Het gaat dusdanig goed met de arbeidsmarkt dat leerlingen in sommige sectoren nog voor ze hun studie hebben afgerond van school worden geplukt. Hoe belangrijk is een diploma tegenwoordig eigenlijk nog? OVM zocht het voor je uit, dus lees gauw verder.
Jongeren hebben soms het idee dat ze enkel ‘voor het papiertje’ in de schoolbanken zitten. Wanneer blijkt dat ze ook zonder diploma prima aan de slag kunnen, neemt de waarde van een diploma af. Althans, voor de toch al niet zo gemotiveerde leerlingen uit de klas. Of een diploma in de toekomst echt minder belangrijk wordt, is nog maar de vraag. Al staat wel vast dat bedrijven tegenwoordig minder waarde hechten aan een afgeronde opleiding.
Waarde van een startkwalificatie
Het Centraal Planbureau (CPB) onderzocht de waarde van een startkwalificatie op de arbeidsmarkt. Daarvoor volgden ze negen jaar lang de arbeidsmarktcarrière van een groep jongeren. Uitkomst van het onderzoek is dat jongeren met een startkwalificatie – een havo-, vwo- of mbo2-diploma – het beter doen op de arbeidsmarkt. Zowel op het gebied van werk als economische zelfstandigheid, baanzekerheid en werkzekerheid. Ze hebben anderhalf keer zo vaak een baan als jongeren die deze diploma’s niet hebben en behoren minder vaak tot de groep ‘werkende armen’.
Diploma achterhaald?
Ertegenover staat de visie van Avans Hogeschool: een diploma is achterhaald en grote bedrijven vragen echt niet meer om een papiertje. De school wil zich daarom focussen op het ‘onderwijs van de toekomst’ en leerlingen onderwijs bieden waarbij het behalen van een diploma niet langer het doel is. In Nederland is een diploma nu misschien nog veel waard, stelt Paul Rüpp, bestuursvoorzitter van Avans in het Brabants Dagblad. Voor de toekomst verwacht hij echter verandering. Het bedrijfsleven zit te springen om nieuwe aanwas. En het is niet zozeer het diploma, maar het talent wat telt.
Wat wil het bedrijfsleven?
Het bedrijfsleven selecteert werknemers niet op basis van het papiertje, maar op basis van kennis, vaardigheden en ervaringen. Bedrijven kijken naar de studenten als persoon. Een mogelijk toekomstscenario is dat werkgevers studenten uitnodigen bij hen te komen werken op basis van hun talent. Zo’n bedrijf zal de student vervolgens vragen de eventueel nog ontbrekende vaardigheden op te doen via cursussen of modules op school. In plaats van een volledig afgeronde opleiding vragen ze een specifiek vaardighedenpakket. Dit zou uiteindelijk kunnen leiden tot een andere rol voor docenten. Meer coachend op vaardigheden in plaats van informerend op kennis.
Nieuw leren
Vergaande flexibilisering in het onderwijs zou een ander gevolg kunnen zijn van deze ontwikkeling. Op het Hbo-medezeggenschapscongres werden de eerste experimenten positief beoordeeld. Onderwijsmodules die studenten apart kunnen volgen en niet verbonden zijn aan een studie, om maar een voorbeeld te noemen. Het past allemaal bij ‘een leven lang ontwikkelen’ en is precies wat het bedrijfsleven vraagt.
Een vaste studieperiode, bekroond met een diploma, lijkt daarmee steeds minder passend bij de huidige normen van de arbeidsmarkt. Maar het CPB valt ook op: jongeren studeren niet alleen voor het papiertje, want jongeren die al een diploma hebben en verder studeren, vallen niet vaker uit dan jongeren zonder diploma.
Is een cursus of module genoeg om leerlingen voor te bereiden op de arbeidsmarkt? Hoe denk jij hierover? Laat een reactie achter via onderstaand reactieformulier.
