Waarom zijn sommige leerlingen dol op rijtjes? En waarom kunnen andere leerlingen hier helemaal niets mee? Waarom hebben sommige leerlingen geen enkel probleem met het doornemen van 100 pagina’s leerstof? En verdrinken andere leerlingen hierin? In de vorige aflevering hebben we in vogelvlucht gekeken naar twee tegengestelde leerstijlen: de serialistische en holistische leerstijl. In deze aflevering zoomen we in op de serialistische leerstijl. Aan de orde komen kenmerken van deze leerlingen, voorkeursstrategieën én een studieadvies.
Onderzoek onder studenten (Van Rijswijk en Vermunt) geeft een goed beeld van deze leerstijl. Studenten en leerlingen met een serialistische aanpak bestuderen de studiestof stapsgewijs, punt voor punt, leereenheid voor leereenheid. Dit gebeurt grondig met veel oog voor detail. Eén voor één worden afgeronde stukjes, de afzonderlijke onderdelen, de opeenvolgende stappen van een theorie of leereenheid geanalyseerd. De leerlingen besteden echter weinig aandacht aan de relaties tussen de onderdelen, die dan ook gescheiden van elkaar worden bestudeerd. De aandacht is vooral gericht op feitelijke informatie: details, begrippen, definities, rijtjes met kenmerken. Ze proberen zoveel mogelijk van deze informatie te onthouden. De studie-activiteiten die hiervoor het meest worden gebruikt zijn het herhalen en memoriseren van de studiestof (zie bijlage). De serialistische leerstijl is dus de leerstijl van de stapsgewijze verwerking.
De serialistische leerstijlen heeft zeker voordelen. Leerlingen zijn over het algemeen goed in het opdelen van de leerstof in onderdelen en het maken van samenvattingen. Maar leerlingen kunnen hier ook in doorschieten. We spreken dan van een leerpathologie (zie bijlage). Leerlingen kunnen verliezen in de details en komen daarom niet door de stof heen. Ook is het mogelijk om bepaalde persoonskenmerken te koppelen aan leerlingen met een serialistische leerstijl. Zo kun je over het algemeen – er zijn natuurlijk uitzonderingen – zeggen dat deze leerlingen wat introverter zijn dan leerlingen met een holistische leerstijl (zie bijlage).
Deze beschrijving zal veel docenten niet onbekend voorkomen. Maar wat kunnen we met deze informatie over leerstijlen? Docenten moeten de positieve aspecten van de leerstijl zeker benadrukken. Om leerlingen te waarschuwen voor de negatieve aspecten van de serialistische leerstijl kunnen docenten de volgende adviezen geven:
– Bedenk dat van buiten leren niet de enige of meest aangewezen manier is om de leerstof goed te onthouden
– Leer alleen dingen uit het hoofd als het echt nodig is. Het “erin stampen” van onsamenhangende feiten leidt gemakkelijk tot vergeten.
– Analyseren is een belangrijke studieactiviteit maar vergeet niet na het ontbinden van de leerstof deze weer met elkaar te verbinden.
– Het belangrijkste advies is: verdrink niet in de details en houd voldoende overzicht over de leerstof!
