Het onderwijs is volop in beweging, maar hoe bepaal je als docent je koers? En waar begin je? Met het stappenplan Vragend veranderen in vier stappen, van Operation Education, maak je een goede start: je gaat namelijk niet vanuit de huidige situatie, maar los van ingesleten patronen en gewoontes te werk.
De initiatiefnemers van Operation Education hebben inmiddels de nodige ervaring opgedaan in het stellen van fundamentele vragen en het aanjagen en faciliteren van verandering binnen het onderwijs. Die ervaring heeft de organisatie vertaald in het proces ‘Vragend veranderen in vier stappen’. Dit stappenplan faciliteert een bewustwordingsproces, waarmee een duurzame en fundamentele beweging op gang kan worden gebracht. Bij u als docent én binnen uw school:
Stap 1: Bevragend bewust worden | Waarom?
‘De eerste stap gaat over het loskomen uit onze gewoontes. We doen veel op de automatische piloot maar zijn ons hier vaak niet eens van bewust. Want weten we eigenlijk wel waarom we lange zomervakanties hebben? Waarom een lesrooster, aparte vakken, klaslokalen, een centraal examen en één norm voor iedereen? Weten we hoe het is ontstaan en wat de voor- en nadelen zijn? Als je als ouder, leerkracht, student, schoolleider of politicus beslissingen neemt, is het belangrijk je bewust te zijn van patronen en gewoontes. Waarom doen we de dingen zoals we ze doen? Is het nog logisch? En als de nadelen groter blijken dan de voordelen, wat zijn dan mogelijke alternatieven?’
Stap 2: Ideëel ontwerpen | Waartoe?
‘Stel dat je alles wat het onderwijs nu eens los zou kunnen laten, dat je op een reset-knop zou kunnen drukken en helemaal opnieuw zou kunnen beginnen – hoe zou je het onderwijs dan inrichten? Om deze vraag te kunnen beantwoorden is het belangrijk eerst antwoord te geven op de waartoe-vraag: wat is het doel van ons onderwijs, van onze school? Wat is belangrijk om te leren als we steeds langer leven in een samenleving die razendsnel verandert? Wat is jouw antwoord op deze waartoe-vraag en op basis waarvan maak jij keuzes over onderwijs, over leren en over ontwikkeling?’
Stap 3: Doelbewust samenstellen | Wat?
‘Pas nadat je antwoord hebt gegeven op de waartoe-vraag kun je het onderwijs doelbewust samenstellen en een keuze maken uit het enorme aanbod aan platforms, applicaties, methodes, technieken en andere concepten of leeromgevingen. Er is op dit gebied veel in ontwikkeling, maar de keuze van alternatieven en oplossingen is alleen zinvol als het past binnen een heldere en gedragen visie op leren en ontwikkelen.’
Stap 4: Duurzaam adopteren | Hoe?
‘De vierde stap gaat over het hoe – het adopteren, opschalen en duurzaam wortelen van de gekozen alternatieven en oplossingen. Wat betekent dat voor jou als ouder, leerling, leerkracht, bestuurder? Wat betekent het voor de organisatie? Hoe beweeg je, zelf en met elkaar, van een visie en een verlangen naar het vermogen om daadwerkelijk verandering in gang te zetten? Welke randvoorwaarden en structuren zijn ondersteunend om daadwerkelijk voorbij de status quo te bewegen?’
(Bron: Operation Education)
Ondersteuning en meer informatie
In de Flyer ‘Vragend veranderen in vier stappen’ leest u meer over de ondersteunende diensten die Operation Education aanbiedt om een duurzaam veranderproces op gang te brengen. Zo kunt u kiezen voor een keynote van Claire Boonstra, een ‘vragenvuur’ van Simone Haenen of voor ondersteuning bij de uitvoerende stappen. Denk hierbij aan een inventarisatie van mogelijke invullingen voor het onderwijs of gezamenlijk een opsomming maken van fundamentele waarom-vragen. Download voor meer informatie de flyer of bezoek de tools-pagina op de website van Operation Education.
Lees ook:
Heeft u ervaring met het stappenplan van Operation Education? Wilt u ons en de lezers van Onderwijs van Morgen daar iets meer over vertellen? Laat in dat geval een reactie achter via onderstaand reactieformulier.
