Sinds mijn overstap van het basis- naar het middelbaar onderwijs is niet alleen het belang, maar ook het formaat van mijn agenda toegenomen. Zeker het eerste jaar na ‘mijn transfer’ klampte ik me als een hysterische Mao Zedong vast aan mijn rode planboek in A4-formaat. In het basisonderwijs werkte ik evengoed met een planner, maar noteerde ik mijn afspraken in een klassenmap. Deze map dienden we sinds de invoering van de wetgeving omtrent privacy en AVG aan het einde van de lesdag in een gesloten kast op te bergen, maar gezien de totale onleesbaarheid van mijn handschrift was dat in mijn geval geheel overbodig.
Mijn collega’s en ik leerden ‘de koters’ van groep 8 eveneens werken met een agenda. Het leren leren en plannen zijn namelijk essentiële onderdelen van de executieve functies en enorm van belang bij het maken en inoefenen van je huiswerk. Jong geleerd is oud gedaan, toch? We willen de jeugd immers op eigen benen leren staan en voorbereiden op de toekomst. Zoals de grote, Nederlandse waterbouwkundige Cornelis Lely ooit zei: “Regeren is vooruitzien!”
Zelf was ik als puber trouwens net zo’n enfant terrible.
Op veel scholen in het middelbaar onderwijs is de agenda echter ver te zoeken. Met de intrede van Magister als schoolsysteem zijn docenten vaak zelf degenen die het huiswerk voor de leerlingen wegschrijven. De aangeleerde zelfstandigheid verdampt daarmee nog sneller dan een Calippo cola in de Sahara. Eenmaal thuisgekomen is er haast geen leerling die — tussen het tiktokken en snapchatten door — het nog in zijn hoofd haalt even Magister te openen. Laat staan dat ‘de student’ een paar dagen vooruitkijkt om het proefwerk biologie van volgende week al eens door te nemen. Natuurlijk geldt bovenstaande niet voor alle leerlingen en is het gemis van een agenda niet de enige oorzaak van slecht of niet gemaakt huiswerk.
Zelf was ik als puber trouwens net zo’n enfent terrible. Mijn docent Frans droeg me in twee havo eens op mijn huiswerk voor te lezen. Mijn schrift bevatte minder woorden Frans dan deze alinea. Alvorens ik acte de présence gaf aan mijn voordracht, griste ik snel en — dacht ik — ongezien het schrift bij mijn buurman van tafel. Met veel bravoure maskeerde ik mijn blamage en vierde innerlijk al bijna mijn victoire. Totdat de docent al spoedig mijn fin de sciècle inzette en me op indringende wijze vroeg wat ik pour l’amour de Dieu met het schrift van Freek voor de klas deed. Een ware catastrofe, eindeloos schrijfwerk en een belletje naar huis waren het gevolg.
Niet alle technologie brengt vooruitgang met zich mee
Begrijp me niet verkeerd, ik vind Magister een fantastisch programma voor het bijhouden van administratie, studievoortgang en absentie. De verantwoordelijkheid voor het inplannen van het huiswerk zou echter terug bij de leerlingen moeten komen liggen en de begeleiding ervan bij de docent. Gelukkig gloort er licht aan de horizon. De oude, vertrouwde agenda heeft een doorontwikkeling gemaakt en sinds een paar jaar is de plenda enorm in opkomst. Het woord plenda is een samentrekking van de woorden planner en agenda en definieert daarmee alleraardigst wat de functie ervan is. Je noteert taken die je voor die dag hebt staan en welk (leer-)werk je gepland hebt voor de toekomst. Het biedt structuur en overzicht voor een efficiënte tijdsplanning.
Niet alle technologie brengt vooruitgang met zich mee. Leren plannen met Magister is nog lang niet zo succesvol gebleken. Al blijkt het werkwoord Magisteren net zo’n prachtige, zelfverklarende samentrekking als het woord plenda te zijn: Het huiswerk dat ma gisteren nog beval te maken, maar je voor vandaag alsnog vergeten bent.
Mart Eekels is docent Nederlands in het voortgezet onderwijs en heeft voorheen zestien jaar als groepsleerkracht in het basisonderwijs gewerkt. In zijn maandelijkse column voor Onderwijs van Morgen beschrijft hij zijn gedachtespinsels en belevenissen over het onderwijs, in de breedste zin van het woord. Het liefst geserveerd met een korreltje zout.
