De zorgsector staat onder druk door een groeiende zorgvraag en een tekort aan zorgpersoneel. Naast jongeren die kiezen voor een opleiding in de zorg zijn daarom zij-instromers zeer welkom. Ze brengen waardevolle levenservaring en diverse vaardigheden met zich mee, maar staan ook voor unieke uitdagingen. Onderwijs van Morgen ging in gesprek met Karin van der Sanden (57), een enthousiaste helpende in opleiding. Ze is halverwege de opleiding MBO Zorg & Welzijn en deelt haar ervaringen.
Van werken op een benzinestation naar werken met dementerende ouderen. Een rigoureuze stap, maar Karin van der Sanden ging ervoor. Hoe ervaart ze het om weer in de schoolbanken te zitten en een hele nieuwe carrière tegemoet te gaan?
Wat deed je voorheen en waarom wilde je in de zorg gaan werken?
Ik heb bijna 25 jaar bij een tankstation gewerkt. In 2020 zag ik een oproep voorbijkomen van een vrijwilligersorganisatie om maatje te worden van iemand die in een sociaal isolement zit. Dat leek me heel waardevol; ik gaf me op. Ik kwam terecht bij een vrouw van mijn leeftijd met ernstige psychische klachten. Vervolgens kreeg ze ook nog Covid. Ik zag ineens wat er allemaal nodig was om zo iemand te ondersteunen en daar schrok ik best wel van. Ik zei altijd: ‘Als ik 25 jaar in dienst ben, ga ik verder kijken.’ Mijn interesse in de zorg was gewekt en ik ben toen op vier verschillende plekken in de zorg een dag gaan meelopen om te kijken of en wat bij me paste. Vervolgens kwam ik in het verzorgingshuis terecht waar ik nu werk: hier wonen ouderen met dementie. Ik vond dat er een hele fijne sfeer heerste en ik ben er aan de slag gegaan als gastvrouw. Ze boden ze me een opleiding aan en inmiddels ben ik cliëntondersteuner en leer ik door voor helpende.
Ook al weten ze de volgende dag niet meer wie je bent, ze zijn wel blij dat er iemand is.
Hoe vind je het om in de zorg te werken?
Ik had dit 25 jaar geleden al moeten doen! Het is zo mooi om met die mensen te werken. Ik wist ook niet dat ik zoveel geduld had met de ouderen, daar sta ik van te kijken. Ik vind het heel fijn dat ik ze die aandacht kan geven en ik heb veel plezier met ze. Ook al weten ze de volgende dag niet meer wie je bent – ze zijn dementerend – ze zijn wel blij dat er iemand is. Ik werk nu twee maanden op mijn huidige afdeling en ik merk ook dat ik me ga hechten. Dat is nieuw voor mij. Het is een enorm leerproces; ik leer zo verschrikkelijk veel.
Hoe was het voor jou om weer in de schoolbanken te zitten?
Ik heb 40 jaar geleden alleen de mavo afgemaakt en ben jong moeder geworden. Werken heb ik altijd wel gedaan, maar weer naar school gaan was en is de ultieme uitdaging. Ik had ook geen idee of het mbo moeilijk zou zijn en wat er zou gaan gebeuren. In het begin was ik enorm zenuwachtig, maar eigenlijk gaat het me heel goed af. M’n cijfers zijn heel erg hoog. Daar schrok ik enorm van, haha! Het laagste wat ik tot nu toe heb gehaald is een 8. Ik ga één dag in de week naar school, werk drie dagen en dan moet ik thuis nog aan de slag met opdrachten.
Wat zijn voor jou de grootste uitdagingen tijdens je opleiding?
Het kost mij meer tijd dan de jonge studenten om alles op de computer uit te vogelen en onder de knie te krijgen. Maar ik vind het heel leuk en ik merk dat ik er steeds meer handigheid in krijg. Ook kost het me meer moeite om de leerstof te onthouden; ik ben nu eenmaal wat vergeetachtiger. Dat is ook in de praktijk zo. Ik moet daar meer m’n best voor doen. Het kost tijd om alle routines in je systeem te krijgen.
In de praktijk blijkt vervolgens dat je geen tijd hebt om een bed helemaal goed op te maken.
Zijn er ook juist dingen makkelijker door je levenservaring?
Jazeker, mijn geduld. Ik was vroeger namelijk wel vrij ongeduldig, maar ik merk dat ik door het ouder worden veel geduldiger en begripvoller ben geworden. Ik kan dingen makkelijker loslaten.
Hoe ervaar je het verschil tussen theorie en praktijk in de zorg?
De praktijk moet je echt zelf leren door te doen, ervaar ik. Het personeelstekort is in de praktijk enorm. Je moet zelf vragen stellen en van je eigen kunnen uitgaan. Ik heb docenten die fantastisch goed kunnen vertellen hoe dingen gaan, maar er zit simpelweg een kloof tussen theorie en praktijk. Op school leren we bijvoorbeeld goed een bed op te maken. In de praktijk blijkt vervolgens dat je geen tijd hebt om het helemaal goed te doen.
Welk advies zou je geven aan anderen die overwegen op latere leeftijd een zorgopleiding te volgen?
Als je erover nadenkt om te switchen: doe het. Het is zo fijn om weer dingen te leren! Voor je eigen zelfvertrouwen, motivatie en ontwikkeling is dat altijd goed.
Wat kunnen docenten volgens jou doen om oudere studenten beter te ondersteunen?
Mijn docenten doen het hartstikke goed. Maar ik denk wel dat het handig is om aan het begin van de opleiding te toetsen waar iedereen staat met de behendigheid van een computer. Niet iedereen op leeftijd weet precies hoe al die techniek werkt. Het is daarbij een drempel om aan te geven dat je iets niet snapt of niet zo goed kan volgen. Als je daar van tevoren iets meer focus op legt, is dat makkelijker en fijner voor oudere studenten.
Verder lezen over de zorg
De zorg(professional) van de toekomst
Methode Take Care verandert mee met ontwikkelingen in de zorg
