Arnold Seppenwoolde bereikte afgelopen schooljaar de top 3 in de verkiezing Docent Duits van het jaar. Zelf verloor hij zijn hart aan de Duitse taal toen hij als vwo5-leerling dankzij een tip van zijn docent een drieweekse reis naar Duitsland won. Maar hoe motiveert Arnold zijn eigen leerlingen?
Wat was het moment dat je dacht: ik word docent Duits!
Haha, Duits is voor mij niet het belangrijkste. Het vak docent komt bij mij op de eerste en zelfs tweede plaats. Ik wilde gewoon heel graag docent worden! De vragen: hoe ontwikkelt een leerling zich en hoe kan ik daarbij ondersteunen, vind ik veel belangrijker dan het vak dat ik geef. Zeker, ik voel liefde voor het vak Duits, maar het had ook Engels of Frans kunnen zijn.
Toch moet ergens die keuze voor Duits zijn gemaakt…
Klopt! Met het Prämienprogramm van het Duitsland Instituut ben ik in 5 vwo drie weken naar Duitsland geweest. Mijn docent Duits zei: ‘Arnold, je hebt nu twee oefenbrieven geschreven, ga maar eens solliciteren naar die reis. Die brief heeft hij vervolgens ingestuurd en na de voorselectie bleef ik als een van de vijftien leerlingen over. Tijdens deze reis zagen we van alles; van politiek, economie en verschillende religies, tot een ontmoeting met de minister van Buitenlandse zaken. Zo werd mijn liefde voor Duits en het land geboren…
Waarom is de Duitse taal zo belangrijk voor Nederlanders?
Zowel politiek als economisch is het een belangrijke taal. Stel dat je in Duitsland in een beleidsmatige functie of bedrijf komt te werken, weet dan dat er nauwelijks Duitsers zijn die Nederlands spreken. Als je iemand in zijn eigen taal aanspreekt, heb je altijd sneller een connectie.
Daarnaast is het belangrijk dat je snapt hoe de Duitse cultuur in elkaar zit, hun stiptheid begrijpt, en bijvoorbeeld weet dat in een formele mail iemand aanspreken met ‘jij’, ongelofelijk onbeleefd is.
Woordjes leren hoort er nou eenmaal bij als je een taal wilt leren.
Vaak wordt Duits geassocieerd met eindeloze rijtjes woorden en ingewikkelde naamvallen, is dat ook jouw ervaring?
Ja, toch zie je daar steeds meer verandering in komen. De grammaticale basis is belangrijk, maar dat kan ook door middel van een schriftelijke opdracht, zoals het schrijven van een kaartje of email of een gesprek tijdens de les aan bod komen. Zo ga ik met de klas in gesprek en gebruik ik veel zinnen waarin een nieuw fenomeen – bijvoorbeeld extra ‘e’ bij werkwoorden – aan bod komt. En woordjes leren hoort er nou eenmaal bij als je een nieuwe taal wilt leren.
Je werkt met de methode ‘Na klar!’ Hoe maak je jouw vak aantrekkelijk, ofwel: hoe motiveer je?
Ik geef les van klas 2 tot klas 6. Overtuigen om mijn vak te kiezen in de bovenbouw, doe ik niet. Dan wordt het een soort competitie tussen Duits en Frans. Als ik zorg dat mijn lessen leuk zijn, komt het enthousiasme voor de Duitse taal vanzelf. Zo houd ik de Duitse top-40 nauwlettend in de gaten, dat sluit goed aan bij wat ze hier in Nederland horen. Ook laat ik graag video’s zien over de actualiteit.
Is het behandelen van die actualiteit belangrijk voor docenten?
Zeker! Als op maandagochtend de helft van de klas geen idee heeft wat er aan de hand is in de Gazastrook, is het onze taak als docent om dat te behandelen. Bij een taal is dat gemakkelijk. Zo kijk ik in klas 2 ‘ZDF LOGO’, het Duitse jeugdjournaal en in de bovenbouw het gewone Duitse nieuws. Vorige week heb ik zelfs mijn hele les aan actualiteit gewijd. Durf af en toe de planning en ‘Na klar!’ los te laten en te improviseren.
Afgelopen schooljaar bereikte je de top 3 Docent Duits van Nederland, wauw!
Dat was ontzettend leuk. Ik ben genomineerd via een oud-leerling die mijn naam had ingezonden. Vervolgens moest ik een lesplan naar de vakjury sturen, op basis daarvan maakten ze een selectie. De volgende stap was: wie krijgt de meeste stemmen?
Blijf in gesprek, ook als je bepaalde woorden niet kent!
Glückwunsch! Kan je iets vertellen over het lesidee waarmee je zo ver kwam?
Het was een spreekvaardigheidsles met een ‘zoek de tien verschillen-plaat.’ Deze opdracht kan je breed neerzetten, van een woonkamer in klas 2 tot een strand of park in vwo 6. Het doel was: blijf in gesprek, ook als je bepaalde woorden niet kent.
Onze examenklassen gaan ieder jaar naar Münster voor hun spreekvaardigheidsexamen en daar zie ik dat ze vaak vastlopen op woorden. Zodra ze een woord niet weten, stopt het gesprek. Deze opdracht moedigt aan om het woord dat je niet kent, toch te omschrijven zonder dat het gesprek stopt.”
Tot slot: wat is jouw belangrijkste tip om leerlingen te motiveren?
Verplaats je in hun belevingswereld en hang er niet boven. Én interesseer je voor wat leerlingen bezighoudt. Zo begin ik de week op maandagochtend altijd persoonlijk, ‘hoe was de voetbalwedstrijd?’ Je kan pas iets bereiken met je leerlingen als je een goede relatie hebt: het leukste onderdeel van ons werk!
Word ook docent van de maand
Wil jij ook als Docent van de maand geïnterviewd worden? Of wil je een collega voordragen? Laat het ons weten op redactie@malmberg.nl.
