‘Hoe voer ik betere gesprekken met jongeren? Hoe bereik ik de student tijdens een loopbaangesprek? Op welke manier verbind ik me met een leerling, zodat hij wat meer van zichzelf laat zien?’ Met dit soort vragen nemen docenten en andere onderwijsprofessionals deel aan de masterclass Gesprekken voeren met jongeren van Youngworks.
In dit artikel deelt trainer James Smith een aantal lessen en inzichten. Dit artikel verscheen eerder op het blog van jongerencommunicatiebureau Youngworks.
Wat maakt communiceren met jongeren anders? Dat is de eerste vraag die ik aan deelnemers voorleg. De antwoorden die komen variëren van ‘Ik heb het gevoel dat ik nooit echt tot de kern doordring en de jongere zich niet laat zien’, ‘Ik krijg veel sociaal-wenselijk antwoorden’ tot aan ‘Het ergste vind ik de passieve houding bij sommige studenten’. De masterclass is ontwikkeld om samen en in contact met jongeren oplossingen te vinden op uitdagingen die je tegenkomt in het voeren van gesprekken met jongeren. Nu we de masterclass een paar keer gegeven hebben, deel ik hier graag een paar lessen en inzichten.
1. Gebruik het sociale brein als ingang
Het valt me op dat alle deelnemers weten dat het jonge brein nog volop in ontwikkeling is en dat jongeren moeite hebben met plannen en vooruitkijken: ze leven in het hier en nu. De prefrontale cortex die gedragsimpulsen controleert is nog in ontwikkeling, terwijl onder meer het beloningscentrum al overuren draait. Wat echter voor de meesten een verrijkend inzicht blijkt, is dat de mate waarin het controlesysteem van een puber wordt ingezet of actief is, sterk wordt beïnvloed door de motivatie en de context. Dit zijn factoren zoals de aanwezigheid van peers, de instructie van een taak of het nut en het belang dat het uitvoeren van de taak voor een jongere heeft.
Dit sociale en emotionele brein kun je als ingang gebruiken om te praten over wat jongeren denken, kunnen en willen. Een mooi voorbeeld hiervan zie ik terug in een gesprek waar de docent aan de student vertelt over zijn eigen loopbaan en de struggle die het hem kostte en hoe coaching hem bij die zoektocht heeft geholpen. Dit persoonlijke verhaal raakt de jongere waardoor hij ook ruimte voelt om zijn verhaal te delen wanneer gevraagd wordt hoe hij zijn eigen ontwikkeling ervaart.
2. Spiegel jezelf en pas je gedrag aan
Om jongeren te raken is het handig om kennis te hebben over het puberbrein. Maar nog belangrijker is het om de praktische vertaalslag van die kennis naar je handelen te maken. Daarom oefenen de deelnemers verschillende gespreks- en communicatietechnieken in gesprekken met jongerenacteurs – middelbare scholieren die zijn opgeleid tot trainingsacteur. Vooral de reflecties op de eigen houding en woordkeuze na afloop zijn heel leerzaam. De deelnemers ervaren het als een meerwaarde om een echte jongere tegenover zich te hebben waarmee ze oefenen, in plaats van een acteur die een jonge student naspeelt. “Ik heb veel geleerd omdat ik feedback van de jongeren zelf heb gekregen over wat wel en niet werkt,” aldus een cursist.
3. Mind the gap: Ik weet wat goed voor jou is!
Iedereen weet hoe belangrijk echt luisteren is, maar velen stappen toch in de valkuil om stiltes te willen vullen of jongeren te ‘helpen’ met sturende vragen. Dit blijkt uit de oefening die we doen met verplicht 4 seconden stilte nemen. Het voelt heel onnatuurlijk in het begin, maar het levert de deelnemers veel op: “Door het oefenen met die stiltes, ervaarde ik dat het niet alleen mij ruimte geeft om echt empathisch te luisteren en de woorden te laten bezinken, maar het geeft ook de jongere de kans om zelf met oplossingen te komen.” Ook vragen we wat de jongeren ervaren en zij geven terug dat meer stiltes hen kritisch laten nadenken over de woorden of gevoelens die ze geuit hebben. Omdat er niet direct een oplossing komt of nieuwe vraag wordt gesteld, komen zij op nieuwe antwoorden op de initiële vraag die ze anders niet gegund was.
Mocht jij ook regelmatig gesprekken voeren met jongeren, mag ik je dan uitdagen wat vaker stil te staan bij de manier waarop je dat doet? Jouw ervaringen en tips horen we graag, laat een reactie achter via onderstaand reactieformulier.
