Beleidsmakers en onderwijsprofessionals willen het best mogelijke onderwijs bieden. Ook willen ze vormgeven aan duurzame onderwijsontwikkelingen. Dat laatste vraagt in de praktijk om ruimte in beleid. Daarover lees je meer in deze gastblog van Anja Hendriks, die naast haar baan in het primair onderwijs werkt als leraar-ambtenaar bij het Ministerie van OCW en als leraar-onderzoeker voor het LerarenOntwikkelFonds.
Het LerarenOntwikkelFonds (LOF) is een subsidie voor onderwijsideeën die door leraren zijn ingediend. Om die onderwijs ideeën te implementeren, worden zij ondersteund met een begeleidingstraject. Het fonds is in 2014 gestart vanuit een gezamenlijke ambitie van de Onderwijscoöperatie en het Ministerie van OCW, namelijk: het stimuleren van onderwijsverbetering in de school en het versterken van de rol van de leraar. Wanneer de leraar wordt gefaciliteerd als onderwijsinnovator, kan hij de onderwijskwaliteit vernieuwen en verbeteren, de kennis hierover delen en zich zodoende professionaliseren.
Duizend aanvragen
Het LOF heeft inmiddels ruim duizend aanvragen gehonoreerd. Afgelopen jaar onderzocht ik hoe innovatieve ideeën duurzaam kunnen worden geïmplementeerd. Wat is dan belangrijk in je eigen organisatie? Als innovator ben je de motor van een onderwijsvernieuwing in je school. Hoe zorg je voor succes?
Voorwaarden
Ten eerste is facilitering – zoals het LOF die biedt – een belangrijke voorwaarde voor de realisatie van jouw idee, maar in de school zijn meer factoren van invloed. Voor het verduurzamen van jouw idee zijn een gedeelde visie, duidelijke en realistische doelen, een planmatige uitvoering en aandacht voor systematische borging van belang. Werk daarom met een plan van aanpak en leg veel vast.
Ook is het belangrijk dat jouw leidinggevende recht doet aan jou als innovator. Enerzijds om jezelf te ontwikkelen in jouw rol, anderzijds om te zorgen dat jouw idee succesvol wordt geïmplementeerd. Hoe zorg je voor enthousiasme en actieve betrokkenheid bij je collega’s? Betrek je leidinggevende, deel samen de verantwoordelijkheid en zorg voor verdere verspreiding van jouw idee in de school. Dat vergroot je zelfvertrouwen, je doorzettingsvermogen en de samenwerking met collega’s.
Spanningsveld
Als innovator verandert (vaak) jouw positie in de school. Hierdoor kan een spanningsveld ontstaan. Accepteren collega’s jouw veranderde rol? Maakt jouw school ook na het afronden van de implementatie gebruik van jouw kwaliteiten? Ambieer je gaandeweg misschien een andere functie binnen of buiten de school, dan heeft dat ook weer gevolgen heeft voor de duurzaamheid. Hoe zorg je ervoor dat collega’s jouw idee na implementatie willen continueren? Over de persoonlijke en professionele ontwikkeling van de onderwijsinnovator vertel ik meer in het volgende blog: welke (veranderende) rol neem je in binnen jouw team en wat is daarvoor nodig?
Beleid en praktijk in verbinding
In mijn rol van leraar-ambtenaar besprak ik onze onderzoeksresultaten over duurzame implementatie van LOF-initiatieven met beleidsmedewerkers bij het Ministerie van OCW. Hierbij kwamen vragen naar voren als: Hoe kan een succesvolle onderwijsvernieuwing zich verder verspreiden naar andere scholen? Kan een netwerk van pionierende, innoverende leraren de motor zijn voor brede, landelijke innovatie? Welke waarde kun je toekennen aan het pionieren zelf? Kan pionieren een instrument zijn voor professionalisering en voor het ontwikkelen van een lerende, onderzoekende en innoverende schoolcultuur? Deze vragen neem ik mee in mijn werk als leraar-onderzoeker en mijn OCW-collega’s in de verschillende beleidsprocessen.
Wat vind jij van pionieren in het onderwijs? Laat een reactie achter via onderstaand reactieformulier.
