Hoe geef je het nieuwe schooljaar een succesvolle start? Evelien Hoekman geeft een aantal tips en voorbeelden voor de eerste weken waarin kennismaking en groepsprocessen een belangrijke rol spelen.
Deze week zijn de scholen in regio Noord weer begonnen, volgende week gaat als laatste ook regio Zuid van start. Altijd spannend om na de lange vakantie weer aan de slag te gaan. Vorige week droomde ik dat al mijn lessen in het water vielen omdat ik bij het verkeerde lokaal stond en schrok ik midden in de nacht wakker. Gelukkig is mij verzekerd dat ik echt niet de enige docent ben die droomt over school vlak voor de start van het schooljaar. Het uitwisselen van droomverhalen is hilarisch en daaraan nemen echt niet alleen onervaren collega’s deel. Naast de leerlingen zijn ook de docenten bezig met het maken van een goede eerste indruk. Een goede start van de lessen betaalt zich het hele jaar terug. Maar vooral een slechte start kan nog een nasleep van maanden hebben, de teugels aanhalen als docent blijkt in de praktijk zeer lastig.
Groepsproces
Met de start van het schooljaar start ook het groepsproces van een klas. Dit speelt met name in de brugklas en de 4e klas van de HAVO. De vele nieuwe leerlingen die vaak in groepjes binnenkomen zoeken naar de pikorde en het is als mentor zaak om dit proces in goede banen te leiden. De vraag is echter hoe. Vanuit school wordt vaak een introductiedag georganiseerd, maar na de week is het aan de mentor. Op internet zijn talloze ideeën te vinden voor opdrachten om met de klas te doen. Bijvoorbeeld kennismakingsspellen, anti-pest-opdrachten en/of samenwerkingsopdrachten.
Zelf doe ik meestal de kennismakingsspelletjes die ik nog ken uit mijn studententijd en de periode dat ik kampen begeleidde. Persoonlijke favorieten zijn het ‘voorstellen door een ander’ en het ‘op volgorde gaan staan’. Leerling 1 interviewt leerling 2 en vice versa en vervolgens stellen ze elkaar voor. Bij de opdracht op volgorde gaan staan wordt de groep in tweeën verdeeld. De groep die als eerste goed staat wint de ronde. Eerst moeten ze op alfabetische volgorde van voornamen gaan staan, daarna op achternaam, huisnummer, geboortedatum etc. Hilariteit verzekerd. Maar ook na de eerste weken is het goed om aan de klas als geheel te werken.
Sociale media
Sociale netwerken, zoals Hyves en Facebook, vind ik een goede optie om het groepsproces te versnellen en te versterken. Voor mijn 4 havo mentorleerlingen maak ik ook dit jaar weer een Hyvespagina aan. Op deze afgeschermde pagina zet ik bijvoorbeeld foto’s van klassenactiviteiten, een activiteitenkalender, internettips en natuurlijk is er ruimte voor inbreng van leerlingen. Ik kan mij voorstellen dat veel docenten niet staan te springen om leerlingen tot te laten tot hun persoonlijke netwerk, maar voor het beheer van een pagina is het niet nodig om ‘vrienden’ te worden met de leerlingen. Andere docenten omzeilen dit probleem door een apart schoolaccount aan te maken met alleen leerlingen als ‘vrienden’.
De mentorpagina is ook een goede ingang om met leerlingen te praten over de negatieve kanten van sociale media. (Digitaal) pesten en uitsluiten van leerlingen is helaas aan de orde van de dag en Hyves en andere sociale media zijn ook een geliefde plek voor ‘loverboys’. Natuurlijk weten leerlingen dit wel, maar ze plaatsen toch talloze foto’s en berichtjes die ook anders uitgelegd kunnen worden. Slechts een enkeling heeft zijn account afgeschermd. Op de site van Mediawijsheid, Mijn kind online en Mediawijzer.net is veel informatie te vinden over het omgaan met internet en meer specifiek de sociale media.
Wissel uit!
Droomt u ook over school aan het einde van de vakantie? Wat doet u om het groepsproces te versnellen? Maakt u ook gebruik van sociale media bij uw mentoraat? Alle reacties zijn welkom. Tot slot nog deze en deze link, ik hoop dat u ze niet nodig heeft en geniet van deze dynamische opstartperiode.
Evelien Hoekman www.citroengeel.nl
