Home » Doelen stellen doe je zo

Doelen stellen doe je zo

Tussen scholen bestaan nogal wat verschillen in de doelen die ze nastreven. Maar hoe formuleer je doelen op de juiste manier? In dit artikel geven we je tips om doelen te stellen die passen bij de specifieke situatie op jouw school.

Dit artikel is afkomstig uit het Praxisbulletin van april 2015 en is oorspronkelijk geschreven door Jeroen Claassen en Judith Hollenberg. Praxisbulletin is een praktisch, onafhankelijk vakblad voor basis- en speciaal onderwijs. Er verschijnen tien nummers per jaar, waarvan één themaboek. Elke maand delen we een speciaal geselecteerd artikel uit een eerder verschenen nummer! Meer weten? Kijk op www.praxisbulletin.nl.

Doelen formuleren

Passende doelen helpen om het onderwijsaanbod af te stemmen op leerlingen. Haalt je groep de resultaten waarop je hoopte? En is het effect van een ingezette verbeteractie zichtbaar? Welke leergebieden en groepen hebben extra aandacht nodig? Bij het formuleren van doelen kun je verschillende soorten scores centraal zetten. Elk soort score heeft voor- en nadelen.

Vaardigheidsscores

Een voorbeeld van een doel waarbij vaardigheidsscores centraal staan, is: ‘de gemiddelde vaardigheidsscore voor spelling eind groep 4 is minimaal 25’. Vaardigheidsscores zijn het zuiverst en onafhankelijk van normeringen. Tegenover deze voordelen staat wel het nadeel dat doelen opstellen met vaardigheidsscores tijdsintensief is.

Vaardigheidsniveaus

Ook bij vaardigheidsniveaus (dit zijn de scores I tot en met V of A tot en met E) kun je doelen per niveau of doelen in termen van groei formuleren. Een voordeel van vaardigheidsniveaus is dat de doelen op meerdere momenten, in meerdere groepen en bij meerdere leergebieden gelijk kunnen zijn. Een minpunt is dat vaardigheidsniveaus wat minder zuiver zijn dan vaardigheidsscores.

Functioneringsniveaus

Functioneringsniveaus kun je ook gebruiken om doelen te stellen voor het gewenste niveau: ‘groep 4 heeft in juni bij spelling een functioneringsniveau van minimaal M4’. Ze zijn makkelijk om te interpreteren en kunnen gelijk zijn voor meerdere leergebieden en groepen. Net als bij vaardigheidsniveaus geldt echter als nadeel dat deze omzetting minder zuiver is dan vaardigheidsscores.

Vier stappen

Wanneer je als school hebt besloten hoe je je doelen wil formuleren, doorloop je de onderstaande vier stappen:

Stap 1 | bestudeer behaalde toetsresultaten: kijk hierbij naar de gegevens van de afgelopen drie jaar. Kijk niet alleen naar de vaardigheidsscores per toetsmoment, maar ook naar de behaalde groei en naar de verdeling van de scores.

Stap 2 | Breng kenmerken in kaart: het is goed om een beeld te vormen van de factoren die bij jou op school in elk geval een rol spelen. Op leerlingkenmerken en omgevingsfactoren hebben de leraren en de school weinig invloed, houd daar rekening mee bij het stellen van doelen.

Stap 3 | Ambitieniveaus/streefdoelen opstellen: voor het opstellen van streefdoelen zijn eerder behaalde resultaten en de landelijk gemiddelde scores een hulpmiddel.

Stap 4 | Ambitieniveaus/streefdoelen vertalen naar onderwijsaanbod: bij doelen draait het niet om een cijfer, maar om wat er in de klas gebeurt. Vertaal de doelen daarom naar concrete leerdoelen met bijbehorend aanbod. Wanneer je ambities hoger zijn dan de resultaten tot nu toe, hoort daar altijd een aanpassing van het onderwijsaanbod bij. Resultaten worden immers nooit vanzelf hoger.

Meer lezen? Download nu het complete artikel uit Praxisbulletin!

Wat doe jij om je doelen te behalen in de klas? Laat een reactie achter via onderstaand reactieformulier.

Laatste onderwijsnieuws

Een kind en een volwassenen houden witte papieren longen vast

Onderwijsnieuws: Vapen en een extra debat

Het onderwijsnieuws van deze week: Tweede Kamer houdt extra debat over onderwijs en 14 kinderen en jongeren naar het ziekenhuis door vapen.

Bekijk

Onbeperkt toegang
met je OvM account

Met het OvM account krijg je als onderwijsprofessional toegang tot meer artikelen en regel je welke informatie je wilt ontvangen. Bijvoorbeeld de nieuwsbrief of Juf & Meester.