We horen, lezen en schrijven veel over ‘social media’. In het kort is ‘social media’ de benaming voor “online platformen waar de gebruikers, met geen of weinig tussenkomst van een professionele redactie, de inhoud verzorgen. Onder de noemer social media worden onder andere weblogs, fora, sociale netwerken als Hyves, Facebook en LinkedIn en diensten als Twitter geschaard.” (bron: Wikipedia)
Social media worden vaak als vernieuwend en belangrijk gezien omdat ze bijdragen aan de democratisering van kennis en iedereen de kans bieden om naast ‘content consumers’ ook ‘content producers’ te zijn.
Social media hebben invloed op de manier waarop we informatie tot ons nemen en produceren. Door het grote aantal online connecties dat mensen met elkaar leggen ontstaan er nieuwe manieren waarop we informatie opslaan en categoriseren. Een goed voorbeeld is Flickr. Flickr is een platform waarop mensen foto- (en video-) materiaal kunnen delen. Doordat wereldwijd gebruikers een account op Flickr aanmaken en hun eigen fotomateriaal uploaden en omschrijven ontstaat er een enorme, toegankelijke database van informatie. Bezoekers van Flickr kunnen eenvoudig door het wereldwijde fotoarchief bladeren. Met een simpele zoekopdracht filter je foto’s met een bepaald onderwerp uit de massa.
Een ander aspect van sociale media dat steeds meer vorm begint te krijgen is het ‘real time’ aspect. Dit betekent dat we online informatie delen zonder vertragende factor (de tijd die voorheen nodig was om de informatie van A naar B te transporteren). Real time is hier en nu. Ik zie iets gebeuren op straat, maak er een foto van en plaats de afbeelding direct online – zichtbaar voor iedereen, of alleen voor de mensen van wie ik wil dat ze het kunnen zien.
Het real time aspect creëert nieuwe toepassingen die ook effect kunnen hebben op onderwijs. Ik bekeek de afgelopen week drie van dergelijke toepassingen. Chatroulette is de meest extreme en minst toepasbare. Op de site wordt je webcam op willekeurige wijze in contact gebracht met een andere webcam. Beide webcam-bedieners kunnen zelf bepalen of ze met elkaar communiceren in het chatvenster of doorzappen naar een volgende webcammer via de ‘next-knop’. U kunt zich voorstellen dat hier allerlei typen op af komen en dat de anonimiteit van de applicatie een hoop fun maar ook vunzigheid uitlokt. Tegelijkertijd hebben verschillende creatieven al weer spin-offs bedacht. Zo bestaat er nu ook Reelroulette en zijn er plannen voor Chessroulette. Reelroulette is een site waarop jonge motiondesigners hun werk (‘reels’) aanbieden en mogelijke opdrachtgevers door het aanbod kunnen zappen. Chessroulette is een idee voor een spin-off waarmee je wereldwijd schaakpartijen kunt spelen. Toepasbaar voor het onderwijs? Moeilijk denkbaar al zouden aankomende studenten met bijvoorbeeld Collegeroulette door real time colleges kunnen zappen om zo een indruk te krijgen van hoe het er daar aan toe gaat.
Een andere, misschien makkelijker toepasbaar real time internetconcept dat het moet hebben van interactie is #Durftevragen op Twitter. #Durftevragen is een twittervariant op het ‘real life’ Durftevragen initiatief. Een manier om heel simpel een vraag over een willekeurig onderwerp de wereld in te sturen. Door aan je vraag de ‘code’ #durftevragen toe te voegen komt hij in het overzicht van alle Durftevragen vragen. Mensen die de #durftevragen hashtag volgen zien je vraag dus voorbij komen en de kans is groot dat er iemand is die je van het juiste antwoord kan voorzien. Prachtige manier om collectieve intelligentie aan te wenden.
Vergelijkbaar maar van een iets andere orde is Aardvark. Aardvark werkt eenvoudig. Je stelt een vraag, Aardvark zoekt geschikte beantwoorders en zij beantwoorden jouw vraag. Hoe vindt Aardvark de juiste antwoorden? Ze verbinden mensen via google en Facebook. Op basis van profielen en persoonsgegevens worden vragen doorgestuurd naar die mensen van wie Aardvark denkt dat ze mogelijk een interessant antwoord kunnen geven. Dat Aardvark een enorme potentie heeft wordt nog duidelijker als je weet dat Facebook nu al meer mensen doorstuurt naar webportals als Yahoo dan de zoekmachine van Google doet. Het is dan ook niet heel verwonderlijk dat Google besloot Aardvark voor 50 miljoen dollar over te nemen. Hoe meer mensen gebruik maken van Aardvark, hoe meer potentiële antwoorden er in de lucht komen te hangen en hoe krachtiger de tool wordt. Een techniek die ook voor vragen van scholieren heel geschikt zou kunnen zijn.
Wat denkt u? Zullen interactieve mogelijkheden om kennis te ontsluiten op korte termijn een rol gaan spelen in het onderwijs? Kent u interessante initiatieven of heeft u goede ideeën over hoe dit zou kunnen werken voor het (voortgezet) onderwijs?
Jurgen Baart is op vakantie. Kasimir Landheer vervangt hem tijdelijk.
