‘De balans is zoek. Tijdens de les zien we leerlingen afgeleid raken door de mobiele telefoon, ook al zit deze in de tas’, schrijft Wrister Grommers, rector-bestuurder van het Amstelveen College, op LinkedIn. Daarom blijven smarthpones op zijn school komend schooljaar thuis óf in de kluis. Toch gaan niet alle scholen smartphonevrij. Waarom is dat?
Waarom smartphonevrij?
Het zal waarschijnlijk niemand verbazen: het niet-educatief gebruik van smartphones tijdens de lessen heeft een negatief effect op leerprestaties. Zo blijkt uit een onderzoek onder 16-jarige leerlingen. Sociale media en berichtjes zorgen ervoor dat leerlingen steeds zijn afgeleid en zich niet kunnen concentreren op schoolwerk. Dat geldt trouwens niet alleen voor het gebruik van smartphones, maar ook van laptops en tablets. Daarnaast leiden mobieltjes niet alleen de leerling zelf af, maar verstoren ze ook geregeld je lessen door geluidjes of omdat jij de leerling weer bij de les moet roepen. Ook kunnen smartphones een negatief effect hebben op de sfeer op school. Bijvoorbeeld als leerlingen anderen in de klas filmen en die filmpjes ongevraagd op sociale media delen.
Deze scholen gingen smartphonevrij
Het Amstelveen College is zeker niet de eerste school die een smartphoneverbod invoert. Frankrijk haalde in 2018 al het nieuws door als eerste in Europa een landelijk mobieltjesverbod voor scholen in te voeren. Docenten waren eerst sceptisch, maar zijn nu blij met het besluit: ze zien meer rust en concentratie in de les. Destijds schreven we naar aanleiding van het Franse verbod ook al over mobielvrije scholen op Onderwijs van Morgen.
Vijf jaar later is de discussie is nog altijd actueel. Een aantal Nederlandse scholen ging voor een smartphoneverbod. Zo was het Antoon Schellenscollege in Eindhoven al mobielvrij voordat Frankrijk haar verbod aankondigde. Het Marecollege in Leiden heeft in 2018 mobielvrije dagen ingevoerd en sinds een paar jaar geldt op scholengemeenschap Calvijn College in Zeeland: Samen leren doen we zonder smartphone.
Met ruim drieduizend likes krijgt het LinkedIn-bericht waarin rector-bestuurder Wrister Grommers het besluit van het Amstelveen College deelt veel bijval, maar er zijn ook kritische reacties. Er zijn ook nog maar weinig smartphonevrije scholen in Nederland en de visie verschilt per school en docent. Waarom is het zo lastig om een goede balans te vinden in het wel en niet toestaan van de mobiele telefoon op school?
Voordelen van smartphones in de klas
Ondanks de duidelijke nadelen kun je smartphones ook op een leuke manier gebruiken in de klas. Het Nationaal Regieorgaan Onderwijsonderzoek (NRO) adviseert daarom om digitale technologie ‘gestructureerd’ in te zetten in de lessen. Wat dat betekent? Dat apps op de telefoon, laptop of tablet ter ondersteuning van het leren dienen.
Bijvoorbeeld: een YouTube-filmpje kijken om de lesstof te verduidelijken, een Kahoot!-quiz doen als energizer tussendoor of een overhoorprogramma gebruiken om woordjes te leren. Ook het direct doorgeven van roosterwijzigingen en cijfers is een handige functie van de smartphone. Onder andere door deze voordelen is het best een stap om smartphones voor alle leerlingen te verbieden.
Schoolbeleid voor smartphones
Er is geen ‘beste manier’ om als school om te gaan met smartphones, juist vanwege de grote verschillen. De effecten van smartphonegebruik zijn afhankelijk van: de manier waarop de telefoon wordt gebruikt, het type leerling en de situatie waarin de telefoon wordt ingezet.
Kennisnet en de VO-raad adviseren iedere school zelf passend beleid te maken en volgen. De publicatie ‘Schoolbeleid voor smartphones’ van Kennisnet geeft adviezen en een stappenplan over hoe je een afgewogen smartphonebeleid ontwikkelt. Hoe staat jouw school in de discussie over het gebruik van smartphones op school? De publicatie helpt je op weg om een passend schoolbeleid te vormen.
