De gameconsole, het mobieltje, de tablet, de televisie, de mp3-speler… onze jongeren leven permanent in een digitale snoepwinkel. Elke ping een pepermuntje, elke sms een suikerspin, elke whatsapp een winegum, elke game een gombeertje. In het luilekkerland van technologie en internet hoef je maar een vinger te bewegen of je hebt een handvol heerlijks.
Het is niet moeilijk voor te stellen hoe school- en huiswerk smaakt voor een scholier anno 2012. Precies: ergens tussen havermout en gortdroog. En daar zetten ze dan ook liever morgen dan vandaag de tanden in. Eerst plezier, dan ploeteren. Wetenschappers zien een tendens: James Surowiecki haalt in een artikel in The New Yorker een onderzoek aan waaruit blijkt dat problemen rond uitstelgedrag verviervoudigd (!) zijn tussen 1978 en 2002. Ik heb wel een idee hoe het er nu – tien jaar later – voor staat.
De druiven van uitstelgedrag zijn zuur, maar er is wel een smeuïg begrip voor: procrastinatie. En het gaat uiteindelijk over de bevrediging van behoeften op de korte termijn, waarbij persoonlijke doelen op de langere termijn op de lange baan worden geschoven. Jongeren, en zeker pubers, zijn daar van nature al sterker op gericht. En nu, vanuit de snoepwinkel, lijkt het perspectief op de studie van je dromen of een succesvolle carrière eigenlijk helemaal niet zo boeiend.
Toch vertoont iedereen weleens uitstelgedrag. Je maakt misschien – net als ik – je tuin pas in maart winterklaar. Of je checkt nog even je mail, terwijl je eigenlijk aan de slag moet met dat beleidsstuk. Maar je bent ook opgegroeid met ‘snoep verstandig, eet een appel’, wat ouder en wijzer en behept met een gezonde dosis zelfdiscipline. Die combinatie van het herkennen van uitstelgedrag en de kennis van hoe je een varkentje wast is goud waard als je met jongeren werkt. Wat meer dan ooit nodig is, is wat ik maar even ‘anticrastinatie’ noem. Een tegengif voor afleidingen. Voeding voor focus.
Stop dus met jeremiëren over het uitstelgedrag van jongeren. Help ze een goede balans te vinden tussen snoepen en de gezonde maaltijd. Help ze de regie te pakken over hun leven en leren. Leer ze plannen, omgaan met deadlines, taken voor zichzelf in gemakkelijker haalbare stukjes hakken en nadenken over wat ze écht belangrijk vinden om te doen. Niet volgende week, maar morgen, als je begrijpt wat ik bedoel.
Hoe helpt u uw leerlingen hun uitstelgedrag overwinnen?
