Leerlingen moeten vaak grote hoeveelheden stof leren. Best lastig, zoveel tekst in één keer in je hoofd stampen. Dat gaat gemakkelijke wanneer je gebruikmaakt van leerstrategieën. ‘Chunken’ is zo’n strategie. In het kort houdt het in: de leerstof onderverdelen in kleine delen. In dit artikel lees je waarom chunken interessant is voor het onderwijs en hoe het werkt.
Chunken is het onderverdelen van een langere brij letters en/of getallen, in verschillende betekenisvolle delen. Bijvoorbeeld een ISBN-nummer (boekcode) 9789402009545. De kans dat je dit nummer na een korte tijd al kan herhalen, is vrij klein. Het wordt al makkelijker als je het chunken toepast: 978-94-020-0954-5. En als je dan weet dat elk ISBN-nummer is opgebouwd op dezelfde manier, dan wordt het onthouden nog gemakkelijker.
Wat is chunken?
Ons werkgeheugen kan gemiddeld 7 stukjes informatie achter elkaar onthouden. Een ISBN-nummer bestaat uit dertien stukjes (losse cijfers). Dat is te veel. Door de stukjes samen te voegen tot hapklare brokken blijven er nog vijf stukjes informatie over. Die kan ons geheugen wel makkelijk opslaan. Zo helpt chunken om informatie beter te kunnen onthouden.
Nog een voorbeeld: een boodschappenlijstje
Chunken kun je ook gebruiken bij het maken van lijstjes. Stel, je hebt de volgende boodschappen nodig: pizza, broccoli, druiven, melk, aardbeien, roomboter, ijs, bloemkool, yoghurt. Wanneer je hier een boodschappenlijstje van maakt, zou je de boodschappen op de volgende manier kunnen onderverdelen:
- Groenten: bloemkool, broccoli
- Fruit: aardbeien, druiven
- Koelvak: melk, roomboter, yoghurt
- Diepvries: ijs, pizza
Interessant voor het onderwijs
Chunken kun je inzetten voor getallen. Bijvoorbeeld tijdens het leren van formules bij wis- of scheikunde. Je kunt ze dan onderverdelen in verschillende chunks. Maar ook voor vakken als geschiedenis en maatschappijleer is het een interessante leerstrategie. Je kunt namelijk ook (lange) teksten chunken.
Dat doe je zo
Eerst verdeel je de tekst in kleinere onderdelen. Bijvoorbeeld in hoofdstukken, thema’s of paragrafen. Per hoofdstuk, thema of paragraaf ga je de informatie organiseren. Wat is de hoofdzaak en wat zijn de bijzaken? Wat hoort er bij elkaar? Wat is het verband tussen de alinea’s? Tot slot maak je er chunks van: kleine delen die je gemakkelijk kunt onthouden.
Leeropbrengst
Leerlingen die teksten chunken, krijgen inzicht in de verbanden tussen paragrafen en hoofdstukken. Ze leren hoofd- en bijzaken van elkaar te onderscheiden. Zo zien ze beter welke begrippen met elkaar te maken hebben. Ook ontdekken ze welke onderdelen ze al beheersen en welke aspecten extra aandacht verdienen. Chunken is een leerstrategie. Leerstrategieën kun je inzetten om het leren zo soepel mogelijk te laten verlopen. Uit onderzoek weten we dat leerlingen die leerstrategieën beheersen en inzetten, beter presteren en meer gemotiveerd zijn voor school.
Chunk jij of chunken jouw leerlingen ook al? Bij welk vak en op welke manier? Laat een reactie achter via onderstaand reactieformulier.
