In het maatschappelijke debat over de toekomst van het onderwijs ligt de focus op de docent. Op een bottom-up aanpak, waarbij de docent wordt beschouwd als vormgever van het onderwijs. Design Thinking is een aanpak waarmee je je als docent kunt verplaatsen in die rol. Het is een mindset waarbij niet het ontwerp, maar het denken als ontwerper centraal staat.
Design Thinking (DT) is een gestructureerde aanpak voor het genereren en ontwikkelen van vernieuwende ideeën en oplossingen in teamverband. Het is een manier van werken en denken waarbij je bestaande problemen herdefinieert als ‘design challenges’. Dat doe je aan de hand van beproefde technieken die ontwerpers toepassen gedurende een ontwerpproces. Die technieken zijn onderverdeeld in vijf universeel toepasbare stappen. Met het oog op het onderwijs zijn die stappen als volgt geformuleerd:
Stap 1: Ontdek
Identificeer een probleem of uitdaging. Formuleer het probleem in een hoe-vraag: zo frame je het probleem als een mogelijkheid. Doe research, observeer, stel vragen, verplaats je in de doelgroep (bijvoorbeeld jouw leerlingen), bereid het onderzoeksproces voor en verzamel inspiratie.
Stap 2: Interpreteer
Wat heb je geleerd van de ontdekfase? Deel die lessen met het team in de vorm van een verhaal. Zo creëer je een gemeenschappelijk inzicht en een inspirerende voedingsbodem om kansen en ideeën te bedenken. Identificeer en visualiseer de belangrijkste thema’s en formuleer naar aanleiding daarvan brainstormvragen.
Stap 3: Genereer ideeën
Organiseer een brainstormsessie met een heterogene groep mensen; selecteer gezamenlijk veelbelovende ideeën en visualiseer deze na de brainstorm in kleinere groepen. Doe daarna een reality check: Is het haalbaar en wat moeten we daarvoor doen? Beschrijf tot slot het idee bondig: kies een titel, van het idee samen in één zin, beschrijf hoe het werkt, benoem de betrokken mensen, leg uit waarom er behoefte aan is en benoem de waarde voor alle betrokken partijen.
Stap 4: Experimenteer
Maak prototypes, test uit en verzamel feedback. Vertaal de feedback in een overzicht van nieuwe ideeën en perspectieven om het oorspronkelijke idee of product te verbeteren. Integreer de feedback in het idee of product, waar nodig door deze en eerdere stappen uit het DT-proces te herhalen.
Stap 5: Ontwikkeling
Na de experimentele fase heb je de eerste versie van een idee of product ‘af’. In de ontwikkelingsfase houd je de vooruitgang bij; Formuleer criteria om succes te evalueren en definiëren; Documenteer vooruitgang: Werkt het product en wat brengt het de gebruikers? Maak een planning voor de verdere ontwikkeling van je dienst of product; betrek anderen waar nodig en creëer een levendige community van geïnteresseerden en betrokkenen.
Toolkit voor docenten en onderwijsprofessionals
Bovengenoemde stappen zijn afkomstig uit Design Thinking for Educators: een uitgebreide toolkit voor docenten en andere onderwijsprofessionals. De toolkit is ontwikkeld door IDEO, een internationaal innovatie- en ontwerpbureau onder leiding van Tim Brown: de grondlegger van het Design Thinking-gedachtegoed. Naast een uitgebreide reader bestaat de toolkit uit een set werkbladen waarmee je iedere stap gestructureerd kunt uitwerken. De reader en de werkbladen stellen je in staat om de stappen en bijbehorende technieken te doorlopen.
OPROEP: Ervaring met Design Thinking?
Onderwijs van Morgen is voor een themaserie op zoek naar docenten en onderwijsprofessionals die ervaring hebben met Design Thinking. We zijn benieuwd naar jouw ervaring en visie! In welke situatie(s) heb jij Design Thinking toegepast? Wat heeft het opgeleverd? En wat zijn de moeilijkheden? Dus: Ben jij zo’n docent of onderwijsprofessional? Laat dan een reactie achter via onderstaand reactieformulier (voorzien van e-mailadres) of stuur een e-mail naar renee.conradi@malmberg.nl. Bedankt!
