Voor startende docenten zijn de eerste jaren voor de klas niet bepaald gemakkelijk. Een eigen stijl en stem vinden, orde houden, contact onderhouden met (soms veeleisende) ouders, leerlingen zo goed mogelijk begeleiden en ook nog eens dealen met een scala aan niet lesgebonden taken. En niet te vergeten: lesgeven natuurlijk. In dit artikel de huidige stand van zaken, tips en relevante links omtrent inwerken en de begeleiding van starters in het vo.
Meer dan de helft van de starters in het voortgezet onderwijs (63%) denk wel eens over het verlaten van het onderwijs. In het voortgezet onderwijs heeft dat voornamelijk te maken met de hoge werkdruk, een slecht salaris en een slechte werksfeer. Dat blijkt uit een enquête (2014) van het NRCV-programma Altijd Wat. Bij de open antwoorden gaven docenten opvallend vaak aan dat veeleisende ouders een werkdruk-verhogende factor zijn. Maar ook administratieve lasten en niet lesgebonden taken – zoals werkweken, ouderavonden en het mentorschap – scoren hoog op het lijstje.
Begeleiding en inwerkprogramma’s
Veel starters (38%) vinden dan ook dat hun opleiding hen niet goed genoeg heeft voorbereid op hun eerste jaar. Volgens de cao hebben starters in het vo recht op 20% lesreductie ten behoeve van een inwerkprogramma. Toch geeft een vijfde van de ondervraagde docenten aan geen begeleiding te hebben gehad. Gelukkig is er steeds meer aandacht voor de begeleiding van beginnende docenten, onder meer vanuit de Lerarenagenda. Met de sectororganisaties (in po en vo) is afgesproken dat alle startende leraren in 2020 een effectief inwerk- en begeleidingsprogramma volgen. Daarnaast kunnen scholen en lerarenopleidingen zich – tot 1 september 2015 – aanmelden voor subsidie om een driejarig begeleidingsprogramma voor starters uit te voeren.
Praktijkverhalen
Op de website leraar in het vo staan verschillende praktijkverhalen over inwerk- en begeleidingsprogramma’s in het voortgezet onderwijs. Vragen als ‘Hoe worden startende docenten begeleid op scholen?’ en ‘Wat zijn de inzichten en hoe wordt het aangepakt?’ staan daarbij centraal. Ook vindt u er enkele handboeken voor de begeleiding van nieuwe docenten. Deze pagina’s zijn gericht op schoolleiders, maar bieden daarnaast een interessant inkijkje op hoe het er op verschillende Nederlandse scholen aan toe gaat.
Zelf aan de slag?
Bent u een startende docent en wilt u meer weten over wat u zelf kunt doen om die eerste jaren goed beslagen ten ijs te komen? De redacteuren van Edutopia, een Amerikaanse onderwijsblog, stelden een omvangrijk (Engelstalig) digitaal dossier samen. New Teachers: voor startende docenten die steun zoeken en de uitdagingen en overwinningen van de eerste jaren voor de klas willen delen. In dit dossier vindt u – onder andere onderverdeeld in overkoepelende thema’s – honderden relevante artikelen, tips en checklists die de afgelopen jaren op de website zijn verschenen. Met betrekking tot de hoge werkdruk en het contact met (soms veeleisende) ouders staan de volgende pagina’s vol nuttige informatie:
- New Teachers: working with parents
- New Teachers: lesson and curriculum planning
- New Teachers: classroom management fundamentals
Natuurlijk is er ook veel informatie beschikbaar binnen de landsgrenzen. Zo is het artikel ‘Stilstaan bij de start’, dat eerder verscheen in onderwijsvakblad Van 12 tot 18, een must read voor ervaren docenten die willen bijdragen aan de professionele ontwikkeling van startende collega’s. Via het Leraar24-dossier ‘De startende leraar in het po en vo’ kunt u de kaartjes ‘Groeien in leraarschap’ kosteloos downloaden: hierop staan vragen die gebaseerd zijn op de tien principes van een effectief inductiearrangement en de kenmerken van goede begeleiding van starters.
Bent u een startende docent in het vo en wilt u uw ervaringen en tips delen met een groter publiek? Stuur dan een e-mail o.v.v. ‘Startende docent’ naar renee.conradi@malmberg.nl. Ook kunt u, als startende óf ervaren docent, uw tips, suggesties en praktijkverhalen delen via onderstaand reactieformulier.
