Op de hoek van één van de toegangswegen naar de wijk zit een grote groep mentorleerlingen in tuinstoelen. Met chips en ‘frisdrank’ in de hand, vriendelijk zwaaiend: ‘Joehoe, we zitten hier hoor als jullie ons moeten hebben’. Gierend van de lach, met de duim omhoog rijden we langs naar ons volgende adres.
Mentoraat heb ik als één van de zwaarste taken binnen het onderwijs ervaren, maar anderzijds evengoed als de taak waarin je het grootste verschil kon maken. Dat laatste dan wel beseffend vanuit een grote bescheidenheid. Wat ik elke leerling gun op school? Een kanjer van een mentor!
Sinds jaar en dag gaan bij ons op school de mentoren van klas 4 mavo op bezoek bij de leerlingen die zijn gezakt. Zelf reed ik met mede mentor en maatje Marieke jaarlijks deze ronde. Als examensecretaris maakte ik de spullen in orde en Marieke scoorde de Lexus van manlief – want we wilden wel een beetje comfortabel rijden. Met enigszins de zenuwen begonnen we onze missie. Soms waren wij deelgenoot van de klasappgroep. ‘Jongens en meiden, we gaan rijden!’ Na enkele kilometers werden het merk en de kleur van de auto gedeeld en startte de achtervolging. Stress als we één van de dorpjes inreden waar een klasgenoot zicht had op de toegangsweg: ‘Ze zijn er jongens, maar rijden mijn huis voorbij, yes!’ ‘Ehhh, misschien doen ze jou op de terugweg, sukkel’, appte een ander terug. ‘O ja ☹’. Op tactische plekken stonden leerlingen soms voor het raam met een angstige blik en de telefoon in hun hand.
Sinds jaar en dag gaan bij ons op school de mentoren van klas 4 mavo op bezoek bij de leerlingen die zijn gezakt.
Maar goed, je belde wel aan bij leerlingen met slecht nieuws. Dat een warm welkom of een drankje uitbleef snapten we maar al te goed. De teleurstelling bij kind en ouders ging voor de etiquette van gastvrijheid. We legden uit wat er aan de hand was en na de eerste schrik hadden we het over de kansen, die er vaak nog waren. Veel bezoeken gingen in enkele minuten van een kansloze sfeer naar optimisme. Na een bemoedigende aai over de bol of een schouderklopje trokken we weer verder. Op die momenten was het even stil in de appgroep. De getroffen leerling meldde dan dat we langs waren geweest, waarna de steunbetuigingen binnenkwamen.
We bezochten wat indrukwekkende huizen, in onze regio soms de grootste villa’s waar we onze ogen uitkeken op alle pracht en praal. We kwamen terecht op een dikke poolparty bij een huis in de duinen van Oostvoorne; muziek, mensen en gezelligheid ten top. Mevrouw zat in bikini op een ligstoel met een Breezer in haar hand. ‘Wat doen jullie nou hier?’ reageerde ze bits. Ze was ervan overtuigd dat ze was geslaagd. Tijdens ons bezoek werd er ook voor haar broer gebeld door een andere school. Die was ook gezakt. We zijn maar niet te lang blijven hangen. Soms waren we andersom onder de indruk. Een leefomgeving die zo verwaarloosd was, dat we zelf na afloop buiten even op adem moesten komen.
Ik reed enkele meters op de rug van de hond door de kamer.
Tijdens één van de laatste bezoeken moesten we een leerling vertellen dat ze definitief gezakt was. Dan valt er niks positiefs meer te melden eigenlijk. In het huis werd ik begroet door een uit de kluiten gewassen, veel te dikke labrador, die zijn enthousiasme voor mijn aanwezigheid totaal niet onder stoelen of banken schoof. Ouders en leerling reageerden er niet op, dus tijdens het brengen van het nieuws probeerde ik zelf, onsuccesvol, de hond zo goed en zo kwaad als het ging van mij af te houden. Marieke stond verderop en kon haar lach niet inhouden. Toen de hond zich uiteindelijk tussen mijn benen in wurmde, verloor ik deels mijn evenwicht en reed ik enkele meters op de rug van de hond door de kamer.
Het mentoraat is een taak die je niet licht opneemt en die veel uitdagingen kent, maar er zijn veel momenten – de onverwachte, de grappige en de ontroerende – die het werk zo bijzonder maken.
Na afloop van de betreffende ronde stopten we bij de groep op de hoek van de straat en feliciteerden ze met hun diploma. Het feest was al begonnen.
Danny Weeda is directeur van een kleine familiaire middelbare school. Hij heeft bijna twintig jaar voor de klas gestaan en staat nog steeds in goed contact met de leerlingen van zijn school. Met zijn frisse kijk op onderwijs stelt hij vaak en graag de vraag: waarom? Dat geeft mooie gesprekken en discussies die soms uitmonden in een artikel of column. ‘De wijze waarop de jeugd zich een weg baant door het leven is een eervol iets om getuige van te zijn en geeft verhalen voor het leven.’
