Vraag een willekeurige student wat hij of zij van politiek vindt en het antwoord zal in de meeste gevallen zijn: saai, langdradig of niet interessant. En met de Tweede Kamerverkiezingen in zicht, voelt het gros van deze jongere generatie zich dan ook allerminst geroepen om te stemmen. Uit onderzoek van CBS blijkt zelfs dat slechts 4 op de 10 jongeren tussen 15 en 25 jaar interesse heeft in politiek.
Dit artikel verscheen eerder op Onderwijs van Morgen.
Tegelijkertijd pleiten de jongeren die wél begaan zijn met allerlei maatschappelijke vraagstukken juist voor meer inspraak bij besluitvorming door de overheid. Zij willen met hun jongerenorganisaties vooral serieus genomen worden en mee kunnen praten op politiek niveau.
Maar hoe zorg je er in eerste instantie voor dat jongeren op het voortgezet onderwijs en het middelbaar beroepsonderwijs zich meer gaan interesseren voor politiek? Hoe dan ook vergt het een nieuwe, frisse aanpak van tweerichtingsverkeer, waarbij jongeren hun eigen verhaal kunnen doen. Want bijna iedere leerling heeft een duidelijke mening over maatschappelijke vraagstukken die hen aangaan zoals het klimaat, werkgelegenheid en discriminatie. De vraag is dus niet: wat weet je van onze politiek? De vraag is: wat vind jij belangrijk?
Lokale en landelijke initiatieven
- Jongerenparlement
Om jongeren mee te laten praten over belangrijke vraagstukken ontstaan er steeds meer initiatieven vanuit overheid en gemeenten. Zo pleitte Minister Ollongren van Binnenlandse Zaken voor de installatie van een Jongerenparlement in Den Haag, met als doel de betrokkenheid van jongeren bij de politiek te vergroten en hen een stem te geven in de democratie. - Oproep coronacrisis
Ook de oproep van Minister Rutte aan jongeren om met goede ideeën te komen over hoe we met de coronacrisis om kunnen gaan, was een manier om de nieuwe generatie actief bij de politiek te betrekken. Er kwamen meer dan 100 ideeën binnen en met een selectie van de beste ideeënbedenkers ging de minister in gesprek op het Catshuis. - Jeugdgemeenteraad
Daarnaast zijn er vanuit verschillende gemeentes Jeugdgemeenteraden en andere jongerenbelangenorganisaties opgezet. In de jaren negentig werd de eerste Jeugdgemeenteraad opgericht, inmiddels zijn het er honderden.
Allerlei manieren dus, maar het trekt de ietwat onverschillige student of leerling nog niet over de streep. In de praktijk blijkt dat de meest praktische en laagdrempelige plek om jongeren te interesseren voor en te laten praten over politiek, het klaslokaal is.
Jongeren inspireren jongeren
Bijvoorbeeld door te laten zien hoe ambitieuze leeftijdsgenoten in de politiek te werk gaan, wat hen motiveert en wat ze te vertellen hebben. Bijna iedere politieke partij in Nederland heeft een jongerenorganisatie, met leden tussen de 14 en 27 jaar. En flink wat organisaties hebben zich inmiddels aangesloten bij Coalitie-Y om zo structurele jongerenparticipatie bij de overheid op de kaart te zetten. Deze jongerenorganisaties laten via social media kanalen van zich horen en nodigen jongeren uit om mee te praten. Ga met je leerlingen op zoek naar spraakmakende initiatieven van deze jongerenorganisaties op social media en bespreek deze samen in de klas.
Praten mét je leerlingen
Ga na welke maatschappelijke vraagstukken echt effect hebben op de toekomst van je leerlingen en praat daarover in de klas. Wat vinden leerlingen van kwesties als immigratie, werkgelegenheid, Black Lives Matter of de klimaatverandering? Wat betekent het voor hen? Hoe zien ze hun toekomst in het licht van deze onderwerpen? Wat vinden ze dat er moet gebeuren? Hoe zouden ze dat aanpakken?
Je kunt ook kijken wat er bij de eigen gemeente en provincie georganiseerd wordt voor scholieren en jongeren. Of nodig bijvoorbeeld een gastspreker uit om te vertellen wat een gemeenteraad doet en welke lokale (jongeren)thema’s er spelen.
Debatteren
Een goede manier om leerlingen te laten nadenken over maatschappelijke onderwerpen is debatteren. Hierdoor vergroten leerlingen niet alleen hun spreek- en luistervaardigheden, het versterkt ook het kritisch denken, argumenteren en respect tonen voor de mening van anderen. Op de website www.debatunie.nl/debatstellingen vind je allerlei stellingen over maatschappelijke kwesties voor verschillende onderwijsniveaus. Ook op www.schooldebatteren.nl staan verschillende werkvormen die je kunt gebruiken om te debatteren in de klas.
Welke partij kies jij?
Een andere manier om de jongeren te laten nadenken over wat ze belangrijk vinden, is de www.jongerenkieswijzer.nl. Neem samen met de klas deze online test af en bespreek de vragen en het eindresultaat.
Merk je als leraar dat leerlingen meer betrokken raken bij de politiek? Over welke onderwerpen gaat dat dan? En hoe betrek jij leerlingen bij het politieke debat? Laat ons weten.
