Onlangs brachten we een bezoek aan Instituut Bartolomeus in Gorinchem. We werden hartelijk ontvangen door de directeur van het Instituut, Jeroen van der Jagt. In een eerdere reactie op Volwassen brein 8a schreef hij:
“Het ontwikkelingsgerichte leren is wat we ook toepassen bij onze bijlessen en huiswerkbegeleiding. Door maximaal 3 leerlingen per begeleider te hebben, kan de begeleider een leerling optimaal persoonlijke aandacht geven. Het lesaanbod kan dan perfect afgestemd worden op de onderwijsbehoefte van de leerling. De vraag is natuurlijk of het reguliere onderwijs deze prachtige setting zou kunnen bereiken.”
Jeroen is een intrinsiek gemotiveerde docent. Hij geniet met volle teugen van zijn leraarschap nadat hij besloten had zijn baan in het reguliere onderwijs op te geven en zich te gaan wijden aan het fulltime begeleiden van leerlingen. Naast zijn huis heeft hij een goed geoutilleerd en fraai ingericht gebouwtje neergezet waar hij zijn leerlingen ontvangt. We hebben met enkele leerlingen gesproken en wij werden getroffen door de huiselijke sfeer waarin zij ijverig aan het werk waren. Ja, hier was het goed toeven en zoals een van de leerlingen zei: “Als ik straks naar huis ga, is mijn werk klaar. Ik hoef me dan geen zorgen te maken voor morgen en overmorgen”!
Ik kan me heel goed voorstellen dat vooral ouders van leerlingen tot 15 jaar graag gebruik maken van deze instituten. Het is wel jammer dat niet alle ouders de middelen hebben om hun kinderen naar een dergelijk instituut te sturen. Toch gaan volgens Elsevier (nr. 31) tussen 60.000 en 100.000 leerlingen naar de ca. 800 instituten die er in ons land zijn. Voor veel gezinnen waarin beide ouders werken zijn deze instituten een uitkomst. Voor de leerlingen scheppen ze in ieder geval een gevoel van veiligheid.
Een veilige leeromgeving in Onderwijsregime I (Boekaerts & Simons, 2003)
Zoals we al in een eerder artikel hebben gezien hebben jongeren aan de ene kant grote behoefte aan autonomie en hebben ze aan de andere kant nog veel begeleiding nodig. In Leren en Instructie combineren Boekaerts & Simons deze beide behoeften in één concept: onderwijsregime I. Zij spreken dan van zelfstandig werken onder regie van de docent. De docent stuurt de leerfuncties, leerstrategieën, leertactieken aan (zie artikel). De docent staat model! Vergelijk het Meester-Gezel Model van Vygotsky.
Omdat de docent in het expeditiemodel een grote verantwoordelijkheid draagt, werkt hij procesgericht. Hij zorgt ervoor dat taken en toetsen haarfijn op elkaar aansluiten. Hij werkt volgens de Kennisstroom van het schoolse leren. Zie onderstaand schema:
Hoe bereiken we veiligheid?
In een veilige leeromgeving zijnde leerlingen er zeker van dat ze bij toetsen niet voor verrassingen komen te staan. Ze worden getoetst zoals ze geleerd hebben. Daarom wordt er geleerd en getoetst binnen de kennisstroom met behulp van een taxonomie.
Rechts vindt u een vereenvoudigde versie van een taxonomie op basis van de Block en Romiszowski. De taxonomie zorgt er voor dat we binnen de kennisstroom blijven.
Hoe werkt dit in de praktijk?
Als een docent een studietaak opgeeft, gebruikt hij de actiewoorden die bij de studietaak horen.
Als de docent een toets geeft over deze studietaak gebruikt hij uitsluitend de actiewoorden die bij deze studietaak horen.
Zou hij bij de toets echter een actiewoord gebruiken die bij “inzicht” hoort, dan zit hij te ver in de kennisstroom en zullen leerlingen fouten gaan maken.
Als u wat uitgewerkte voorbeelden wenst te zien, stuur dan een mail.
En zoals altijd: op uw opmerkingen en vragen krijgt u altijd een reactie.
