Programmeren is niet alleen voor superslimme kinderen of nerds, stelt Huub Nelis van YoungWorks. Het onderwijs, van basisschool tot voortgezet onderwijs, zou veel meer aandacht moeten besteden aan programmeren als basisvaardigheid. Iedereen zou daar tenminste basale kennis van moeten hebben. We moeten in Nederland bereid zijn om het schoolcurriculum eens onder de loep te nemen met een blik op de vaardigheden die de maatschappij over 10 jaar nodig heeft. Programmeren is bovendien ook heel erg leuk!
Mijn zoon van 12 krijgt glinsteroogjes als hij praat over ‘robotjes maken’ en dingen die echt bewegen. Hij wil zelf een website leren maken, maar dan niet zo’n voorgekauwd ding waar je alleen de achtergrondkleur en de plaatjes kunt kiezen. Probleem: papa en mama hebben niet genoeg kennis om hem daar verder bij te helpen. En op school, waar nog een halve klas ook wel aan de slag wil met robots en computers, is niemand die daar iets mee doet of iets van weet.
Tekorten
In Nederland neemt het tekort aan (vooral hoger opgeleide) informatici snel toe en in de hele technische sector ontstaan de komende vijf jaar grote tekorten. Er zijn te weinig jongeren die een technische richting kiezen en degene die een opleiding hebben in de techniek, komen te vaak op andere plekken terecht. Waarom blijft er in tijden van jeugdwerkloosheid nu juist een tekort bestaan in een sector waar wel werk is? Economisch gezien is de IT-sector in Nederland momenteel één van de weinig groeiende sectoren.
Programmeren
Toch kiezen weinig jongeren in die richting. Het is een onzichtbaar beroep en vormgeving en marketing rondom techniek zijn meer sexy. Jongeren zijn liever betrokken bij mooie apparaten, iPads en de marketingsuccessen dan bij de binnenkant van die apparaten. Maar een veel belangrijker argument is misschien wel dat de meeste leerlingen ook niet of nauwelijks in aanraking komen met programmeren. Waarom is dat niet gewoon een schoolvak op de basisschool en in het voortgezet onderwijs? Het is kennis die zo bepalend is voor hoe onze samenleving eruitziet en functioneert. Toch is computerkennis het hobbystadium in het onderwijs nauwelijks overstegen. Een workshopje programmeren op vrijdagmiddag, voor wie dat leuk vindt.
Programmeren is niet moeilijk. Al na twee lessen op school kun je eenvoudige stukjes software schrijven. Niets bijzonders, maar daardoor ervaren leerlingen wel de basis van al die apps en programma’s die iedereen dagelijks gebruikt. Het geeft inzicht in de technologie die ons omringt. Programmeren is eigenlijk puzzelen met blokjes informatie. Het vraagt om logica en creativiteit. Je werkt aan iets concreets dat uiteindelijk echt werkt. Bovendien heb je er alleen maar een computer voor nodig.
Zelf bouwen
We zien dat het onderwijs nog steeds het accent legt op cognitieve vakken. Er is vaak weinig ruimte voor practica, voor dingen maken, voor concrete productie. Terwijl het helemaal niet zo ingewikkeld is om met 12-jarige jongens en meiden robots te bouwen of een quiz te programmeren om te kijken wie de meest sociale vriendin is. Daarmee praten we over een praktisch vak dat de vaardigheden van kinderen op een heel andere manier aanspreekt.
En we kunnen nog een stap verder kijken, want ook de hardware kun je tegenwoordig zelf goed leren maken, Vanuit Italië is de Arduino aan een opmars bezig: een bouwpakketje wat bestaat uit een moederboardje en een heleboel schakelingetjes, waarmee je in drie uur met open source software zelf een basiscomputer kunt bouwen. Zelf! Wie eenmaal met Arduino heeft leren werken, bouwt zijn eigen afstandsbediening, chipkaart, robotje of alarmklokje.
Wie neemt het initiatief?
Welke scholen durven echt ruimte te maken in het curriculum, in technieklessen of binnen het basisonderwijs, om meer te doen met programmeren en computers. Niet de voorgekauwde programma’s om in een uur je eigen website te bouwen, maar daadwerkelijk programmeren. Het probleem van veel scholen is dat ze geen docenten hebben die hier echt les in kunnen geven. Waar zijn de IT-bedrijven, waar is de technische sector die met een goed onderwijsprogramma mensen een paar uur per week vrij maakt om te zorgen dat er straks een nieuwe generatie warm loopt voor de IT-sector?
Huub Nelis – oprichter en algemeen directeur van YoungWorks
