Sinds 1945 hebben landen overal ter wereld steeds meer met elkaar te maken op cultureel, economisch en politiek-bestuurlijk gebied. Dat heet globalisering. Maar archeologische vondsten maken steeds vaker duidelijk dat globalisering al ver voor 1945 begon.
Lees het artikel hieronder en beantwoord daarna de vragen.
Archeologische vondsten laten zien dat globalisering al vroeg begon
Tijdens archeologisch onderzoek in 2017 is rond de huidige plaats Tiel een glazen kraal van 4000 jaar oud gevonden. Dat was voordat mensen zich op paarden en kamelen verplaatsen, de kraal is te voet gereisd.
De kraal lag op de stoffelijke resten van een vrouw. Uit onderzoek naar de samenstelling van de kraal blijkt dat die gemaakt is in Mesopotamië. Dat is een gebied in het hedendaagse Irak en Syrië. De kraal heeft dus een afstand van bijna 5000 kilometer afgelegd en dat 4000 jaar geleden. Het is de oudste glazen kraal ooit in Nederland gevonden.
In 2018 onderzochten archeologen skeletten die begraven lagen bij de ruïnes van een Duits klooster. Tijdens het bestuderen van een skelet van een vrouw die leefde rond het jaar 1000 n. Chr. vonden archeologen een vreemde blauwe kleur in haar tandsteen. Na onderzoek blijkt dat de blauwe kleur afkomstig is van een kleurstof die gemaakt wordt een gesteente. Dat gesteente heet lapis lazuli.
Het is heel lastig om bruikbare kleurstoffen uit lapis lazuli te halen. De kennis hierover is ontstaan in China en via handelsroutes verspreid naar het Midden-Oosten en Europa. In de middeleeuwen kwam lapis lazuli via handelaars Europa binnen. Deze stenen zijn gewonnen in mijnen in Afghanistan en via Egypte verscheept naar de handelsstad Venetië.
Maar hoe kwam de kleurstof in het tandsteen van de vrouw? In het klooster werden boeken geschreven en versierd met mooie tekeningen. Hoogstwaarschijnlijk illustreerde deze vrouw kostbare boeken waarbij ze aan haar kwast likte om een scherpe punt te maken. Dat is in veel middeleeuwse kunstenaarshandboeken een aanbevolen manier. Zo heeft ze waarschijnlijk lapis lazuli binnengekregen.
In 2023 verscheen in het tijdschrift Antiquity een artikel dat beschrijft dat inwoners van Groenland tot in de 14de eeuw hout gebruikten uit Noord-Amerika. De onderzoeker vond op Groenland, uit de periode 1000-1400, acht stukjes hout met een duidelijk Amerikaanse oorsprong. Een bewijs van contact tussen de werelddelen Noord-Amerika en Europa.
Opdrachten
In het artikel staan verschillende archeologische vondsten die globalisering door de eeuwen heen aantonen.
1 Zet de voorbeelden in de juiste tijdsvolgorde, van vroeger naar later.
Glazen kraal
Hout
Lapis lazuli in tandsteen
Glazen kralen werden te voet naar Noord-Europa vervoerd, bijvoorbeeld naar Tiel. Hier werd een glazen kraal uit Mesopotamië op het skelet van een vrouw werd gevonden.
2 Is de kraal een voorbeeld van globalisering op cultureel, economisch of politiek gebied?
De vrouw die begraven was bij het klooster illustreerde boeken met een kleurstof die gemaakt werd van een steensoort uit Afghanistan.
3 Leg uit dat dat een voorbeeld is van globalisering op cultureel en economisch gebied.
4 Vikingen trokken van Groenland naar Noord-Amerika voor hout. Bedenk een verklaring voor deze vorm van globalisering. Kijk eventueel met Google maps naar Groenland.
Tegenwoordig laten modeontwerpers zich inspireren door allerlei kledingtradities van over de hele wereld.
5 Is dat een voorbeeld van globalisering op cultureel, economisch of politiek gebied?
6 Leg uit dat globalisering op economisch gebied nadelig is voor het klimaat.
Antwoorden bekijken
Om de antwoorden te kunnen zien, moet je zijn ingelogd. Heb je nog geen account? Meld je dan nu aan! Het is GRATIS.
