Mensen houden van natuur; ze hebben het zelfs een beetje nodig. Het levert een gevoel van ruimte op en leidt af van de dagelijkse zorgen. Maar wat als de natuur je zorgen oplevert? Moet je dan zelf weggaan of de natuur aanpassen? Die vraag speelt bij de Oostvaardersplassen.
Natuur
Wat natuur is, is lastig te bepalen. Niet alles wat buiten leeft en groeit, is natuur. Toch zijn er wel natuurgebieden. Meestal wordt iets een natuurgebied genoemd, als de invloed van mensen er (bijna) helemaal afwezig is. In sommige delen van de wereld zijn daarom grote natuurgebieden. De mens komt er niet of heeft er geen invloed, de natuur is oppermachtig. Planten- en diersoorten bevechten elkaar op leven en dood. De wet van de natuur is: eten en gegeten worden. In Nederland zijn nauwelijks gebieden, waar deze oerkracht haar gang kan gaan. In Nederland is dus bijna geen natuur.
Nieuwe natuur
Steeds meer mensen wonen wereldwijd in steden. Dat heeft gevolgen voor hoe zij natuur beleven. In hun directe omgeving zijn hooguit wat parken met eendjes. Maar geen woeste natuur met grote ‘wilde’ dieren zoals wilde paarden, wolven, damherten, arenden en lynxen. In weekenden en vakanties, willen mensen vaak wel natuur bezoeken om er te recreëren. In een dichtbevolkt land als Nederland, is nauwelijks ruimte voor ruige natuur, waar mensen ook nog eens kunnen recreëren. Een van die gebieden is de Oostvaardersplassen. Het was één van de voorbeelden van de “Nieuwe Natuur”: door het gebied aan de natuurkrachten over te laten, moest er een echt natuurgebied ontstaan, waar eten en gegeten worden normaal zou zijn.
Menselijke natuur
Als de temperatuur in Nederland een tijdje onder nul duikt, komen de Oostvaardersplassen gelijk in het nieuws. Er verschijnen camerabeelden met dieren die het koud zouden hebben of honger lijden. Op zulke momenten vinden sommige mensen de oerkrachten van de natuur verschrikkelijk en willen ze de dieren helpen. Ze kunnen het leed van grote dieren dichtbij, niet verdragen. Dan start telkens de discussie of de natuur haar gang mag gaan, of niet? Hongerlijdende paarden in een natuurgebied in Nederland, raakt hen dan meer dan een documentaire waarin een leeuw een antilope verslindt. Maar als natuur wordt verward met het paradijs, gaat het mis. De natuur is bikkelhard en altijd op zoek naar evenwicht. Als er teveel wilde paarden zijn, ontstaat er een tekort aan voedsel, waardoor de zwakste dieren dood zullen gaan. Daarna is er genoeg eten over voor de sterkste dieren. Dat is natuur, en zo werkt het. Natuur waarin het niet zo werkt, is onnatuurlijk.
Natte natuur
Nederland lijkt niet geschikt voor natuur. Er is erg weinig ruimte, er is vaak commentaar. Hoogleraar Berendse was één van de bedenkers van de nieuwe natuur in de Oostvaardersplassen. Nu zegt hij dat het experiment mislukt is. Daarom wil hij de grote grazers weghalen. Er moet alleen nog ‘natte natuur’ komen: moeras dus. Dat lijkt al een beetje op de zee, waaruit de Oostvaardersplassen ooit door middel van inpoldering zijn gewonnen. Misschien dat de volgende stap is om het gebied prijs te geven aan de zee. De zee, dat is pas echt pure, natte natuur.
Bronnen
Bron 1 Natuurnetwerk Nederland
Bron 2 Dieren bijvoeren of niet?
Bron 3 Boswachters doen wat ze niet willen
Bron 4 Wolven in Nederland
Bron 5 Spreekbeurt van boswachter Donker over de wolf
