De zorg is in beweging en het is duidelijk dat er zowel grote zorgen liggen als het gaat om personeelstekort, als kansen op het gebied van digitalisering en blended care. Met name de tekorten aan personeel en de coronaperiode maken voelbaar dat zorg naadloos verbonden is met ons dagelijks leven. Hoe zal de zorg(professional) van de toekomst eruitzien? En hoe speelt Take Care, de zorg en welzijn-methode van Malmberg, hierop in?
Malmberg nodigde vorig jaar op de docentendag van Take Care Lynn Berger (correspondent Zorg bij De Correspondent) uit voor een presentatie van haar boek Zorg, een betere kijk op de mens. De zorg is van ons allemaal en raakt ons allemaal, stelt Lynn Berger. Ze legt in haar boek uit hoe informele en formele zorg met elkaar verbonden zijn en elkaar raken, zeker wanneer schaarste optreedt. Zo zei ze hierover tegen LINDA: ‘Je kunt de problemen in de zorg alleen aanpakken als je erkent dat alle vormen [van zorg, red.] met elkaar verbonden zijn. Die van ouders voor kinderen, mantelzorgers voor naasten, zorgprofessionals voor patiënten. (…) Als er door personeelstekort meer in informele kring moet gebeuren, dan moeten we als samenleving meer ruimte maken voor mantelzorgers.’
Samenwerken
Voor zorgprofessionals van de toekomst betekent dit dat zij over de grenzen van hun eigen professie moeten leren kijken. Zij werken samen met cliënten, mantelzorgers en professionals om een goede kwaliteit van zorg te waarborgen. Boundary Crossing, werken en leren als bruggenbouwer, is een begrip dat de komende jaren waarschijnlijk steeds meer betekenis gaat krijgen. De lesmethode Take Care van Malmberg werkt daarom met veel casussen. En ook al gaat het over specifieke aspecten in zorg en welzijn, vaak wordt er ook aandacht besteed aan communicatie en verbinding.
Zorgen op afstand
Er zijn daarnaast steeds meer situaties waarin complexe zorg zich van de instelling naar huis verplaatst. Denk bijvoorbeeld aan zorg in de vorm van een volledig pakket thuis, waarbij een cliënt alle nodige zorg thuis ontvangt. Ondersteund door digitale hulpmiddelen, werkt de zorgprofessional steeds vaker samen met het hele netwerk om de zorgvrager heen. De professional van de toekomst zit misschien niet meer altijd bij de cliënt aan het bed. Denk aan blended care (digitaal als het kan, fysiek als het moet) en RPM (remote patient monitoring, het monitoren van de patiënt op afstand).
Ethische vraagstukken
Dat neemt niet weg dat de vraag om betrokken zorgprofessionals alleen maar toe zal nemen. Immers, die betrokken zorgprofessional is nodig om de cliënt het vertrouwen te geven en te stimuleren als het gaat om behoud van eigen regie en zelfbeschikking. Eigen regie en veerkracht van cliënten zijn daarom een rode draad in Take Care. In veel casussen worden studenten zich bewust van de waarde van eigen regie van cliënten. Dat dient als startpunt van de zorg.
Daarmee neemt ook het aantal ethische vraagstukken de komende jaren waarschijnlijk toe. Zorgethiek zal gaan over de kwestie of alles wat medisch gezien kan, ook wenselijk is. Schaarste zal tevens leiden tot vragen als: wanneer is zorg goed genoeg?
Bredere benadering
Voorkomen is beter dan genezen. Daarom zal ook de focus in de toekomst nog meer verschuiven naar preventieve zorg en positieve gezondheid. Positieve gezondheid is een bredere kijk op gezondheid, uitgewerkt in zes dimensies. Met die bredere benadering draag je bij aan het vermogen van mensen om met de fysieke, emotionele en sociale uitdagingen in het leven om te gaan. Een beweging die Take Care enkele jaren geleden al gemaakt heeft. Dat zie je terug in de theorie en casuïstiek die studenten wordt aangeboden. Het mooie is dat daarin zorg en welzijn samenkomen. Maar ook grotere maatschappelijke vraagstukken zullen hun intrede gaan doen in de wereld van zorg en welzijn. Hoe bijvoorbeeld om te gaan met vergrijzing, klimaatverandering en de wens en noodzaak om, ook in de zorgsector, duurzamer te gaan werken?
Gelijkwaardige driehoek
Al deze uitdagende onderwerpen vragen nogal wat van de zorgprofessional van de toekomst. Het vraagt naast vakkennis en vaardigheden ook een kritische beroepshouding, professioneel zelfvertrouwen en lef om buiten kaders te denken. De arbeidsmarktkrapte en toename van de hoeveelheid zzp’ers, dwingt zorgorganisaties nu al om de zorgprofessional steeds meer een stem te geven. Met Take Care leren studenten door reflectie-oefeningen en samenwerkingsoefeningen die stem te gebruiken. In hun opleiding gaat het daarom ook over je eigen grenzen stellen en bewaken.
Dat betekent daadwerkelijk een kanteling in het systeem. Eerder maakte het zorglandschap de switch van ‘aanbodgerichte zorg’, waarin de zorgorganisatie centraal stond, naar ‘vraaggerichte zorg’ waarin de cliënt centraal stond. Nu maken we hopelijk een beweging naar een meer gelijkwaardige driehoek, waarin cliënt en zorgprofessional gelijkwaardige partners zijn van elkaar en de zorgorganisatie een derde, faciliterende partner.
Inspelen op ontwikkelingen
De zorgprofessional van de toekomst werkt dus meer samen met cliënt en andere (informele) zorgverleners, werkt vaker en meer op afstand, houdt rekening met de zelfbeschikking van de patiënt en zal te maken krijgen met meer ethische en maatschappelijke vraagstukken. De professional is niet alleen op de hoogte van de juiste zorg, ook van positieve gezondheid en preventieve zorg. Hij of zij heeft een kritische beroepshouding en laat z’n stem horen. Deze veranderingen in het werkveld kunnen worden meegenomen in herzieningen van het Kwalificatiedossier. Wanneer het Kwalificatiedossier aangepast wordt, betekent dit dat de inhoud van jouw lessen verandert. Gelukkig gaat dat automatisch met Take Care. Zodra er een nieuw Kwalificatiedossier is ingegaan, worden de aanpassingen verwerkt in de methode. Zo blijf je met Take Care altijd bij.
Wil je meer informatie over Take Care? Kijk dan op malmberg.nl.
