Maatregelen tegen de verspreiding van corona zorgden ervoor dat het digitale onderwijs vanaf maart een enorme groei doormaakte. Maar door die overstap naar afstandsonderwijs is de onderwijskwaliteit gedaald en de werkdruk toegenomen, aldus docenten in het mbo en hoger onderwijs.
Door de coronacrisis moesten mbo-instellingen, hogescholen en universiteiten hun deuren sluiten. Om het onderwijs toch door te laten gaan, werd vrijwel meteen de overstap gemaakt naar onderwijs op afstand. In juni stuurde de AOb een enquête naar al haar leden in het mbo, hbo en wo: wat zijn de ervaringen met afstandsonderwijs?
Dalende onderwijskwaliteit
Het overgrote deel van alle ondervraagde docenten verzorgde voor de sluiting vooral fysiek onderwijs. De overstap van fysiek naar digitaal onderwijs lukte over het algemeen redelijk tot goed (72% in het hbo, 61% in het mbo). Wel heeft in alle sectoren de overstap naar volledig afstandsonderwijs gevolgen voor de onderwijskwaliteit: in het mbo en hbo geeft driekwart van de docenten aan dat de kwaliteit gedaald is. In alle sectoren (ook wo) hebben managers een iets positiever oordeel over de onderwijskwaliteit dan de docenten.
Toegenomen werkdruk
Driekwart van de docenten kampt door het afstandsonderwijs met een hogere werklast dan in een werkweek voor de coronaperiode. Een van de geënquêteerden zegt bijvoorbeeld: ‘Als we dit lang moeten doen dan gaan er docenten opbranden, en de werkdruk was al te hoog.’ Iemand anders geeft aan dat door het afstandsonderwijs werk en voorbereidingen voor volgend jaar zijn blijven liggen. Elementen die de werkdruk laten toenemen zijn: online vergaderingen, zorgen over het leerproces van studenten en een gebrek aan scheiding tussen werk en privé.
Bezorgd om studenten
Docenten maken zich ook zorgen over hun studenten. ‘Studenten zijn onevenredig hard getroffen door allerhande coronamaatregelen,’ zo schrijft een van de ondervraagden. Een ander geeft aan dat het heel intensief blijkt te zijn om studenten online te blijven motiveren voor hun opleiding. Ook hebben docenten weinig tot geen zicht op studenten die afhaken. Bovendien: school is meer dan school, zeggen meerdere docenten. Het geeft structuur aan het leven van studenten en heeft ook een sterke sociale component: ergens bij horen, interactie met elkaar en met docenten.
Wel of niet lesgeven in het weekend
Vanaf 15 juni tot de zomervakantie hebben mbo en hoger onderwijs te maken met een tijdslot om studenten uit de spits te weren: fysieke lessen mogen alleen plaatsvinden tussen 11 en 15 uur en na 20 uur. De helft van de respondenten vindt de invoering van deze tijdsloten onterecht. Ook het lesgeven in de avonduren en in het weekend stuit op stevige bezwaren. Een groot deel is niet bereid om op zaterdagen te gaan werken, ook niet met een extra tegemoetkoming. En 6 op de 10 docenten geven aan dat ook doordeweeks lesgeven in de avonduren niet te combineren is met privé.
Onderwijs na de zomervakantie
Als het aan de geënquêteerden ligt, geven mbo-instellingen en hogescholen na de zomervakantie niet meer volledig afstandsonderwijs. Digitaal onderwijs heeft volgens de meeste docenten namelijk vooral meerwaarde als het een aanvulling is op het fysieke onderwijs. Vooral praktijk- en beroepsgerichte vakken kunnen niet volledig digitaal gegeven worden. Ook het contact met studenten is essentieel – en dat gaat nou eenmaal beter bij fysieke aanwezigheid.
De vragenlijst van de AOb had 1.639 respondenten: 55% van hen is werkzaam op een mbo-instelling, 33% op het hbo en 13% op de universiteit. 68% van de geënquêteerden heeft een ‘onderwijsgevende functie’.
Hoe moet het onderwijs op het mbo of hoger onderwijs er na de zomervakantie uitzien? Laat een reactie achter via onderstaand reactieformulier.
