De afgelopen dagen laaide de discussie over online veiligheid weer eens hoog op. Via de community van Tweakers werd aangetoond hoe persoonsgegevens van bekende Nederlanders via het internet terug te vinden waren. Daarnaast raakte een overheidscampagne op Hyves tegen het klakkeloos online plaatsen van persoonlijke informatie in opspraak toen bleek dat de campagne zelf de regels overtrad.
Eerder deze zomer bleek al welke rol social media kunnen innemen. Via diverse social media werd de aandacht gevestigd op de dubieuze verkiezingsuitslag in het van objectieve verslaggeving afgesloten Iran. Hierbij werd onder meer pijnlijk duidelijk hoe een regime internet kan gebruiken om mensen te isoleren, om verwarring te stichten en om mensen te vervolgen.
Strategisch creatief bureau Fitzroy, verantwoordelijk voor o.a. de trendwatching-artikelen op onderwijsvanmorgen.nl maakte een presentatie over de rol van, vooral nieuwe, media in Iran. De presentatie geeft een beeld van de veranderingen in nieuwsverslaggeving (en daarmee ook in geschiedschrijving?) onder invloed van nieuwe digitale middelen. Ook zoomt de presentatie in op de betrouwbaarheid van internetbronnen en de voors en tegens van ‘user generated news’.
Wat is er gebeurd in Iran? Een goed overzicht van de gebeurtenissen vindt u hier. Kort samengevat: in juni werden er in Iran presidentsverkiezingen gehouden. De officiele uitslag werd door (onder andere) de oppositie in twijfel getrokken. Als gevolg van deze twijfel gingen vooral in Teheran vele mensen de straat op om te protesteren. De protesten werden door de Iraanse veiligheidspolitie hard de kop ingedrukt. Traditionele media maakten in eerste instantie niet of nauwelijks melding van de explosieve situatie. Dit is niet opmerkelijk omdat de Iraanse overheid de massamedia onder controle heeft. Het nieuws kwam toch de wereld in, onder andere via online tools als Facebook, YouTube en de microblogging tool Twitter.
Via internet kon eenieder de ontwikkelingen in Iran op de voet volgen. Veel van de berichtgeving kwam één-op-één op je scherm, direct uit Teheran. Door de bijna ‘rechtstreekse’ verbinding met Iran raakte je als volger versneld betrokken bij de ontwikkelingen. Het nieuws was immers vaak persoonlijk en ongefilterd. Op YouTube verscheen een enorme hoeveelheid vanuit Iran ge-uploade filmpjes; van de protesten en stiekem gemaakte beelden van arrestaties tot aan het van nabij gefilmde overlijden van de jonge protestante Neda.
De persoonlijke benadering en de amateurfilmpjes vergroten het gevoel dat je als volger of kijker heel dicht op de gebeurtenissen zit. Tegelijkertijd wordt het steeds moeilijker om te bepalen wat waarheid is en wie je kunt vertrouwen. De situatie in Iran, en de rol die social media hierin spelen roepen bij ons een aantal interessante vragen op: is het mogelijk dat het sociale karakter van ‘social media’ de betrokkenheid van leerlingen bij relevante nieuwsgebeurtenissen vergroot? En kun je als docent hierdoor ook ‘drogere kost’ in een voor de gemiddelde leerling interessanter perspectief plaatsen?
Of zijn social media juist heel moeilijk bruikbaar als hulpmiddel in de klas vanwege de beperkte betrouwbaarheid van de bronnen, het feit dat veel van de nieuwsgaring uiterst subjectief is en het gevaar dat erg schokkende informatie moeilijk te filteren is?
Hoe ziet u het gebruik van sociale media als nieuwsbron of achtergrond bij bijvoorbeeld geschiedennis of maatschappijleer?
Wilt u de presentatie ontvangen zodat u deze in de klas kan geven (ook in het Nederlands verkrijgbaar) mail dan naar jur@fitzroy.nl.
