Ruim de helft van de Nederlandse jongeren tussen de 13 en 17 jaar ervaart gevoelens van stress door het bijhouden van alle sociale media. Dit blijkt uit een recent gepubliceerd onderzoek van de Nationale Academie voor Media en Maatschappij.
Buitengesloten
Jongeren zijn vooral bang dat ze dingen missen wanneer ze niet alle sociale media bijhouden. Ruim een derde voelt zich buitengesloten als ze via een sociaal kanaal zien dat vrienden iets aan het doen zijn waar zij zelf niet bij zijn. Ook heeft ruim een derde van de jongeren last van schuldgevoelens wanneer zij niet meteen reageren op een ontvangen bericht. De 17-jarige Marije omschrijft dit gevoel als volgt: “Omdat ik het zelf ook leuk vind als iemand meteen reageert, probeer ik dat ook naar anderen te doen. Dat is wel zo netjes, toch?”
Peergroup Pressure
Een ander verschijnsel dat qua omvang en impact steeds groter wordt door de opkomst van sociale media, is peergroup pressure: de druk van de vriendengroep. Berichten op Facebook en Twitter vormen voor jongeren een maatstaf waaraan ze moeten voldoen. Door alle berichten en posts van vrienden wordt het voor de jongere steeds makkelijker om zich te vergelijken met anderen. Dit wordt ook wel ‘Sociale Vergelijking’ genoemd. Een ruime meerderheid van de jongeren is bewust bezig met het opbouwen van de eigen persoonlijkheid en uitstraling door middel van een sociaal profiel. Meer dan de helft van de Nederlandse jongeren vindt het dan ook erg belangrijk om goed over te komen via sociale media.
Nadelen ‘Sociale Vergelijking’
Het nadeel van ‘Sociale Vergelijking’ is dat er jongeren zijn die zich anders voordoen dan dat ze in werkelijkheid zijn. De profielfoto is bijvoorbeeld geretoucheerd of een feestje wordt op Facebook veel leuker gepresenteerd dan dat het in werkelijkheid was. Het geschepte beeld is veel positiever dan de werkelijkheid. Dit resulteert bij sommigen in onzekerheid, een laag gevoel voor eigenwaarde en een negatief zelfbeeld. Het feestje van een Facebook-vriend was immers leuker, en haar vriendinnen zijn veel knapper.
De kennis ontbreekt
Misschien wel de belangrijkste bevinding van het onderzoek is dat het jongeren ontbreekt aan voldoende kennis over het gebruik én de werking van sociale media. Jongeren geven aan sommige neveneffecten van sociale media als problematisch te ervaren. Denk hierbij aan het effect op het concentratievermogen, op de schoolresultaten, op beweging en sport en zelfs op de slaap. Deze generatie geeft aan niet goed te weten hoe ze hier anders mee om moeten gaan.
Volledige onderzoeksrapportage
De Nationale Academie voor Media & Maatschappij stelde een aantal aanbevelingen en tips samen om de stress, veroorzaakt door sociale media, in te perken. Voor jongeren, maar ook voor u als docent. Deze vindt u achterin de volledige onderzoeksrapportage.
Wat doet u om het ‘digitale bewustzijn’ van uw leerlingen te vergroten?
