In het kader van activerend leren ter bevordering van de motivatie probeer je als docent heel wat verschillende werkvormen uit. Maar wat wordt nu exact verstaan onder activerende werkvormen? En welke sluiten aan op de 21e-eeuwse vaardigheden die van leerlingen van nu worden gevraagd?
Activerende werkvormen worden gebruikt om leerlingen te betrekken bij de les. Activerend onderwijs gaat uit van de grondgedachte dat kennis beter beklijft wanneer leerlingen actief betrokken zijn bij het onderwijs. Het gebruiken van een werkvorm kan verschillende doelen hebben: als energizer of starter, om voorkennis te activeren, op een prettige en actieve manier het echte leerwerk doen, op een actieve wijze de leerstof verwerken en/of toepassen, om aan het eind van een les na te gaan wat er geleerd is, om samen te vatten etc. Het allesomvattende doel is het vergroten van het (leer)plezier, met als gevolg een groter leerrendement.
Effectiviteit activerende werkvormen
Een activerende werkvorm is effectief als de docent – door middel van de juiste vraagstelling en samenwerkend leren – zijn leerlingen in staat stelt om actief en gevarieerd met de lesstof aan de slag te gaan. De uitvoering van de werkvorm moet niet alleen leiden tot een prettige les, maar vooral tot effectief leren. Op korte termijn vormen activerende werkvormen een interessante afwisseling, maar op lange termijn, in een ideale omgeving, ondersteunen de werkvormen het nut van de lessen door de interesse voor het vak te prikkelen. Wil je meer lezen over de effectiviteit van activerende didactiek? Lees dan verder in het onderzoeksverslag ‘De effectiviteit van activerende werkvormen’.
Werkvormen en 21e-eeuwse vaardigheden
Het model voor 21e-eeuwse vaardigheden bestaat uit elf vaardigheden: creatief denken, probleem oplossen, kritisch denken, zelfregulering, sociale en culturele vaardigheden, samenwerken, communiceren, computational thinking, informatievaardigheden, ict-basisvaardigheden en mediawijsheid. Er zijn heel wat geschikte activerende werkvormen die aansluiten bij deze vaardigheden. Hieronder volgen enkele voorbeelden met de bijbehorende vaardigheid:
- Denksleutels: vragen die kinderen aan het denken zetten | kritisch denken, creativiteit
- Boek: met je smartphone het bos in | creativiteit, samenwerken, digitale geletterdheid, probleemoplossend vermogen
- Pinterest als educatieve werkvorm | samenwerken, communiceren
Dit is slechts een kleine, maar interessante greep uit alle mogelijkheden. Kijk voor meer stimulerende werkvormen ter bevordering van de 21e-eeuwse vaardigheden of andere activerende werkvormen op de themapagina van Leraar24 of download de pdf over activerende werkvormen van het SLO.
Maak jij gebruik van bijzondere activerende werkvormen die het beste in jouw leerlingen naar boven halen? Deel je tips en suggesties via onderstaand reactieformulier.
