Het geluidsniveau van de klas tijdens het knutselen, kinderen die op de gang lopen, het verkeer dat langs de school rijdt en die overactieve leerling die zijn mond niet kan houden… Als leerkracht kun je behoorlijk last hebben van geluid. Zeker als de inrichting van je lokaal de akoestiek niet bepaald bevordert. Je wordt er moe van en de kinderen waarschijnlijk ook. Bovendien ben je slechter verstaanbaar voor de kinderen die achter in de klas zitten. Zij moeten zich meer inspannen om je te horen als er lawaai is. Alle reden dus om dit eens goed aan te pakken. Zeker nu na de zomervakantie. Daar heb je het hele jaar plezier van. En vrees niet… je hoeft geen eierendozen op de muren te plakken. Maar dat mag natuurlijk wel 😉
1 Geluidsdetective
Observeer de klas eens op een aantal momenten. Doe dit zo objectief mogelijk, als een detective zeg maar. Je kunt een timer voor jezelf zetten (op de trilstand) om op een paar tijdstippen op de dag op te schrijven wat er gebeurt. Je kunt er ook voor kiezen om te observeren wat er gebeurt wanneer jij je aan geluid ergert. Schrijf voor jezelf op: hoe laat is het? Wat zijn we aan het doen? Waar komt het geluid vandaan? Wie maakt het geluid? Wat is het geluid? Welk effect heeft het? Hoe voel ik me daarbij?
2 Dopjes
Geschuif met meubilair kan veel geluid veroorzaken. Check of de vilten dopjes of glijnagels onder de stoelen, tafels en je bureau goed zitten.
3 Stilte s.v.p.
Steeds meer leerkrachten kiezen voor stilte in plaats van geluid om de aandacht van de kinderen te vragen. Al dan niet gecombineerd met een zacht belletje. Kijk eens op YouTube voor verschillende voorbeelden. Werk je al met een stilteteken… maar eh… als je eerlijk bent, vergeet je dit ook vaak? Hang een reminder voor jezelf op. Of vraag een leerling om je erop te wijzen.
4 Gebarentaal
Welke non-verbale gebaren kun je nog meer afspreken met de klas of enkele kinderen? Je handen openen als ze hun boeken moeten openen bijvoorbeeld. Of hand omlaag voor ‘nu even geen vingers in de lucht’. Een reminder voor een praatgrage leerling. En natuurlijk een duim omhoog als je een compliment wilt geven. Kijk eens naar deze video.
Eén van onze redacteuren stond eens voor de klas terwijl ze haar stem kwijt was. We kunnen je verzekeren: dat is de beste manier om nieuwe gebaren met je klas te leren… 😉
5 Meten is weten
Maak de kinderen bewust van geluid en koppel er meteen een leuke opdracht aan. Hiervoor kun je een geluidsmeter huren of kopen, maar misschien heeft een van de ouders toevallig zo’n apparaat? Laat de kinderen onderzoek doen naar geluid in de klas, in de gangen en op het plein. Natuurlijk wordt alles meteen bijgehouden in een logboek of diagram. Praat daarna met de kinderen over geluid. Wat vinden ze een fijn geluidsniveau? Van welke geluiden hebben ze zelf last? Kunnen ze zich voorstellen dat er burenruzies ontstaan door geluidsoverlast?
6 Afspreken en naleven
Een fijn geluidsniveau begint bij een goed klassenmanagement. Welke regels en afspraken heb je in de klas gemaakt over geluid, overleggen en kletsen? Weten ze dit eigenlijk wel goed genoeg?
7 Geen discussie maar feiten
Zet een geluidsmeter aan op het digibord als de kinderen een activiteit doen waarbij ze mogen praten. Spreek af tot hoever de geluidsmeter mag uitslaan of hoe hard de bijbehorende figuren mogen stuiteren. Er zijn verschillende apps.
8 Verf een muurtje
Er bestaat tegenwoordig geluiddempende verf. Heeft de school een schilderbeurt nodig? Doe je voordeel ermee!
9 Magisch kleed
Vanwege hygiëne-eisen worden veel scholen steeds kaler en de oppervlaktes van de vloeren en meubels gladder. Logisch, maar akoestisch nogal jammer. Vloerkleden of zware gordijnen doen namelijk wonderen. Zijn ze niet toegestaan op school? Niet getreurd, we hebben gelukkig de muur nog. Maak samen met de kinderen aan het begin van het jaar een heel groot wandkleed. Ieder kind maakt zijn eigen stoffen of vilten schilderijtje, en via patchwork wordt het een geheel. Heb je een hekel aan naaien? Er bestaat ook textiellijm…
10 Hoeken
Heb je het geluk dat je een groot lokaal hebt? Maak hoekjes! Je weet wel: een leeshoek, een rekenhoek enzovoort. Scheidingswandjes of kasten die haaks op de muur staan, breken het geluid. Een scheidingswand van geperforeerd hout werkt extra goed.
11 Creatief met kurk
Oké, het is een beetje retro, maar toch zo gek nog niet. Maak een ouderwets prikbord van kurk in de klas. Multifunctioneel en relatief goedkoop. En als je niet een klein stukje neemt, maar een groot vlak van boven naar beneden, staat het ineens hip.
12 Groen doet goed
Planten werken ook geluidsabsorberend. Geef ze een mooi plekje in je klas. Heb je geen vensterbank in je klas? Maak een boekenplank vol groen aan de muur. Groen schijnt ook goed tegen stress te werken, dus sla twee vliegen in één klap!
13 Bewegen, stilzitten, bewegen
Wissel bewegen en stilzitten af. Nadat kinderen bewogen hebben, is het makkelijker voor ze om stil te zijn. Doe zelf ook lekker mee. Je kunt daarna beter tegen prikkels.
14 Is het een foto? Nee, een geluidsdemper!
Hang akoestische kunstpanelen op in gemeenschappelijke ruimtes. Of schrijf een tekenwedstrijd op school uit. Van de mooiste tekeningen worden foto’s gemaakt. Die komen als akoestisch fotopaneel in de aula te hangen.
15 Serieus aan de slag
Is het echt erg? Vraag de directie om een onderzoek te laten doen door een gespecialiseerd bureau. Er zijn richtlijnen voor geluid in een klaslokaal, bijvoorbeeld hoeveel het mag nagalmen. Die richtlijnen zijn er niet voor niets.
PS Check natuurlijk wel even de brandveiligheid als je materialen aan je klas toevoegt.
