De profiel- en studiekeuze blijven lastig: zo zegt 40 procent van de afgestudeerde mbo’ers spijt te hebben van de studiekeuze die ze op 15-jarige leeftijd hebben gemaakt. Het is dus heel belangrijk om jongeren goed te begeleiden bij het maken van een toekomstbestendige keuze. Als school speel je daarin een belangrijke rol. Hoe kun je leerlingen daarbij helpen?
Je kunt pas de juiste studiekeuze maken als je eerst goed hebt nagedacht over wat je wilt worden. En dat is belangrijk, want een verkeerde keuze kan grote gevolgen hebben: onder meer de kans op uitval of omscholing is dan veel groter. Goede begeleiding bij het maken van die keuze is daarom heel belangrijk.
Sturing geven aan je eigen loopbaan
Onze samenleving en arbeidsmarkt veranderen snel. Waar een baan vroeger ‘voor altijd’ was, is dat tegenwoordig niet meer zo. Als school moet je leerlingen daarop voorbereiden. Dat kan met Loopbaanoriëntatie en -begeleiding (LOB). Hiermee krijgen leerlingen meer zicht op wat ze goed kunnen en leuk vinden. Zo kunnen ze een passende opleiding kiezen en leren ze zelf sturing te geven aan hun loopbaan.
Onderdeel van het curriculum
Zowel in het vmbo als het mbo is LOB een verplicht onderdeel van het examenprogramma. Dat is een goede ontwikkeling, vindt de Nederlandse Vereniging van Schooldecanen en Leerlingbegeleiders (NVS-NVL). Op havo en vwo zou een kwart van de scholen nog geen LOB-beleid hebben geformuleerd; daar is LOB nog niet verplicht. En dat terwijl goede LOB de uitval in het eerste studiejaar met 30 procent kan terugbrengen, aldus NVS-NVL. Daarom vinden zij dat LOB ook op havo en vwo onderdeel zou moeten uitmaken van het curriculum.
Expertisepunt en trainingen
Eind 2016 vroeg een meerderheid van de Tweede Kamer om landelijke normen voor studieloopbaanbegeleiding in het onderwijs. Per 1 juli 2017 het Expertisepunt LOB VO-MBO gestart. In het voorjaar van 2018 voerde het Expertisepunt een Startmeting uit. Daaruit bleek dat er op scholen veel aandacht is voor LOB: het leeft onder bestuurders, schoolleiders en decanen/LOB-coördinatoren.
LOB-activiteiten
Bij loopbaanoriëntatie doen leerlingen ervaringen op in de beroepspraktijk, privé en op school. Een overzicht van diverse LOB-opdrachten en methodes vind je bij het Expertisepunt. Zelf een methode ontwikkelen kan natuurlijk ook. Zoals op scholengemeenschap Marianum. Alle leerjaren besteden aandacht aan LOB. In de onderbouw ligt de nadruk vooral op contextgericht onderwijs: ontdekken, ervaren en leren door te doen. Daarna komt het accent steeds meer te liggen op vragen als: Wat voor soort werk past bij mij? Wat voor opleiding heb ik hiervoor nodig? Begeleiding vindt plaats in de vorm van een mentor die loopbaangesprekken voert met leerlingen.
Hoe geven scholen vorm aan LOB?
Vo- en mbo-scholen mogen zelf bepalen hoe zij vormgeven aan LOB. Op de website van het Expertisepunt vind je diverse praktijkvoorbeelden. Zo wordt in Rotterdam van LOB een doorlopende leerlijn gemaakt die al begint in het basisonderwijs. Leerlingen leren dan al op jonge leeftijd hoe ze gefundeerde keuzes kunnen maken. Op het Utrechtse Via Nova College start en eindigt elke vakles met een loopbaangerichte vraag. Dit zet leerlingen in de loopbaanmodus: ze gaan nadenken over wat ze daadwerkelijk hebben aan de inhoud van de les. Meer inspirerende best practices vind je hier.
Verder lezen
Heeft jouw school nog geen visie ontwikkeld op LOB? Het Expertisepunt biedt allerlei handige tools. Zoals de gespreksstarters LOB-scan en LOB-taken. Hiermee breng je alle facetten goed in kaart. Je ziet meteen wat jullie sterke punten zijn en welke onderdelen nog aandacht behoeven. Al wat verder in het proces? Je vindt er ook handreikingen over het loopbaangesprek en het loopbaandossier. Ook de NVS-NVL ondersteunt scholen bij een stevige verankering van LOB in hun onderwijs. Ze hebben een Kwaliteitsagenda opgesteld die kan dienen als start-, inventarisatie- of evaluatie-instrument.
Besteedt jouw school aandacht aan loopbaanoriëntatie- en begeleiding? Laat een reactie achter via onderstaand reactieformulier.
