Het is veel te makkelijk om ongezond eten te kopen, vindt de regering. Zij maakt daarom een plan om groente en fruit op scholen goedkoper te maken. Ook moeten er minder fastfoodketens in de buurt van scholen zijn. Is dit de oplossing?
Ongezond eten is goedkoop
In Nederland is 1 op de 7 kinderen te zwaar. Bij gezinnen met een laag inkomen is dat 1 op de 3 kinderen. Niet zo gek, want overal is fastfood te krijgen. Dat is vaak ook nog eens goedkoper dan iets gezonds: de prijs van gezond eten steeg de afgelopen tien jaar harder dan de prijs van ongezond eten. De regering wil daarom dat er minder fastfood-aanbod is, om te beginnen in de buurt van scholen.
Betutteling, vindt columnist Özcan Akyol in het Algemeen Dagblad. ‘Als een regering weinig vertrouwen in haar eigen burgers heeft, moet ze kinderachtige regels gaan bedenken, in de hoop het gedrag een beetje te kunnen sturen.’
Bewuste keuze?
Maar dat vertrouwen, waar is dat op gebaseerd? We eten nu eenmaal graag zoet, zout en vet. In een poll onder meer dan 2.000 kinderen vroeg het Jeugdjournaal of zij zonder fastfood zouden kunnen. ‘Nee’, zei vijftig procent. Daarnaast moeten we de marketing van de voedselindustrie niet onderschatten, zeggen experts tegen EenVandaag. Deze stuurt ons richting ongezonde voeding. De voedselkeuzes die we maken, zijn volgens hen helemaal niet zo vrij en weloverwogen. Juist die sturing zou een vorm van betutteling zijn.
Wetenschappers zijn het erover eens dat de voedselomgeving voor een groot deel bepaalt wat een mens eet, zegt hoogleraar Voeding en Gezondheid Jaap Seidell tegen EenVandaag. ‘Eén keten verbieden helpt niet per se, maar je ziet dat sommige buurten helemaal vol staan: dat maakt wel uit.’
Voedselomgeving
In de prikkelende voedselomgeving van tegenwoordig worden we de hele dag door blootgesteld aan eetverleidingen, aldus het Voedingscentrum. Dat is in de afgelopen decennia alleen maar toegenomen. Volgens hen laat voedselkeuzegedrag zich sturen door twee systemen: het bewuste en het impulsieve systeem. Een bewuste keuze is gebaseerd op rationele overwegingen of intenties, terwijl associaties, prikkels en gewoontes een onbewuste keuze beïnvloeden. Door gebrek aan tijd maken we veel van onze eetbeslissingen zonder al te veel nadenken.
Het is dan de fysieke en sociale omgeving die je meestal in de richting van een bepaalde keuze duwt. Het heeft daarom wel degelijk zin om een omgeving, zoals een school, gezonder te maken, vindt het Voedingscentrum. Dat stelde daarom richtlijnen op voor gezondere (school)kantines. Hierin staat dat in de ideale kantine alleen producten uit de Schijf van Vijf te krijgen zijn, zoals volkorenproducten en halfvolle yoghurt. Als dat niet lukt, zou iedere kantine in elk geval aan drie basispunten moeten voldoen. Op opvallende plaatsen in de kantine, bij de kassa en in de automaten moeten gezondere keuzes staan. Het drinken van water moet aangemoedigd worden, door bijvoorbeeld een tappunt. Tot slot moet de organisatie een schriftelijk beleid hebben voor een gezondere kantine volgens de Richtlijnen Gezonde Kantines.
Plan van aanpak
Om een gezondere schoolkantine te creëren, is op iedere school een plan van aanpak nodig, raadt Irma Evenhuis aan. Zij deed voor het Voedingscentrum promotieonderzoek naar gezondere kantines. ‘Elke school is uniek. De één heeft een grote kantine met professionele catering. De ander is juist kleiner, daar maken en verkopen leerlingen zelf de producten. Echter, de richtlijnen zijn van toepassing op alle kantines. Daarom is het belangrijk dat elke school een eigen implementatieplan maakt, waarin ze met alle partijen (cateraar, docenten, ouders, leerlingen en de gezondheidsbevorderaars van de GGD) afspreken wat ze willen bereiken en wie erbij betrokken zijn.’
Hoe gaan jullie om met gezond eten op school? Deel je ervaringen met ons via onderstaand reactieformulier.
