De basisscholen zijn weer open, de eindexamens gaan − in aangepaste vorm − door en ook de Cito-eindtoets in groep 8 is nog niet afgeschreven. Oké, de mogelijk mindere resultaten ervan worden niet afgerekend op de scholen en op de leerlingen. Kansrijk adviseren, dat is het motto! Daar ben ik zeker voor!
Deze column is geschreven door Stan Put. Stan is eigenaar van put2gether en senior adviseur bij OnderwijsAdvies.
Maar wat nu als de Cito-eindtoetsresultaten in groep 8 beter zijn dan verwacht? En wat als straks de eindexamens in het voortgezet onderwijs een hoger slagingspercentage geven dan ‘normaal’? Wat dan te doen? Zou hierover nagedacht zijn op het ministerie van Onderwijs? Hoe gaan ze de boodschap communiceren als blijkt dat onze jongeren het nog niet zo slecht hebben gedaan in een tijd van thuisonderwijs? Worden de diploma’s en schooladviezen dan aangepast met een notitie van ‘betere prestaties ondanks corona’?
Het zweet breekt me uit als ik hieraan denk. Dit zou betekenen dat er massaal is gefaald met de maatregelen, de ‘bescherming’ van leerlingen en onze denkwijze die uitging van het negatieve. Al weken worden we bestookt met berichten over zittenblijven, leerachterstanden en lagere schooladviezen. Kortom, een geoormerkte generatie! En het was al niet zoveel met deze, luie, vaak verwende en niet-nadenkende generatie.
Positieve benadering
Ik probeer uit te gaan van het positieve en ik neem de term ‘kansrijk’ graag over wanneer het gaat over het benaderen van ‘problemen’. Ligt hier ook niet een kans voor het ministerie van Onderwijs? Uitgaan van het positieve? Uitgaan van hoge verwachtingen (die voor iedere leerling kunnen verschillen) en vertrouwen in onze leerlingen? Hoe groot was het verschil geweest als er alleen al in toonzetting anders was gecommuniceerd? Dat we alle leerlingen goed proberen te volgen. In, met name, hun welzijn. Dat we, daar waar nodig, bijspringen om onze hulp te bieden? Dat we toetsen of examens meenemen in het geheel van zaken die ertoe doen, namelijk om een leerling zich te laten ontwikkelen in de breedste zin van het woord. Hadden we hiermee ook niet de grote ‘toetsbubbel’ die in dit land heerst wat kunnen nuanceren?
Zo ongeveer de hele beroepsgroep in het onderwijs schreeuwt om meer autonomie, vertrouwen en investeringen in leerkrachten en leerkrachtenteams. Daarin ligt de sleutel om het onderwijs voor onze leerlingen verder vorm te geven tijdens en na deze crisis. Uitgaan van de kracht van onze leerlingen en onze leraren.
Krakend systeem
Als corona ons iets heeft laten zien, dan is het dat het huidige onderwijssysteem van toetsen, examens, het benadrukken van achterstanden en zittenblijven, kraakt. Daarmee zeg ik niet dat het niet deugt. Ik zeg hiermee wel dat het nu de tijd is dat we anders kunnen kijken naar ons onderwijssysteem. Als we blijven doen wat we deden, verandert het niet. Hier ligt de opdracht voor het ministerie en de beroepsgroep om op te staan en de verantwoordelijkheid te pakken om het anders te gaan doen. Of het straks nu meevalt of niet, het onderwijssysteem mag onder de loep. Er zijn al genoeg bewezen en onderzochte manieren waarop we ons onderwijs kunnen herinrichten en completer maken. Dat vraagt lef. Om los te laten, om vertrouwen in het beroepsveld, onze leerlingen en om leiderschap.
