Hidde Wierda is Geschiedenisdocent van het Jaar!

Wilde je al van jongs af aan het onderwijs in?

‘Nee, absoluut niet. Allebei mijn ouders zijn docent. En zoals dat gaat als je jong bent: daarom wilde ik juist géén leraar worden. Ik wilde sportverslaggever worden. Ik ben dus eerst journalistiek gaan studeren in Utrecht. Vervolgens bleek ik het vreselijk te vinden. Ik had zo’n heel romantisch beeld dat ik rokend achter een typemachine zat, maar je moet natuurlijk – heel assertief – veel bellen. Daarom stopte ik er na een halfjaar mee. Vervolgens opperden m’n ouders voorzichtig dat ik misschien tóch eens de lerarenopleiding moest proberen. Ik besloot het te doen en schreef me in voor de docentenopleiding geschiedenis op de Hogeschool Utrecht. Ik koos specifiek voor geschiedenis omdat ik, heel cliché, zelf een hele leuke docent geschiedenis had op de middelbare school. Daardoor raakte ik geïnspireerd.’

‘Tijdens de start van mijn opleiding was ik direct verkocht! Ook de eerste keer stage was meteen raak; het was liefde op het eerste gezicht. Ik ervaarde dat het ontzettend leuk is als een groep graag wil luisteren, je verhaal aan wil nemen en er iets van wil leren. Er kan een hele leuke dynamiek ontstaan. In 2017 stond ik uiteindelijk voor het eerst voor de klas.’

Je hebt de prijs Geschiedenisdocent van 2024 gekregen. Wat betekent dat voor jou?

‘Wat heel erg leuk is, is dat je helemaal door de mangel wordt gehaald en er allerlei rondes zijn. Ik moest veel opdrachten maken en vervolgens presenteren aan de jury; er zat veel tijd in. Maar doordat de jury er zo’n werk van had gemaakt, voel ik me extra vereerd dat ik ‘m gewonnen heb. Het is geen populariteitsprijs: er wordt echt gekeken naar wat je kunt. Je komt bovendien op verschillende bijzondere plekken, waar je normaal gesproken in het onderwijs niet komt. De prijsuitreiking was bijvoorbeeld in een grote zaal met een presentator en een groot bord met mijn naam erop. Dat is heel glamorous en staat haaks op de onderwijswereld. Er is geen grotere eer dan opgegeven worden door je collega’s en leerlingen en een vakjury die uiteindelijk jou als winnaar kiest.’

Waarom geef je geschiedenis? Wat vind je er zo interessant aan?

‘Geschiedenis is een beetje James Bond-achtig: het is altijd een goed en spannend verhaal. Maar het is ook belangrijk dat je de gebeurtenissen uit het verleden in de context van het verleden weet te plaatsen, zodat je het kunt verklaren en inzicht krijgt in hoe bijvoorbeeld een dergelijke oorlog is ontstaan. Het mooiste is dan ook dat je leerlingen leert vanuit verschillende perspectieven te kijken. Je kunt niet met een eigentijdse bril naar gebeurtenissen uit verleden kijken; dit moet je vanuit historisch perspectief doen.

Je kunt denken: wat afschuwelijk dat al ze al die mensen vermoordden. Maar hoewel de gebeurtenissen uit het verleden schokkend kunnen zijn, is het belangrijk om de historische context te begrijpen. De normen en waarden van toen waren anders dan nu. Dat in perspectief plaatsen is heel belangrijk voor allerlei zaken. Dat zorgt voor medemenselijkheid. Daarnaast is het superbelangrijk dat er niet feitenvrij geleefd wordt. Dat is steeds lastiger door alle misinformatie-voorzieningen. Wat is er nu daadwerkelijk gebeurd en welke nuanceringen zijn er?’

Wat zijn voor jou de grootste uitdagingen in je werk? 

‘Het enige wat ik moeilijk vind aan het Nederlandse onderwijssysteem is dat je een “lesboer” bent. Als je fulltime werkt, zul je zo’n 24 tot 26 lessen moeten voorbereiden en draaien per week. Als lesgeven je passie is, staat dat haaks op je passie uitvoeren. Je moet je lessen dan afdraaien als een machine, waardoor je creatieve brein niet meer gebruikt wordt. Daarvoor is er te weinig ruimte. Je zou meer tijd willen hebben om te evalueren, aan te scherpen en daardoor je leskwaliteit beter te maken.

Ik heb door die tijdsdruk vaak in het weekend gewerkt en na mijn werkdagen nog lessen voorbereid. Maar dat zou eigenlijk tijdens je werkdag moeten kunnen. Zo heb ik een hele stevige basis aan lessen gebouwd op basis van inzichten die werken. Hier kan ik steeds op terugvallen. Gelukkig studeer ik sinds dit jaar één dag in de week, waardoor ik wat minder klassen heb.’

Wanneer is voor jou een dag geslaagd?

Het leuke aan lesgeven zit altijd in de kleine dingen. Ik vind het te gek als ik achter m’n laptop in een lokaal zit en een leerling tikt even op het raam en zwaait naar me. Dat geeft me heel veel energie. Of een leerling van 12 jaar die “Hé meester” roept. Leerlingen die in de puberteit zitten hebben er soms geen zin in. En dat kan een keer. Maar als professional moet je dat in perspectief plaatsen. Dat is de essentie van je werk: omgaan met die leeftijdsgroep.

Mijn tip is: ga opzoek naar je professionele zelf. Je neemt een houding aan tegenover je leerlingen en alles wat daarbij hoort. Ik kan leerlingen die soms minder gemotiveerd zijn inmiddels goed in perspectief plaatsen en heb mijn eigen lesstijl ontwikkeld die bij me past. Ik ben niet iemand die heel autoritair is, al ben ik wel duidelijk. Soms zeg dingen ook op een grappige manier. Bijvoorbeeld: “Wat een leuke jas. Maar hij moet wél uit.”’ 

Zie je jezelf in de toekomst nog steeds voor de klas staan?

Ik zal in ieder geval altijd bezig blijven met onderwijs en in en rondom de school. Dat kan ook hoger onderwijs zijn of lesgeven op een lerarenopleiding. Maar het zal altijd betrekking hebben op lesgeven. Daar ligt mijn passie.