Anke Swanenberg (29) staat voor de klas op het Stedelijk College Eindhoven. Daar geeft zij Nederlands aan bovenbouwklassen havo en vwo. Ook is ze mentor van 5-havo leerlingen. In haar maandelijkse blog op Toets.nl deelt ze haar visie en ervaringen rondom het onderwerp toetsing. Ze hoopt daarmee een herkenbaar beeld te schetsen van wat er in de praktijk gebeurt.
Mijn mentorleerling vertelde laatst trots dat hij het hoogste punt van de klas had gehaald zonder ook maar enige inspanning. “Hoe heb je dat dan voor elkaar gekregen?”, vroeg ik nieuwsgierig. De leerling legde uit dat het een meerkeuzetoets was. Zijn leraar wijdde altijd flink uit tijdens de les, dus koos hij overal voor het langste antwoord. Binnen zeven minuten stond hij weer buiten, mét een dikke voldoende. Is zo’n gelukkige gokker typerend voor meerkeuzetoetsen?
Niet alle leerlingen zijn blij met een meerkeuzetoets. De tegenstanders van meerkeuzetoetsen balen juist dat hun medeleerlingen door te gokken een goed cijfer kunnen halen. Dat maakt hun punt minder waard. Andere leerlingen houden niet van meerkeuzetoetsen, omdat ze in de war raken wanneer twee antwoorden minimaal van elkaar verschillen. Vooral de minimalisten, de leerlingen die met minimale inspanningen gaan voor een zesje, lijken een voorkeur te hebben voor meerkeuzevragen.
Objectief
Buiten het ‘voordeel’ voor de goede gokker hebben meerkeuzevragen ook onderwijskundige voordelen. Zo is de objectiviteit van het nakijken erg groot. Bij een tweede correctie zal een andere docent het werk nooit anders beoordelen. Daarbij kan een leerling het argument van “ja, maar ik had het zo bedoeld” niet gebruiken. En de juiste antwoorden uit lelijke handschriften ontfutselen is ook niet aan de orde.
Voldoening door voldoende?
Maar ja, daar staat dus de geluksfactor tegenover. Gelukkig kun je de gokkans doorberekenen in de cesuur. De leerlingen moeten dan een hoger percentage goed hebben dan bij een toets met open vragen. Maar als iemand de antwoorden ook wel had geweten zonder die opties wordt diegene wel erg hard afgerekend op één foutje. De leerlingen die denken dat het altijd makkelijker is om hoog te scoren voor een meerkeuzetoets zijn daarmee een illusie armer.
Meerkeuze met mate
Al met al denk ik dat een meerkeuzetoets best af en toe ingezet kan worden. Als je snel feitenkennis wilt testen of voor de afwisseling. Mijn mentorleerling had dus een keer geluk gehad, maar ik denk dat het meer over die specifieke toets zegt dan over meerkeuzetoetsen in het algemeen. Een toets met open vragen kan ook te makkelijk zijn. Daarom is het vooral belangrijk dat wij als docenten kritisch kijken naar de leerdoelen en op basis daarvan onze toetsen samenstellen.
