Er is een groot tekort aan leraren in Nederland. Een tekort waarvan men zegt dat het slechts het begin van de storm is. Het zou de komende jaren alleen nog maar oplopen. Onderwijsprofessional Stan Put: ‘Mijn onderwijshart huilt bij het lezen, horen en zien van al deze berichten. Hadden we dit kunnen voorkomen? Dat is de vraag die bij mij door mijn hoofd gaat. Ik denk het wel.’
Stan Put werkt al twintig jaar in het onderwijs, onder meer als leerkracht, leidinggevende en coach. Ook is hij eigenaar van put2gether coaching & training, waarmee hij zich inzet voor betere samenwerking binnen én buiten de school. Goed onderwijs voor ieder kind is zijn leidmotief.
Met pijn in mijn hart heb ik de afgelopen weken de start van het onderwijsjaar 2019-2020 aangezien. Niet de altijd terugkerende actie ‘Wij gaan weer naar school’ van Veilig Verkeer Nederland stond centraal. Nee, ‘wij kunnen niet naar school’ is wat de klok sloeg. Of: ‘wij krijgen les van onbevoegd personeel’. Er zijn namelijk geen leerkrachten. Dat is het droevige geluid van de afgelopen weken. En dan is het schooljaar nog maar net begonnen!
Kommer en kwel
Al ruim twintig jaar ben ik werkzaam in het onderwijs. Een sector die naar mijn mening (in ieder geval zo lang ik meedraai) overloopt van het klagen, de schuld bij het Rijk leggen en zo weinig mogelijk écht willen veranderen. ‘Het systeem is failliet’ wordt vaak gezegd. ‘Het onderwijs moet op de schop!’, is nog zo’n kreet. En we missen het ‘respect’. Dit zijn zo’n beetje de grootste dooddoeners die ik tegenkom. Ze leveren me weinig energie op. Dat ligt natuurlijk aan mij. Als ik zie hoeveel mensen dergelijke leuzen ondersteunen, dan is de revolutie in onderwijsland daadwerkelijk losgebarsten. Met het lerarentekort erbij kunnen we echt laten zien dat de maat vol is. Wij, het beroepsveld, zijn slachtoffer en wij verdienen veel meer dan hoe het momenteel gesteld is in het onderwijs!
Erbarmelijk imago
Het imago van het onderwijs is om te huilen. Dat hebben we naar mijn idee zelf gecreëerd, of in ieder geval, we hebben er enthousiast aan meegewerkt. We hebben ons laten piepelen door het Rijk, door ouders en door onze eigen vertegenwoordigers bij de bonden. Een landelijk issue over bijvoorbeeld gezonde voeding of zinloos geweld? Het onderwijs draait er wel een extra lesprogramma over. Ouders die bij het minste of geringste op school staan om hun ongezouten mening te geven. We maken er dagelijks tijd voor vrij en geven de ouders (te) vaak gelijk. Cao-partners? Zijn dat die instituten die al twee jaar met elkaar in gesprek zijn over ‘onze’ lonen, werkdruk en noem maar op?
Nee, als je het mij vraagt zijn dit niet de situaties die zorgen voor een sterk en krachtig imago. Voor onze leerlingen doen we bijna alles onder de mantel der liefde. Ook nu de situatie zeer zorgelijk is, proberen we van alles te organiseren. Een groep van vijftig leerlingen lesgeven? Ja hoor, doen we. Vraag me niet hoe, maar we doen het. Het alternatief is dat de leerlingen helemaal geen les krijgen. Maar het gevolg: nog meer druk op de leerkrachten die er nog wel zijn en de kwaliteit van het onderwijs staat onder druk.
Werkplezier en focus op goed onderwijs
Het is geenszins mijn bedoeling om in dit stuk de troosteloze situatie van het onderwijs te beschrijven. Het is mijn intentie om de nadruk te leggen op wat wél kan in het onderwijs. Welke successen er wel te behalen zijn of al gehaald zijn en hoe je daar zelf als leerkracht, schoolteam en/of bestuur zeggenschap over hebt.
Nee zeggen is namelijk ook een optie. Duidelijkheid creëren in wat wel en niet kan, met de focus op goed onderwijs. Naar ouders, leerlingen, het Rijk en naar onze partners. Door duidelijk te zijn, nemen we de leiding weer over ons vak, zetten we de positieve kanten ervan in de etalage en ziet de buitenwereld dat het een echt beroep is. Een beroep dat hierdoor aantrekkelijker wordt en meer status krijgt. Want status moet je afdwingen. Dat doe je niet door in de slachtofferrol te blijven hangen. Voor zo’n sector kiest niemand.
Tot slot
Natuurlijk moet er geld bij. Dat dwingen we naar mijn mening af als we heel duidelijk laten zien en horen wat we wel kunnen en wat we niet kunnen. Vanuit een duidelijke visie met oog voor kwalitatief goed onderwijs. Pas dan worden wij als beroepsgroep weer serieus genomen. De sleutel ligt bij ons!
Ben jij het met de auteur eens? Vind je dat we ook hand in eigen boezem moeten steken als het over het imago van ons onderwijs gaat? Waarom wel of juist niet? Laat een reactie achter via onderstaand reactieformulier.
