De zee rond de Noordpool heet niet voor niets de Noordelijke IJszee: een groot deel van de zee is bedekt met drijfijs. De hoeveelheid hangt af van het seizoen. Begin maart is er het meeste ijs. In de maanden daarna smelt bijna twee derde van de ijsbedekking. In september is de hoeveelheid ijs het kleinst. Daarna groeit het ijs weer. Maar dat gaat nu langzamer dan ooit. Nooit eerder lag er in oktober zo weinig ijs in de Noordelijke IJszee.
Bron: Shutterstock/iurii
Steeds minder ijs
Door de opwarming van de aarde neemt de hoeveelheid ijs in de Noordelijke IJszee gemiddeld af. Maar dat gaat niet in een constant tempo. Het ene jaar verdwijnt er meer ijs dan in het andere jaar. Er zijn zelfs jaren waarin er weer wat ijs bijkomt.
Klimaatwetenschappers en veel anderen maken zich al lange tijd zorgen over het verdwijnen van het ijs. Omdat het zo geleidelijk gaat, komt dat niet vaak in het nieuws. Alleen als er weer eens een record gebroken wordt, lees of hoor je er iets over. Oktober 2020 was zo’n record: niet eerder lag er in een oktobermaand zo weinig ijs rond de Noordpool als in 2020. Omdat de hoeveelheid ijs per maand zo verschilt, hoeft dat voor andere maanden niet te gelden. Zo was september 2020 geen record.
Donkerder = warmer
Doordat de hoeveelheid ijs afneemt, wordt de Noordelijke ijszee donkerder. Het witte ijs weerkaatst veel zonlicht. Het donkere zeewater neemt de zonne-energie juist op. Daardoor warmt de Noordpool extra snel op. De temperatuurstijging is hier groter dan op andere plaatsen. En daardoor gaat het smelten dus nog sneller. Het versterkt zichzelf.
IJsvrij in 2050
Veel wetenschappers verwachten dat er in september 2050 voor het eerst helemaal geen ijs zal zijn. Dat heeft grote gevolgen. IJsberen en andere dieren die op of onder het ijs leven, kunnen dan niet overleven. Als het ijs in de winter weer terugkomt, zijn de dieren misschien wel voorgoed weg. Ook mensen die rond het noordpoolgebied wonen, hebben daar last van. Ze kunnen niet meer jagen. Hun huizen kunnen verzakken omdat de bevroren ondergrond smelt. De zee wordt wilder als er geen ijs meer op ligt. Verder heeft het smelten en groeien van het ijs veel invloed op zeestromen en op het klimaat. Als er minder of geen ijs is, dan zullen die veranderen, maar niemand weet hoe precies.
Vaarroutes en delfstoffen
Het smeltende ijs heeft niet alleen nadelen. Als het ijs in de zomer weg is en in de winter dunner is, dan wordt het steeds gemakkelijker om door de Noordelijke IJszee te varen. Sommige zeeroutes worden daardoor korter. Ook wordt het mogelijk om in de Noordelijke IJszee naar olie en gas te boren en om er vis te vangen. Verschillende landen hebben daar wel interesse in, alleen is het niet zo duidelijk welk deel van de zee bij welk land hoort. De Russen hebben alvast een Russische vlag op de bodem van de zee geplant.
Bron 1 Hoeveelheid ijs in verschillende jaren vergelijken.
