Op 25 mei 2020 liep George Floyd een buurtsupermarkt binnen om sigaretten te kopen. Hij betaalde met een briefje van 20 dollar. De winkelmedewerker haalde het biljet door een valsgelddetector, die aangaf dat het mogelijk vals was. Hij belde onmiddellijk de politie. Vier agenten kwamen snel en pakten George op, die toen al buiten liep. Ze gingen hardhandig te werk. Toen hij op de grond lag, bleef agent Derek Chauvin minutenlang met zijn knie op zijn nek zitten, waardoor George Floyd uiteindelijk overleed.
(Bron: Jan van Dasler / Shutterstock)
Zeker in de Verenigde Staten komt het vaker voor dat de politie heel hardhandig optreedt en daarbij soms zelfs arrestanten doodt. De meeste slachtoffers zijn Afro-Amerikaans: Amerikanen met een donkere huidskleur van wie de voorouders uit Afrika kwamen.
Jim Crow en blackface
De meeste Afrikaanse voorouders van Afro-Amerikanen zijn als slaaf naar Amerika gebracht. In 1865 werd de slavernij afgeschaft, maar het leven voor niet-blanke Amerikanen bleef moeilijk. Zo waren er tot 1965 in veel Amerikaanse staten ‘Jim-Crow-wetten’. Daarin stonden allerlei beperkingen voor zwarte Amerikanen. Zij mochten geen gebruik maken van scholen, restaurants, openbaar vervoer, ziekenhuizen en allerlei andere voorzieningen die alleen voor blanken waren. Ze mochten ook niet stemmen. Jim Crow, waar de wetten naar genoemd zijn, was een typetje van een blanke acteur, die zijn gezicht zwart schminkte en zo Afro-Amerikanen belachelijk maakte. Er waren meer acteurs die dat deden. De typische gitzwarte schmink met dikke rode lippen heet ‘blackface’. Amerikanen zien blackface nu als zeer racistisch en schrikken dan ook als ze beelden van Zwarte Piet in Nederland zien.
Gelijke rechten
In de jaren “50 en “60 kwamen steeds meer mensen in opstand tegen het racisme. Vooral de burgerrechtenbeweging van Martin Luther King was daarbij belangrijk. In 1965 werden de racistische wetten afgeschaft en werd het verboden om verschil te maken op basis van huidskleur of afkomst. Maar in de praktijk bleef er veel ongelijkheid. Niet-blanke Amerikanen krijgen moeilijker een baan, verdienen minder, wonen vaak in slechtere wijken, worden vaker opgepakt door de politie en krijgen zwaardere straffen dan blanken.
Wereldwijde protesten
George Floyd is niet de eerste Afro-Amerikaanse man die de dood vond bij zijn arrestatie. Het is ook niet de eerste keer dat veel Amerikanen hiertegen in opstand komen. Wel nieuw is, dat het protest zo snel en massaal overgenomen werd door landen over de hele wereld. In Nederland waren demonstraties in Amsterdam, Leiden, Alkmaar, Almere, Nijmegen, Wageningen, Deventer en andere steden. Een belangrijke slogan tijdens deze demonstraties was: ‘black lives matter’ (BLM): zwarte levens doen ertoe.
Er zijn een paar redenen waarom het protest zo snel overgenomen werd buiten Amerika:
- De BLM-beweging bestaat sinds 2014 en heeft aanhangers in veel verschillende landen.
- De arrestatie van George Floyd is uitgebreid gefilmd door meerdere omstanders en een bewakingscamera van een bank. De beelden zijn via internet snel de hele wereld overgegaan.
- De politie vond dat Floyd zich met geweld verzette tegen de arrestatie en dat ze daarom ook geweld moesten gebruiken. Op de video’s is te zien dat dit niet waar was.
- Een beeld heeft vooral de woede van veel mensen opgewekt: een politie-agent die zijn handen in zijn zakken heeft, terwijl hij zijn knie in de nek van de stervende George Floyd heeft. Hij kijkt in de camera alsof het hem niets interesseert.
- De Amerikaanse president Donald Trump doet weinig tegen racisme en discriminatie. Hij vindt juist dat de politie tegen de BLM-demonstraties op moet treden.
Vernieling en plundering
De meeste demonstraties verlopen vreedzaam. Maar vooral in de Verenigde Staten zijn er ook groepen die winkels plunderen en auto’s vernielen. Ook standbeelden van oude helden zijn daarbij een doelwit. In Boston werd een beeld van Columbus onthoofd. Engelse actievoerders onthoofden het beeld van de slavenhandelaar Edward Colston en gooiden het in de rivier. In Nederland bekladden mensen het beeld van zeevaarder Piet Hein.
Bron
Bron 1 OmniSci Tweetmap
