Vanuit het bedrijfsleven is de vraag naar Duitssprekende werknemers groot, maar leerlingen kiezen het vak steeds minder. Docente Duits Canisia van Nieuwburg zet zich elke dag in om de taal aan de man te brengen. Hoe pakt ze dit aan?
Als ze voor de klas staat, wil Canisia van Nieuwburg niet alleen de docente Duits zijn, vertelt ze. ‘Ik stop veel energie in het opbouwen en behouden van de relatie met de leerlingen. Dit doe ik vooral door open te zijn over wie ik ben, zodat de leerlingen mij ook gaan zien als meer dan alleen hun docent.’ Ze ziet in de klas dat dit werkt. ‘Als jij open bent naar hen toe, dan zijn zij dat ook naar jou. Dan kunnen er mooie en leuke gesprekken ontstaan.’ Dit werkt vervolgens weer goed als je ze moet toespreken. ‘Ze accepteren ook meer van me als ik ze terechtwijs.’
Het is een van de adviezen die Van Nieuwburg heeft voor docenten die lesgeven. ‘Ik richt me vooral op de basisbehoeften; relatie, autonomie en competentie. Daarbij is mijn relatie met de leerlingen heel belangrijk. Ik probeer voor iedereen oog te hebben, door in gesprek te gaan en ze te complimenteren.’ Hierdoor kan ze ook goed inschatten waar hun onderwijsbehoeftes liggen.
Variatie in de les
De docente gaat ook met haar leerlingen in gesprek over haar lessen, wat vinden ze ervan en wat hebben ze nodig? ‘Door dit aan hen te vragen, voelen zij zich ook gehoord. Vervolgens kan ik opdrachten bedenken die hen mogelijk motiveren voor het vak.’ Door deze gesprekken heeft ze geleerd dat leerlingen goed reageren op het gebruik van online tools en activerende werkvormen. ‘Met tools als Padlet, Lessonup, Blooket, Plickers of Screenpal, probeer ik variatie te brengen in mijn lessen, zo ontstaat er geen gewenning. En ook als ik besluit iets spontaans te doen, merk ik dat de leerlingen nieuwsgierig zijn naar wat we gaan doen.’ Na een korte instructie kunnen ze zelf aan de slag met de leerstof.
In haar werk houdt Van Nieuwburg rekening met het feit dat leerlingen op verschillende manieren leren. ‘Daarom vind ik het belangrijk om te kijken naar de didactische leerstijl. Vinden ze de leerstijl prettig, dan zorgt dat voor aansluiting bij die behoefte. Soms ontwerp ik zelf een werkvorm. Dat koppel ik aan een thema van de methode die we gebruiken, zoals een feestdag of iets over het land zelf.’ Zo leren de leerlingen iets over het land, de cultuur of de overeenkomsten met Nederland.
Twee werkvormen
Van Nieuwburg heeft inmiddels verschillende werkvormen bedacht en deze in een boekje samengevoegd. Twee voorbeelden uit het boekje zijn:
Kijkdoos Duitse stad
De leerlingen werken in tweetallen en kiezen een Duitse stad uit. In de eerste lessen maken ze een woordweb/mindmap/structuurmap over de stad. Nadat ze voldoende informatie gevonden hebben, gaan ze de stad in een kijkdoos nabouwen. Het doel is dat de docent aan de hand van de kijkdoos kan raden welke stad het is. Leerlingen moeten dus op zoek naar de highlights en andere kenmerken van de stad.
Als extra opdracht geven de leerlingen een korte pitch van 1 minuut (beide 30 seconden) over de stad. Ze mogen wat steekwoorden opschrijven. De leerlingen moeten reclame maken voor de stad, zodat toeristen de stad bezoeken. Hiermee leren ze over de cultuur in Duitsland en oefenen ze spreekvaardigheid.
Padlet
Padlet is een online prikbord waarop je leerlingen opdrachten en samenvattingen kan laten maken. Na veel grammaticastof krijgen leerlingen bijvoorbeeld een thema, dat ze in eigen woorden moeten uitleggen. Ook moeten ze een opdracht bedenken waarin de grammaticaregels geoefend moeten worden. Zo maken ze voor elkaar een samenvatting.
Door activerende werkvormen als online tools in te zetten, merkt Van Nieuwburg dat ze de leerlingen autonomie verschaf. Ze kunnen zelf kiezen hoe ze iets aanpakken. Hiermee merken ze ook wat ze wel en niet leuk vinden en waar ze wel en niet goed in zijn, zegt de docente. ‘Ze voelen zich bekwaam en competent, mede omdat ze zelf keuzes kunnen maken, aan de slag gaan en iets ontwerpen. En ze vinden het leuk om in groepjes aan projecten te werken, samen te leren en praktisch bezig te zijn.’
Download
In haar motivatieboekje deelt Canisia algemene tips, inspirerende podcasts, boeken en activerende bruikbare werkvormen met bijpassend materiaal uitgebreid omschreven. Daarnaast vind je qr-codes naar al het materiaal.
