thema 3 en thema 6
- Argus Clou, groep 6, thema 5, les 3
Besteed jij aandacht aan de Watersnoodramp in de klas? En ga je daarvoor De Rampnacht podcast inzetten? Wij zijn benieuwd! Deel het in onderstaand reactieformulier.
