“Waarom mogen we nooit zelf de groepjes maken!?” roept ze door de klas. De rest van de groep zucht hoorbaar, gefluister over en weer. Ze vinden het flauwekul dat ik de groep steeds wil mixen. “Want we kunnen echt supergoed met elkaar en we willen gewoon met onze vriendinnen zitten…” Ik zucht diep, tel tot elf en geef dan een preek over hoe belangrijk samenwerken is. Dat ze de opleiding niet volgen om vriendinnen te maken maar om een professional te worden. “Dus nu gaat iedereen zonder gemopper in de groepjes zitten die op het bord staan” hoor ik mezelf net iets te streng zeggen. Over een paar maanden zullen ze me dankbaar zijn, herinner ik mezelf. Kwestie van geduld.
Het worden ook wel de gouden weken genoemd. “Voor een goed begin van het schooljaar,” lees ik in een artikel. Het zijn de eerste zes schoolweken waarin er extra aandacht is voor groepsvorming, het stellen van grenzen en de professionele afstand tussen de studenten en mij als docent. Er staan manieren opgesomd om deze weken zo pedagogisch en veilig mogelijk door te komen. De groep niet aan het lot overlaten maar zelf de controle nemen. De kern gaat over positief zijn, het gevoel van samen. Zoiets als kerstmis maar dan anders.
Van iedere les een beetje meer te laat komen tot stiekem vapen op het toilet
Laten we eerlijk zijn, de eerste weken zijn keihard werken. Het zijn de tropenweken van een schooljaar. Wie blijkt toch niet geschikt? Moeten we ouders en zelfs leerplicht al inschakelen? Hoe houd je een student in de klas als het gedrag onhandelbaar is? Studenten onderzoeken de grenzen van elkaar en van de docent. Van iedere les een beetje meer te laat komen tot stiekem vapen op het toilet. Wie is de stoerste van de klas en wie houdt zich liever gedeisd? Iedereen is op zoek naar zijn of haar plek op de apenrots. Ik net zo goed.
Gedurende de les zie ik alle groepjes druk aan het werk en in overleg. Er wordt wat gelachen en nieuwe verbindingen worden gelegd. Ik bekijk ze stuk voor stuk. Het valt niet mee om als kwetsbare puber de juiste plek te vinden in zo’n groep. Maar als ik ze nooit blootstel aan nieuwe dingen, blijven ze dat doen waaraan ze gewend zijn. Precies niet wat je wil. Iets met een comfortzone.
Het hele schooljaar door investeer je als docent natuurlijk in de relatie en groepsvorming. Maar als die eerste (tropen)weken erop zitten, ben je al een heel eind. Over een paar maanden ben ik mezelf dankbaar, kwestie van volhouden. Het is nog even stoeien daar op die rots, maar voordat ik het weet eten ze weer als aapjes uit mijn hand.
Alisa Lalicic is Docent Pedagogische vakken in het middelbaar beroepsonderwijs. Ze blikt terug op de gouden weken van dit schooljaar.
