Heb jij de Netflix-serie Squid Game al gezien? Jouw klas ongetwijfeld. De thrillerserie is namelijk een enorme hype: één die de discussie over de invloed van mediageweld op kinderen weer doet aanwakkeren. Wat kun je daarmee doen in de les?
‘Yes, kids are playing Squid Game in recess. Now what?’, kopte The Washington Post deze week over de nieuwe Netflix-serie Squid Game. Squid Game is een Zuid-Koreaanse thrillerserie waarin een paar honderd mensen met schulden de kans krijgen om een smak geld te winnen, door traditionele Koreaanse kinderspelletjes te spelen. Wie verliest is af, of in dit geval; afgeschoten met dodelijke afloop. Een lugubere combinatie van de films Saw en The Hungergames en het spelletje Annemaria koekoek, zegmaar.
Hype
Op social media en daarbuiten is Squid Game een enorme hype, ook onder kinderen en jongeren. Het thema leent zich namelijk goed voor TikTok-video’s en memes, en ook in de media raken we er niet over uitgepraat. Omdat de Kijkwijzer ervan op 16+ staat, worden er zorgen geuit over de invloed ervan op kinderen. Op schoolpleinen in België en Engeland zouden Squid Game-spelletjes uit de hand zijn gelopen; ouders trekken aan de bel.
Onderzocht
Het effect van mediageweld op kinderen wordt al meer dan zestig jaar onderzocht, en er zijn allerlei conclusies uit te trekken. Een algemeen feit is dat het kijken naar agressieve film(pje)s, games en tv-programma’s inderdaad in zekere mate geweld normaliseert onder kinderen. Vooral zogenaamde ‘kleine agressie’ zou gestimuleerd worden, zoals slaan, schoppen en pesten, staat in een onderzoek van het Nederlands Jeugd Instituut. Het verband tussen mediageweld en zwaar crimineel gedrag onder kinderen is volgens het NJI heel klein.
Uit onderzoek van Karin Fikkers, promovenda aan de Universiteit van Amsterdam, blijkt dat mediageweld vooral een negatieve factor kan zijn in het leven van kinderen die al te maken hebben met geweld in hun omgeving.
Aandacht geven
Saskia Verhoek – Van Breukelen is docent vormingsonderwijs & levensvaardigheden op de RSG in Enkhuizen en hoorde van Squid Game via haar eigen kinderen. Ze kwam er vervolgens achter dat iedereen in haar eerste en tweede klassen de serie al kende of had gezien. Dat inspireerde haar om iets met het thema te doen in de les. ‘Ik heb me gefocust op het feit dat het een hype is en waarom kinderen dat graag willen kijken. Of eigenlijk: niet willen missen. Want daar kwam het bij mijn klassen over het algemeen op neer; ze wilden zien waar iedereen het over had.’ Volgens Verhoek – Van Breukelen gaat het de kinderen er vooral om dat ze kunnen griezelen. In haar les gebruikte ze daarom een filmpje van Willem Wever over de vraag ‘waarom vinden we griezelen zo leuk?’
Het gesprek aangaan
In haar LessonUp gaat ze met haar klas het gesprek aan over wat een hype is, maar ook over wat zo’n griezelige serie met ze doet. ‘Als je ziet wat er tegenwoordig allemaal voor ellende voorbij komt, is het als ouder of docent inderdaad even slikken als je merkt dat zoiets als Squid Game zonder blikken of blozen gekeken wordt door kinderen. Ik ben van mening dat we maar beter oprecht nieuwsgierig kunnen zijn naar wat de kids zo triggert, in plaats van te mopperen en verbieden.’ Een tip is daarom: gebruik de hype om een relevant onderwerp uit te lichten in de klas. Bij een serie als Squid Game zou je bijvoorbeeld een bruggetje kunnen slaan naar het thema ‘omgaan met groepsdruk’: kun jij ‘nee’ zeggen tegen iets dat iedereen kijkt, maar jij liever niet?
Het gesprek aangaan, dus. Dat vindt ook docent Engels Janne Cress, die een kritische column schreef voor de Volkskrant over de morele paniek rondom Squid Game. Volgens haar zijn niet fictieve series als Squid Game het probleem, maar juist non-fictieve video’s die rondzwerven op social media en in groepsapps, zoals van oorlogsmisdaden en zware mishandelingen. ‘Is het, in plaats van de vuist te heffen naar een verhaal, niet van groter belang dat we ons inspannen om jongeren te beschermen tegen de echte gruwelijkheden die zich afspelen in de wereld en hen weerbaar maken tegen de dingen die ze online en offline tegenkomen? Fictie is een spiegel van de maatschappij, niet andersom.’
Bespreek jij Squid Game in de klas? Deel je tips via onderstaand reactieformulier.
