ChatGPT, je hebt vast al veel voorbij zien komen over de nieuwe artificial intelligence tool. Misschien heb je je leerlingen zelfs al betrapt op het maken van huiswerk of werkstukken met behulp van deze robotschrijver. Is ChatGPT een gevaar voor het ‘zelf nadenken’ en de creativiteit van leerlingen? Of kan je het juist inzetten als leermiddel? Dat zochten we voor je uit!
Zorgen over ChatGPT
ChatGPT is een kunstmatig intelligentie-programma dat teksten schrijft. De chatbot genereert complete teksten op basis van een aantal simpele instructies. Het kan dus ook schoolopdrachten zoals boekverslagen, spreekbeurten en essays schrijven. En zoals met elk hulpmiddel dat tijd en moeite bespaart, hebben leerlingen en studenten van de basisschool tot aan de universiteit ChatGPT ontdekt.
Het is daarom niet gek als je je zorgen maakt over het gebruik van ChatGPT. Het is soms erg lastig om na te gaan of een tekst is geschreven door een leerling of door ChatGPT. Al zul je het vaak wel herkennen aan gekke formuleringen, niet kloppende feiten en ontbrekende bronvermelding. En gelukkig zijn er inmiddels ook systemen ontwikkeld die het gebruik van ChatGPT opsporen, zoals GPTZero en GPT-2 Output Detector.
Scholen in Amerika blokkeren ChatGPT daarom op computers en mobiele telefoons op hun netwerken, omdat de tool de ontwikkeling van kritisch denken en probleemoplossend vermogen tegen zou gaan. De scholen vinden dat het de leerlingen wel heel makkelijk wordt gemaakt met ChatGPT. En voor bepaalde type opdrachten, zoals het schrijven van een boekverslag, is dat misschien ook wel waar. Hoe ga je daarmee om?
ChatGPT buitenspel zetten
Wil je dat je leerlingen ChatGPT zeker niet gebruiken? Laat ze de opdracht dan onder toezicht maken. Maken je leerlingen een opdracht niet onder toezicht? Dan kun je er eigenlijk bijna van uitgaan dat ze ChatGPT gebruiken. Of maak de opdrachten zo specifiek mogelijk, zodat je leerlingen zelf moéten nadenken: vraag om eigen ideeën, heel specifieke situaties of onderwerpen die je in de klas besproken hebt. Zo leunen je leerlingen niet op ChatGPT. Een andere tip is het verplicht stellen van bronvermelding, omdat brongebruik niet de sterkste kant van ChatGPT is.
Zo gebruiken je leerlingen ChatGPT slim in de klas
Of we het nu willen of niet, scholieren en studenten zullen ChatGPT gebruiken. Maar dat is niet per definitie negatief. Er zijn ook veel leuke en positieve manieren waarop je ChatGPT kunt gebruiken in de klas! Rekenmachines zijn een fijn hulpmiddel bij wiskunde en economie. En zo kan ChatGPT dat ook zijn voor verschillende vakken. We delen vier ideeën waarmee je de tool in verschillende lessen kunt inzetten.
1. Teksten beoordelen en verbeteren
Beoordeel samen met je leerlingen de eerste versie van een ChatGPT tekst. Hoe sterk vind je de inleiding? Kloppen de verwijswoorden? Wat vind je van de schrijfstijl? Vervolgens verbeteren je leerlingen de tekst aan de hand van hun beoordeling.
2. Een opzet maken voor een tekst
Laat je leerlingen met ChatGPT een opzet maken voor een tekst over een onderwerp dat je hebt behandeld in de les. Bijvoorbeeld in een aardrijkskundeles over de invloed van globalisering op steden. De chatbot is heel goed in het maken van een structuur voor de verschillende alinea’s. Zo moeten leerlingen actief nadenken over hoe ze verschillende onderwerpen in de tekst verwerken.
Hebben ze een opzet waar ze tevreden mee zijn? Dan klappen ze hun laptop dicht en schrijven ze een eigen tekst aan de hand van de opzet. Met deze opdracht leren ze hoe ze met een kunstmatig intelligentie-programma werken. En tegelijkertijd denken ze kritisch na om vervolgens zelf een tekst schrijven over de lesstof.
3. Ethische kwesties aankaarten
Er zijn allerlei ethische kwesties rondom ChatGPT die je kunt bespreken met je klas. Door ChatGPT te gebruiken, trainen we de chatbot. Hoe meer informatie wij geven, hoe slimmer ChatGPT wordt. Maar het bedrijf achter ChatGPT heeft al bekend gemaakt dat toekomstige versies niet gratis zullen zijn. Gaan leerlingen ChatGPT nog steeds gebruiken als ze ervoor moeten betalen? Wat doet het bedrijf eigenlijk met onze persoonsgegevens? En wat vinden leerlingen ervan dat Keniaanse werknemers voor minder dan $2 per uur in slechte werkomstandigheden informatie van ChatGPT controleren op fouten, seksisme of racisme?
4. Nadenken over het intellectueel eigendom
ChatGPT is een mooie aanleiding om na te denken over het intellectueel eigendom van teksten. Stel: je schrijft met behulp van de tool een nieuw hoofdstuk voor Lord of the Rings. Een uitgeverij is geïnteresseerd en besluit het verhaal uit te brengen. Voor wie zijn dan de opbrengsten: voor jou, het bedrijf achter ChatGPT of de oorspronkelijke auteur Tolkien?
Opdracht over ChatGPT
Heb je na het lezen van dit artikel zin om met ChatGPT aan de slag te gaan en ben je docent Nederlands in de bovenbouw van havo/vwo of het mbo? Dan vind je op Onderwijs van Morgen een leuke opdracht om na te denken over en te werken met ChatGPT.
Heb jij al met ChatGPT gewerkt in je klas? Deel je ervaringen in onderstaand reactieformulier, zo inspireren we elkaar!
