‘Hoe maak je het verschil?’ is in het onderwijs een veel gestelde vraag. Om het verschil te maken hoef je echt niet de popiejopie van jouw school te zijn. De essentie ligt veel meer bij inspireren, leerlingen enthousiasmeren en impact hebben. Dan word je de leraar die leerlingen zich twintig jaar later nog herinneren.
Wat doe je eigenlijk als je het verschil maakt? En is het verschil maken nou zo belangrijk? Wel als je bedenkt dat jij als leraar de sleutel bent tot betere onderwijsprestaties van leerlingen. John Hattie, de bekende Nieuw-Zeelandse onderwijswetenschapper, deed onderzoek naar wat werkt om leerlingen beter te laten presteren. “Wil je de prestaties van leerlingen aanzienlijk verhogen, dan is de leraar de cruciale factor”, zo vertelt Hattie in een interview in Trouw. “Een leraar moet impact hebben. Je hebt als leraar impact wanneer een kind groeit.” Die impact, dat is het verschil.
De X-factor?
Is het de X-factor? Of kun je als leraar leren om impact te maken. Natuurlijk kun je aan de slag met je eigen ontwikkeling als leraar. Een belangrijk punt is dat je je bewust bent van wat je doet. Daarnaast kun je inzetten op je begeleidende rol. Vakkennis is uiteraard belangrijk, maar naast informatie overdragen heb je als leraar ook een coachende taak volgens onderwijsadviseur Dolf Janson. Als coach help je leerlingen te groeien en daarmee zorg je voor impact. Het goede nieuws: coachingsvaardigheden zijn te leren. En daarmee kun je dus ook leren het verschil te maken. Luisteren, vragen stellen en analyseren zijn de belangrijkste competenties.
Luisteren en stil zijn
Om impact te maken, moeten leraren volgens Hattie kunnen verwoorden wat groei betekent voor hun vak. Dat houdt in dat je als leraar moet weten wat je leerlingen wel en niet kunnen. Alleen dan kun je ze doelbewust nieuwe dingen leren en de juiste feedback geven. Helder krijgen wat leerlingen wel en niet weten, kan als je goed naar je leerlingen luistert. Organiseer bijvoorbeeld discussies in de klas. Het is dan de kunst om niet steeds in te grijpen en de discussie te sturen, maar echt te luisteren. Pas dan kun je echt peilen of hetgeen je leerlingen wilde leren ook echt is begrepen.
In 10 stappen naar inspirerende leraar
Voorwaarde om groei te verwezenlijken, is dat je je leerlingen weet te motiveren. In een rapport, naar aanleiding van de onderzoeksvraag ‘Wat motiveert scholieren?’, geeft het LAKS 10 tips voor docenten:
- Maakt duidelijk waarom leerlingen iets moeten leren.
- Koppelt de lesstof aan de actualiteit.
- Laat leerlingen in de praktijk met de lesstof aan de slag gaan.
- Is een docent en geen vriend.
- Varieert met werkvormen.
- Gebruikt alleen digitale leermiddelen als hij/zij daarmee vertrouwd is.
- Beloont goede inzet.
- Gaat in gesprek met leerlingen over hun voortgang.
- Daagt leerlingen uit met extra lesstof.
- Geeft niet alleen de verplichte lesstof, maar probeer iets extra’s aan te bieden.
Welke van deze tien tips gebruik jij als leraar? Laat een reactie achter via onderstaand reactieformulier.
