In het boek “Socialbesitas. Sociale media: van vertier tot verslaving” staat het overmatig gebruik van sociale media van jongeren centraal. Omdat dit een betrekkelijk nieuw fenomeen is hebben de schrijvers Mayke Calis en Herm Kisjes ongeveer 500 jongeren en 100 ouders naar hun mening en ervaringen gevraagd.
Dat heeft geresulteerd in een praktijkgericht onderzoek. Daarin staan vooral de ervaringen centraal. Dit in combinatie met recente wetenschappelijke artikelen bevestigen het nieuwe fenomeen: socialbesitas. De toenemende druk om sociaal te willen zijn, iedereen te willen volgen, niks te willen missen en de hele dag (en soms ook nacht) in de weer te zijn met je smartphone. Niet reageren is geen optie. Alle online vrienden doen het zo.
Jongeren willen controle
Andere conclusies uit het onderzoek zijn, dat jongeren het belangrijk vinden dat ouders hen digitaal volgen en controleren. Controle is dan vooral meekijken op Facebook en Twitter. Ouders moeten daarentegen wel open staan voor sociale media en weten waar ze het over hebben. Jongeren willen dat ouders hen voorlichten over de gevaren van sociale media. Ook scholen zouden een dergelijke rol kunnen vervullen, denken de schrijvers.
Ook op andere vlakken zijn jongeren best kritisch op hun gebruik van sociale media. Ze weten dat het afleidt, ze vinden het vaak niet sociaal om op de telefoon te kijken als ze met iemand in gesprek zijn, ze weten dat hun privacy wordt aangetast, maar om het anders te doen is blijkbaar heel moeilijk. Juist omdat iedereen het zo doet.
Overmatig gebruik van sociale media heeft nadelige effecten voor jongeren. Zoals gevolgen voor ons brein als wij onszelf steeds afleiden. Dat is in strijd met verdiepend leren volgens recent wetenschappelijk hersenonderzoek. Ook cyberpesten heeft door sociale media een geheel nieuwe dimensie gekregen. Het pesten gaat door tot in de eigen vertrouwde omgeving thuis. Daarnaast komt het gebrek aan privacy op sociale media aan de orde in Socialbesitas. Bedrijven als Facebook bewaren alle gegevens van hun gebruikers. Deze gegevens worden verkocht voor advertentiedoeleinden. In het boek zijn verder hoofdstukken opgenomen met adviezen voor jongeren, ouders en docenten over hoe om te gaan met overmatig en afleidend socialemediagebruik van jongeren.
Toolkit Socialbesitas
In het boek is een zogeheten Toolkit Socialbesitas opgenomen. Een verzameling oefeningen die jongeren alleen, met een docent of ouder kunnen doen om vast te stellen hoe vaak en om welke redenen zij sociale media gebruiken. Is dat bijvoorbeeld alleen omdat het leuk is en hun vrienden dat ook doen? Of omdat iemand thuis weinig bevestiging ervaart en daardoor compensatie zoekt op sociale media? Voor leerlingbegeleiders op scholen kan dit een belangrijk instrument zijn om met jongeren in gesprek te raken over hun gebruik van sociale media.
Wilt u dit boek bestellen en meer info? Kijk dan op www.socialbesitas.nl.
