Kinderen met dezelfde talenten hebben recht op gelijke kansen. Dat lijkt vanzelfsprekend, maar dat is het helaas niet. De verschillen tussen leerlingen nemen toe. Het opleidingsniveau van de ouders blijkt daarbij steeds vaker een grote rol te spelen. Hoe geef je leerlingen een zo gelijk mogelijke start? OVM zet 5 best practices voor je op een rij.
Het Nederlandse onderwijs is van goede kwaliteit, aldus OESO. Maar helaas krijgen niet alle kinderen dezelfde kansen. Daarom is kansengelijkheid volgens OESO een verbeterpunt voor het Nederlandse onderwijs. Volgens de Onderwijsinspectie zorgt het opleidingsniveau van ouders steeds vaker voor verschillen tussen leerlingen: ‘Vergelijken we kinderen met dezelfde intelligentie, dan zien we dat leerlingen met laagopgeleide ouders vaker doorstromen naar een lager onderwijsniveau. Ze krijgen lagere basisschooladviezen en deze worden minder vaak bijgesteld op basis van de eindtoets.’
Extra kwetsbaar
Ook leraren spelen onbedoeld een rol bij het ontstaan van de verschillen tussen leerlingen. ‘Ze hebben vaak (onbewust) hogere verwachtingen van leerlingen met hoogopgeleide ouders,’ zegt de Onderwijsinspectie. Bij een overgang of selectiemoment krijgen kinderen van hoogopgeleide ouders eerder het voordeel van de twijfel. ‘En omdat ons onderwijsstelsel zoveel overgangen en selectiemomenten kent, maakt dit bepaalde leerlingen extra kwetsbaar.’
Zo werk je aan kansengelijkheid
Wil je álle leerlingen in je klas een zo gelijk mogelijke start geven? Richt je dan vooral op kinderen uit kansarme gezinnen. Met deze vijf best practices draag je als po-leraar bij aan kansengelijkheid:
1. Maak werk van je vooroordelen
Uit onderzoek blijkt dat vooroordelen van de leraar een effect hebben op de prestaties van kinderen. Zet je vooroordelen dus om naar positieve verwachtingen. Toon interesse, geef positieve feedback en stimuleer kinderen. Zo ontstaat zelfvertrouwen. En dat is belangrijk, want kinderen met een goed zelfbeeld presteren beter.
2. Kijk naar de mogelijkheden van kinderen
Sommige kinderen hebben de leerpotentie om door te stromen naar havo of vwo, maar worden gehinderd door hun taalvaardigheden. Is er op school geen ruimte voor extra taalstimulatie? Denk dan eens aan onderwijstijdverlenging. Zo biedt de Brede School Academie in Utrecht talentvolle kinderen een intensief naschools programma waarin vrij lezen, begrijpend lezen, woordenschatuitbreiding en kennis van de wereld centraal staan. Ook interessant: op de Zomerschool werken kinderen tijdens de zomervakantie aan taal.
3. Werk aan ouderbetrokkenheid
Maak ouders bewust van hun invloed op de schoolcarrière van hun kind. Nodig hen regelmatig uit op school. Werk bijvoorbeeld met een ouderkamer, waar ouders elkaar ontmoeten en waar themabijeenkomsten over schoolse of opvoedkundige zaken worden georganiseerd. Uit onderzoek blijkt dat zulke initiatieven voorzien in sociale steun en dat ze de opvoedcompetentie van met name laagopgeleide en werkloze ouders versterken.
4. Bied sommige ouders extra hulp
Vooral ouders die de Nederlandse taal niet goed beheersen, kunnen wel wat extra steun gebruiken. Wijs hen bijvoorbeeld op de VoorleesExpress. Deze stichting heeft al in zo’n 13.000 gezinnen de taalomgeving verrijkt. In achterstandswijken in Rotterdam geeft stichting De Katrol gratis leerondersteuning aan jonge kinderen en hun ouders. Zo krijgt school een betere plek in het gezin.
5. Zorg voor een soepele overgang van po naar vo
Welke kinderen in je klas hebben mogelijk moeite met de overgang van po naar vo? Juist kinderen uit kansarme gezinnen zijn in die periode extra kwetsbaar. Dat is zonde, want wie zijn schoolcarrière in de brugklas goed start, heeft meer kans op betere leerresultaten. Door middel van individuele coaching heeft School’s cool al veel kinderen geholpen bij een soepele overgang naar het voortgezet onderwijs.
Meer weten?
Wil je meer te weten komen over kansengelijkheid in het po? Bezoek dan www.gelijke-kansen.nl: op deze website vind je nog veel meer best practices op dit gebied.
Hoe besteed jij op jouw school aandacht aan kansengelijkheid voor alle kinderen? Laat een reactie achter via onderstaand reactieformulier.
