Hoe vind je de balans tussen de linker- en rechter hersenhelft en waarom is dat ook in de klas zo belangrijk? Tijdens het online event Onderwijs van Morgen Live! nam Kirsten van Duijn-Rombout, kinderyogadocente en eigenaar van Yogha Yogha, ons mee in de wereld van ontspanning, yoga en muziek. We vroegen jullie over welk onderwerp je nóg meer wilt weten. De meeste stemmen gingen naar de ‘linker- en rechterhersenhelft’. In dit interview gaat Kirsten daar dieper op in en legt ze uit waarom balans vinden tussen in- en ontspanning zo belangrijk is.
Je eigen geluk
Kirsten van Duijn-Rombout startte tijdens de lockdown de opleiding tot yogadocent, met de specialisatie in kinderyoga. Ze leert kinderen te focussen op hun eigen geluk in plaats van wat de buitenwereld van hen verwacht. De inspiratiesessie samen met Florien van der Aar, creatief kindercoach en auteur van RelaxKlets, was een interactieve sessie met muziek en bewegingsoefeningen.
Wat doet ontspanning en muziek met ons brein?
Kirsten: ‘Binnen het onderwijs ligt de focus meestal op de linkerhersenhelft: redeneren en analyseren. Door yoga- en ontspanningsoefeningen stimuleer je juist je rechter hersenhelft die meer gericht is op emotie en gevoel. Kinderen die van de kleuters naar groep 3 gaan, werken opeens veel meer uit werkboeken en bewegen minder. Dat kan anders. In plaats van alleen uit werkboeken te leren, kan dit goed gecombineerd worden met bewegend leren. Een voorbeeld is een levend memoryspel of letters met ons lijf uitbeelden. Kinderyoga kan zo worden ingezet dat kinderen al een stukje bewustwording meekrijgen.’
Wanneer is er een balans tussen de twee hersenhelften?
‘De linker- en rechter hersenhelft werken altijd samen. De hersenbalk tussen de twee hersenhelften wordt verstevigd door het inzetten van onder meer yoga, mindfulness, muziek en creativiteit. Doordat je deze technieken inzet, ontstaat er een beter samenspel tussen de beide hersenhelften. Het brein van een persoon die mediteert, naar muziek luistert of aan yoga doet, vertoont een verandering in de structuur en in de werking van de hersenbalk. Niet alleen heeft kinderyoga een speels karakter, het geeft je ook de mogelijkheid om te leren door beweging. Er speelt nog veel meer in het brein, maar door de juiste technieken leg je wel de brug tussen de linker- en de rechterhersenhelft. Persoonlijk vind ik dit citaat van Loesje erg mooi: ‘Leren doe je met vallen en opstaan, maar waarom moeten we er altijd bij zitten’.’
Hoe belangrijk is de rol van leraren en ouders als we het hebben over de balans tussen de linker- en rechter hersenhelft?
‘Het uitgangspunt is om het luchtig en speels te houden. De term Yoga of mindfulness kunnen voor een leraar of ouder wat zwaar klinken. Probeer dit los te laten, dan is het voor iedereen leuk om mee te doen. Spreek liever over ontspannings- en aandachtsoefeningen. Het respecteren van de grenzen van een kind speelt ook een rol bij het lesgeven. De motivatie is per dag verschillend. Door het kind alleen te observeren en niet te corrigeren, laat je het kind ook kind zijn. Laat de leerlingen ook van elkaar leren. Samenwerkend leren door middel van beweging is één van de belangrijkste technieken. Als je merkt dat er spanningen in een groep zijn, dan kun je door een spel iedereen in beweging krijgen. Zo ontstaat er niet alleen meer balans bij de kinderen zelf, maar ook bij de leraar en in de klas.’
Welk advies geef je leraren die met yoga, meditatie en muziek aan de slag willen in de klas?
‘Leraren kunnen op verschillende manieren ontdekken wat het beste past bij de groep. Past yoga minder goed bij jou als leraar, dan kun je er ook voor kiezen om een ademhalingsoefening in te zetten. Een goed voorbeeld is de parachute. De leerlingen gaan in een kring staan, in de klas. Samen houden ze een groot parachutedoek vast. Op een inademing kunnen de kinderen het doek optillen en bij een uitademing weer naar beneden halen. Terwijl het doek beweegt kunnen de kinderen ook nog van plek wisselen. Een ander idee, als je merkt dat er weinig energie in de klas zit, is een tikspel. Leerlingen kunnen in bepaalde yogahoudingen gaan staan als ze getikt worden, zoals de krab. Vervolgens kan alleen een medeleerling hen bevrijden door er als een cobra onderdoor te gaan. Na het bevrijden mag de leerling weer meedoen.’
Wat is in de les een goed moment voor een ontspanningsoefening?
‘Het juiste moment hangt af van wat je wilt bereiken. Wil je juist de leerlingen activeren of is de klas onrustig en moeten de kinderen nog even landen? Het is altijd goed om een moment te creëren dat losstaat van prestatie, zoals de resultaten van een toets. Geef de kinderen de kans te focussen op hun eigen geluk in plaats van wat de buitenwereld van hen verwacht. Wat voelt een kind en wat speelt er van binnen? De lat tijdens het leren ligt al heel erg hoog. Ook bij de kinderen. Neem een moment om te focussen op het sociaal-emotionele onderdeel.
Is jouw school al actief bezig met yoga, mindfulness, muziek en creativiteit? Of ben je geïnspireerd geraakt door bovenstaand verhaal? Laat het ons weten via onderstaand reactieformulier.
