Aap, noot, mies. Deze drie woorden zijn voor iedereen welbekend van het leesplankje van Hoogeveen. In mijn eerste blogpost heb ik mijn visie over de meerwaarde van emoji-taal voor het onderwijs gedeeld waarin ik al vertelde over de nieuwe aap, noot, mies. Over dit nieuwe leesplankje mét emoji’s lees je meer in dit artikel.
Het leesplankje met aap, noot, mies is bedacht in 1897 door Mattheus Bernard Hoogeveen en heeft vele generaties leren lezen. Leerlingen leren woorden ontleden in klanken en door het samenvoegen van die klanken, worden nieuwe woorden gemaakt. Tijd voor een nieuwe ontwikkeling!
Aap of 🐒
Ruim een eeuw verder is het leesplankje nog steeds herkenbaar, maar zijn de woorden ‘aap’, ‘noot’ en ‘mies’ niet echt meer van deze tijd. Of toch wel? De aap komt namelijk meerdere malen terug in het emoji-toetsenbord. Je kan het emoji-toetsenbord vergelijken met de leesplank. Waar de leesplank heeft gezorgd voor leren lezen, hebben emoji’s op iconische wijze het lezen en schrijven veranderd en daarmee tegelijkertijd onze taal verrijkt.
Volgens een onderzoek van DUO Onderwijsonderzoek & advies hebben studenten last van een krimpende aandachtspanne en worden iets langere en moeilijkere teksten schrikbarend slecht begrepen. Ook hebben ze steeds grotere moeite om de toon of emotie van een tekst – gesproken of geschreven – in te schatten zonder emoji’s.
Universele taal
Emoji’s zijn inmiddels wereldwijd onmisbaar én vormen de snelst groeiende universele taal. Een taal die door velen dagelijks wordt gesproken, maar helaas nog niet door het onderwijs. En dat terwijl we allemaal opgroeien in een digitaal-visueel geletterde samenleving. Misschien komt het omdat emoji’s multi-interpretabel zijn. Doordat de betekenis niet altijd even duidelijk is en het een taal is die ondersteunend is aan gevoelens en attitude. In het onderwijs wordt juist vooral gefocust op kennis en kunde.
Gevoelens op een plankje
De emoji-leesplank is een leesplank die je emoji-taal leert lezen. Leerlingen brengen er hun attitude en gevoelens mee in kaart. Dit past bij gepersonaliseerd onderwijs, waarbij het individuele leerproces van de leerling centraal staat. De emoji-leesplank leert leerlingen nadenken over hun gedachtes, gevoelens en gedrag. Zo kan je op een eenvoudige manier gevoelens en emoties weergeven en bespreekbaar maken en ze meenemen in het leerproces.
Tegelijkertijd hebben emoji’s niet alleen onze taal verrijkt, maar krijgen ze ook steeds meer een sociaal-maatschappelijke functie. De emoji-leesplank kan ook worden ingezet als waarderingsinstrument, omdat verschillende emoji’s een waardeoordeel in zich hebben. Denk bijvoorbeeld aan de diverse handgebare, zoals het duimpje omhoog. Of een van de meest gebruikte emoji’s: the Smiling Face With Heart-Eyes.
De test
Onlangs is bij het Onderwijsmuseum in Dordrecht de emoji-leesplank door verschillende families getest. Het is mooi om te zien dat jong en oud zichzelf en elkaar beter leren begrijpen, door in gesprek te gaan over hun gevoelens met behulp van emoji-taal. Deze toegankelijke en herkenbare taal zorgt ervoor dat we beter communiceren over gevoelens.
Ook ben ik ervan overtuigd dat het een taal is waarmee je beter kunt leren lezen en schrijven. De emoji-leesplank zou ik graag vaker willen inzetten bij geïnteresseerde vakgenoten in de bovenbouw van het basisonderwijs, voortgezet onderwijs en hoger, waar leerlingen al gebruikmaken van het emoji-toetsenbord op hun smartphone en sociale media.
Zou jij de emoji-leesplank weleens willen inzetten? laat dan een bericht achter via onderstaand formulier.
