Op vrijdag 21 maart is het Wereld Poëzie Dag. En hoewel poëzie misschien niet meteen heel aansprekend is voor veel jongeren sluiten we met onze boekentips van deze maand toch aan bij dit onderwerp. Want juist jongeren die niet van lezen houden zijn misschien wel enthousiast te krijgen voor het lezen van dichtvorm. Het is uiteraard veel minder lang dan een roman. Daarnaast, en dit is natuurlijk wel een beetje afhankelijk van welke bundel je openslaat, hoeft de taal helemaal niet ingewikkeld of hoogdravend te zijn in een gedicht. De creativiteit en het spel met woorden zullen jongeren zeker herkennen en kunnen waarderen.
Merel: ‘Prachtige, poëtische passages over het opgroeien als Afro-Amerikaans meisje in de 70’s.’
Brown Girl Dreaming – 15+
Jacqueline Woodson
Penguin Group
Publicatiejaar: 2014
Brown Girl Dreaming is perfect voor jongeren die juist niet zo van poëzie houden: Een instapmodel waarin een verhaal wordt verteld aan de hand van korte passages aan rijke Engelse tekst.
In Brown Girl Dreaming vertelt schrijfster Jacqueline Woodson haar eigen verhaal over het opgroeien als Afro-Amerikaans meisje in de jaren ‘60 en ‘70 in zowel South Carolina als New York. Het bestaat uit vijf verschillende delen die elkaar opvolgen, maar bevat ook een stamboom en foto’s van haar familie, om een compleet beeld te geven. Het vertelt een verhaal in korte stukken van telkens één à twee bladzijden in de ik-persoon, in poëtische stijl geschreven. Woodson speelt met woorden en uitspraken van haar familie, en geeft een realistisch beeld van de leefwereld van een meisje in een veranderende maatschappij. Ze probeert haar plek in de wereld te vinden, maar hoort er toch niet helemaal bij en dat is ontzettend voelbaar.
Door de korte zinnen en vele witregels ben je zo door het boek heen en is het ook geschikt voor jongeren die niet zo van poëzie (of zelfs lezen) houden.
Ondanks dat het in historische context wordt geplaatst voelt het verhaal helemaal niet oud en zou het mooi zijn om hier een samenwerking met de vaksectie geschiedenis aan te gaan: Burgerrechten in Amerika (Civil Rights Movement) in de context kunnen plaatsen door middel van een gesprek.
Merel: ‘Een origineel verhaal in vrije vers dat je gegarandeerd laat janken’
Toffee
12-15 jaar
Sarah Crossan
Bloomsbury
Publicatiejaar: 2019
Toffee is een aangrijpend verhaal in vrije vers dat makkelijk te lezen is, en perfect is voor jonge jongeren die nog ontdekken wie ze zijn.
Toffee gaat over de jonge Allison, die van huis is weggelopen in verband met (als je tussen de regels door leest kom je er al snel achter) haar vader met losse handjes. Per ongeluk komt ze terecht in het huis van Marla, een oudere vrouw met dementie, die denkt dat Allison haar oude vriendin is genaamd Toffee. Omdat ze niet terug wil naar haar vader, doet Allison een tijd alsof ze Toffee is, waardoor er een hele bijzondere band ontstaat tussen haar en Marla.
Het is een duidelijk verhaal, hoewel het is verteld op een hele mooie en poëtische manier in vrije vers, waarbij er een hoop ruimte is voor interpretatie. Dit maakt het ook een tof boek om te bespreken. Het is erg laagdrempelig en door de korte bladzijden, vele witregels en het redelijk makkelijke niveau van Engels zullen leerlingen er snel doorheen zijn. De onderwerpen als mishandeling, dementie en het missen van een ouderfiguur maken dat het boek toch veel diepgang heeft.
Net zoals Crossan’s andere boeken is het een verhaal dat je bij de keel grijpt en je hier en daar een traantje laat wegpinken, maar dat ook vol hoop zit.
Lot: ‘No crying. No snitching. Get revenge.’
Long Way Down – 15+
Jason Reynolds
Simon and Schuster
Publicatiejaar: 2017
Dit boek is geschikt voor jongeren die niet van dikke boeken houden. Ook zal het jongeren aanspreken die houden van rapmuziek. Reynolds heeft zich door deze muziek laten inspireren en dat hoor je terug in de taal.
In Long Way Down ontmoeten we de 15-jarige Will. Hij staat met een geweer in zijn broekband in een lift. Dit rit naar beneden zal 67 seconden duren maar dit lijkt wel een eeuwigheid. Will zijn broer is net vermoord en er zijn drie belangrijke regels: No crying. No snitching. Get revenge. Op iedere verdieping stopt de lift en stapt er een nieuwe ‘persoon’ binnen. Zij zijn allemaal op een of andere manier verbonden aan Will of aan de moord op zijn broer. Naarmate de lift verder naar beneden zakt wordt het dilemma voor Will alsmaar groter en de te nemen beslissingen steeds lastiger. Gaat Will door met zijn plannen voor wraak waarmee hij de cyclus van doodslag eigenlijk in stand houdt? Of beslist hij anders?
Dit boek is geschreven in versvorm en daarom goed te gebruiken in een les Engels of Nederlands die gaat over poëzie. Je kan de leerlingen kennis laten maken met gedichten en iets vertellen over de verschillende soorten gedichten. Uiteraard kun je leerlingen ook zelf aan de slag laten gaan met het schrijven in vers of het maken van een heel laagdrempelig Stiftgedicht.
De dilemma’s in dit boek lenen zich ook goed voor een leerlingengesprek bij bijvoorbeeld maatschappijleer.
Merel is bibliothecaris en mag zich de NBD Biblion Jeugdspecialist van het Jaar 2023 noemen. Naast haar werk in de bibliotheek is ze vooral bezig met haar (boeken)blog, haar eigen bedrijf waarmee ze boek- en bierproeverijen organiseert én natuurlijk met het lezen van een heleboel boeken! Haar voorkeur? Jeugdboeken, Young Adult en thrillers.
Lot is dol op Engelse literatuur, boekwinkels en bibliotheken. Na haar studie Engelse taal en cultuur in Nijmegen heeft ze met veel plezier gewerkt als docent Engels in het voortgezet onderwijs. Sinds vorig jaar werkt ze in de bibliotheek zodat ze zich nog meer kan inzetten om jongeren te laten genieten van het lezen van boeken.
