Complimenten kunnen van positieve invloed zijn op de motivatie van kinderen, maar dat is lang niet altijd het geval. Wanneer zijn complimenten doeltreffend en wanneer kun je ze beter achterwege laten? En: Welk type compliment is het meest geschikt voor welk moment? Je leest erover in dit artikel.
Het geven van positieve feedback en complimenten versterkt je relatie met kinderen en het draagt bij aan een positieve sfeer in de klas. Complimenten kunnen een positief effect hebben op het gedrag en het leerresultaat van kinderen. Bij de positieve constatering ‘fijn dat je zo hard werkt’, weet de hele klas welk gedrag er wordt verwacht en gewaardeerd. En wanneer je positieve feedback geeft op het leerresultaat, draagt dat bij aan het zelfvertrouwen van kinderen. Dit geldt met name bij het geven van tussentijdse feedback; het kind weet dan dat hij op de goede weg is.
Het averechtse compliment
Toch zijn complimenten niet altijd constructief. Sterker nog: het geven van een compliment kan ook een negatief effect hebben op de prestaties van kinderen. Stel: je complimenteert een kleuter met zijn eerste getekende auto. Je prijst hem dan eigenlijk al voordat hij het echt heeft verdiend, want eerlijk is eerlijk: hij tekent nog helemaal niet zo mooi.
Als dit vaak voorkomt – bijvoorbeeld niet alleen op school, maar ook thuis – dan kan het zo zijn dat kinderen hun eigenwaarde gaan laten afhangen van de reacties van anderen. Complimenten kunnen dan gaan werken als een soort drug: het kind heeft ze nodig, want zonder voelt hij zich waardeloos. Kinderen worden zo eerder faalangstig, waardoor de kans op onderpresteren toeneemt.
Juiste compliment + juiste doelstelling = winst
Iedere doelstelling vraagt om een ander type compliment. Als je bijvoorbeeld gewenst gedrag wilt bevorderen, kun je dat specifieke gedrag benoemen: ‘Goed om te zien dat jij je boeken al op tafel hebt liggen, Sarah’. En wil je gedrag juist bijsturen? Dan steek je de feedback positief in: ‘Ik zie dat je je boeken al op tafel hebt liggen. Weet je wat je moet doen bij opdracht 1?’. Zo’n opmerking klinkt prettiger dan: ‘Kom op, aan het werk!’.
Wanneer je het leerresultaat wilt bevorderen, werkt ‘Ik zie dat je keihard hebt gewerkt aan deze sommen. Eerst had je bijna alles fout. Na de uitleg en het oefenen, maak je ze nu vlot en foutloos’ beter dan ‘Wat kun jij goed rekenen!’. Een voorwaarde voor het geven van een compliment mét effect, is dat het compliment gemeend is en dat voor het kind duidelijk is wat hij of zij precies goed heeft gedaan.
Verder lezen
Wil je meer weten over het effect van complimenten en het geven van effectieve complimenten? Bekijk dan eens dit document met 20 werkvormen over het geven van complimenten in de klas of bekijk deze video van Leraar24 over positieve bekrachtiging.
Wanneer gebruik jij complimenten om leerlingen te motiveren of te stimuleren? En wanneer kies je juist voor een andere benadering? Laat een reactie achter via onderstaand reactieformulier.
